صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۷۵٬۵۸۲ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

قو پرنده‌ای از تیره مرغابیان است، که غازها و اردک‌ها را نیز در بر می‌گیرد. این پرنده دارای جثهٔ بزرگتری نسبت به دیگر اعضای این خانواده است و از بزرگ‌ترین و زیباترین پرندگان آبزی جهان به‌شمار می‌رود. با اینکه یک نژاد از قو دارای پرهای کامل سیاه‌است و یک نژاد دیگر دارای پرهای سیاه بر گردن است؛ اما، در باور همگانی این پرنده بیشتر با رنگ سفید پرهایش به یاد آورده می‌شود. قوها در بیشتر مناطق نیم‌کره شمالی یافت می‌شوند. در قاره استرالیا و آمریکای جنوبی نیز دو گونه از این پرنده زندگی می‌کنند. آن‌ها در مناطق آبگیری و مردابگونه زندگی و تخم‌گذاری می‌کنند و با آمدن و رفتن فصل‌ها به مناطق دیگر مهاجرت می‌کنند. ایران از جمله مناطقی است که قوهای مهاجر زمستان‌ها را در آن می‌گذرانند و سه گونه قو به مناطق شمالی ایران و دیگر مناطق خاورمیانه مهاجرت می‌کنند. این پرندگان مانند دیگر اعضای خانواده اردکیان گیاهخوار هستند و از گیاهان آبزی تغذیه می‌کنند. آن‌ها گاه موجودات ریز زیرآبی و به ندرت ماهی‌ها را نیز می‌خورند. قوها در طول زندگی به‌طور معمول تنها یک همسر اختیار می‌کنند و میزان جدایی در آن‌ها بسیار کم است. آن‌ها تنها در صورتی زوج جدید انتخاب می‌کنند که یا همسرشان بمیرد یا آنکه نتوانند تخم‌گذاری و جوجه‌آوری کنند. قوها در حالت کلی بسیار آرام هستند و تنها در صورت نزدیک شدن مهاجمان در هنگام نگهداری از جوجه‌هایشان به شدت خشن می‌شوند. این پرندگان جانورانی قلمروخواه هستند و با تمام توان از قلمروی خود در برابر مهاجمان احتمالی دفاع می‌کنند. به دلایل گوناگون از جمله وفاداری زوج‌ها به هم در میانشان یا داشتن ظاهری زیبا و باوقار، این پرندگان در داستان‌ها و افسانه‌های سراسر زمین جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… الیس چسبرو، مهندس آمریکایی، جریان رود شیکاگو را در اواسط سده نوزدهم میلادی معکوس کرد؟ (در تصویر)
… برخی نشخوارکنندگان مانند گاو و گوسفند، در فک بالایی خود دندان جلویی ندارند و از بالشتک دندانی استفاده می‌کنند؟
… گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، پیشتر چریک بود و در جریان صلح میان جنبش ۱۹ آوریل و دولت کلمبیا، مشمول عفو عمومی شد؟
… زبان مازندرانی تنها زبان زنده در میان زبان‌های ایرانی شمال غربی است که آثار مکتوب با قدمت بیش از هزار سال دارد؟
… سالانه حدود ۱۵۰ نفر توسط نارگیل کشته می‌شوند؟
… در میانه جنگ صلیبی سوم، ریچارد پادشاه انگلستان، برای برقراری صلح پیشنهاد ازدواج خواهرش با برادر صلاح‌الدین را داد تا حکومت اورشلیم به آنان واگذار شود؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۷ مهر ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۷۵٬۵۸۲ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

اویکا سیلینا

اویکا سیلینا (در تصویر) به عنوان نخست‌وزیر لتونی برگزیده شد.
توفند دانیل باعث جاری شدن سیل در مناطق مرکزی مدیترانه و فروریختن دو سد در لیبی شده و بیش از ۶۸۰۰ کشته برجای گذاشت.
زمین‌لرزه‌ای مراکش را لرزاند و بیش از ۲۹۰۰ کشته بر جای گذاشت.
ثارمان شانموگاراتنام به‌ عنوان رئیس‌جمهور جدید سنگاپور انتخاب شد.
آتش‌سوزی در ساختمان محل سکونت مهاجران غیرقانونی واقع در ژوهانسبورگ ۷۶ کشته برجای گذاشت.

یادبودها

امروز: جمعه، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی برابر ۷ مهر ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۱۴ ربیع‌الاول ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)

در ایران: روز آتش‌نشانی و ایمنی

رویدادها

۱۸۲۹ - پلیسِ مجدداً سازماندهی‌شدهٔ بریتانیا به نام اسکاتلندیارد، با اجرای یک نمایش عمومی در لندن و در میان استهزاء مخالفان سیاسی، تأسیس شد.
۱۹۴۱ - بلافاصله پس از تبعید رضاشاه پهلوی و آزادی زندانیان سیاسی، عده‌ای از اعضای جوان‌تر «۵۳ نفر» مارکسیست مشهور، از جمله ایرج اسکندری، بزرگ علوی، عبدالحسین نوشین، احسان طبری، خلیل ملکی و رضا روستا، حزب توده ایران را بنیان نهاده و سلیمان‌میرزا اسکندری را به ریاست آن برگزیدند.
۱۹۴۵ - سازمان اروپایی پژوهش‌های هسته‌ای (سرن)، در ژنو سوئیس تأسیس شد.

زادروزها

۱۵۴۷ - زادروز میگل دِ سِروانتِس (در تصویر) رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و شاعر مشهور اسپانیایی و خالق یکی از بزرگترین شاهکارهای ادبی جهان «دون کیشوت»
۱۵۷۱ - زادروز کاراواجو نقاش ایتالیایی
۱۹۰۱ - زادروز انریکو فرمی فیزیکدان آمریکایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۳۸
۱۹۱۲ - زادروز میکل آنجلو آنتونیونی، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان ایتالیایی
۱۹۳۶ - زادروز سیلویو برلوسکونی نخست‌وزیر سابق ایتالیا
۱۹۴۳ - زادروز لخ والسا رئیس‌جمهور لهستان از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۵، برندهٔ جایزه صلح نوبل سال ۱۹۸۳
۱۹۵۱ - زادروز میچل باچله سیاستمدار، رئیس‌جمهور سابق شیلی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی
۱۹۶۱ - زادروز جولیا گیلارد سیاستمدار استرالیایی، اولین نخست‌وزیر زن تاریخ این کشور

درگذشت‌ها

۴۸ - درگذشت پومپه جنگ‌سالار و سیاست‌مدار برجستهٔ جمهوری روم
۱۹۰۲ - درگذشت امیل زولا نویسندهٔ فرانسوی
۱۹۱۳ - درگذشت رودلف دیزل مخترع ومهندس مکانیک آلمانی، مخترع موتور دیزل
۱۹۳۰ - درگذشت ایلیا رپین نقاش برجستهٔ روس
۱۹۶۷ - درگذشت لولا کارسون اسمیت مک‌کولرز، نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس آمریکایی
۲۰۱۰ - درگذشت تونی کرتیس بازیگر آمریکایی
۲۰۱۲ - درگذشت هبه کامارگو مجری تلویزیون، بازیگر و خوانندهٔ برزیلی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای سپتامبر – یادبودهای بیشتر…