صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۷۵٬۴۳۶ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

عَبدالله بن طاهر (۱۸۲–۲۳۰ هجری قمری / ۷۹۸–۸۴۴ میلادی) فرزند طاهر بن حسین، سومین امیر طاهری و از سرداران ایرانی‌تبار مأمون عباسی بود. وی نخست با سرکوب شورشیان در شام و مصر، قدرت مأمون را در آن نواحی تثبیت کرد و پس از مرگ حاکمان خراسان بزرگ، طلحه بن طاهر و علی بن طاهر و تاخت و تاز گستردهٔ خوارج در آن ناحیه، به فرمان مأمون، خلیفه عباسی، حکومت خراسان را به دست گرفت، و توانست ثبات را به شرق خلافت بازگرداند و طاهریان را به اوج قدرت رسانید. پس از مرگ طاهر بن حسین تا پایان عمر، در دوره مأمون و حتی مُعتَصِم، یکی از مقتدرترین شخصیت‌های سیاسی و نظامی پس از خلیفه بود. عبدالله پیش از حکومت از نزدیکان مأمون و مورد توجه و علاقهٔ وی بود و پس از مراجعت طاهر به خراسان، در بغداد ماند و مناصب طاهر را عهده‌دار شد. عبدالله در سال ۲۰۶ ه‍.ق/۸۲۱ م از سمت مأمون، مأمور به سرکوب شورش نَصر بن شَبَث در رِقه گشت که پیش از آن چندین سال طاهر بن حسین را به خود مشغول نگه داشته بود. عبدالله پس از وصول به رقه، به شدت به مقابله با نصر برخاست و وی را در محاصره گرفت و سرانجام با درگیری‌های نظامی و فشارهایی که بر نصر وارد ساخت، در سال ۲۰۸ ه‍.ق/۸۲۴ م، نصر را به تسلیم واداشت و او را به بغداد نزد مأمون فرستاد و قلعهٔ کیسوم، که مقر وی بود، را نیز ویران ساخت. عبدالله پس از این موفقیت، مأمور به سامان دادن به اوضاع مصر و سرکوب شورش‌های آنجا شد. او در سال ۲۱۰ یا ۲۱۱ ه‍.ق عازم مصر شد. ابتدا به سمت علی بن عبدالعزیز جِروی که مصر سفلی و حوزهٔ شرقی را تحت سلطه داشت، حرکت کرد که او با وقوف بر تحرکات عبدالله، به نزد وی رفت و اظهار اطاعت و بندگی در برابر خلیفه نمود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… الیس چسبرو، مهندس آمریکایی، جریان رود شیکاگو را در اواسط سده نوزدهم میلادی معکوس کرد؟ (در تصویر)
… برخی نشخوارکنندگان مانند گاو و گوسفند، در فک بالایی خود دندان جلویی ندارند و از بالشتک دندانی استفاده می‌کنند؟
… گوستاوو پترو، رئیس‌جمهور کلمبیا، پیشتر چریک بود و در جریان صلح میان جنبش ۱۹ آوریل و دولت کلمبیا، مشمول عفو عمومی شد؟
… زبان مازندرانی تنها زبان زنده در میان زبان‌های ایرانی شمال غربی است که آثار مکتوب با قدمت بیش از هزار سال دارد؟
… سالانه حدود ۱۵۰ نفر توسط نارگیل کشته می‌شوند؟
… در میانه جنگ صلیبی سوم، ریچارد پادشاه انگلستان، برای برقراری صلح پیشنهاد ازدواج خواهرش با برادر صلاح‌الدین را داد تا حکومت اورشلیم به آنان واگذار شود؟

بیشتر…

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۶ مهر ۱۴۰۲ خورشیدی) ۹۷۵٬۴۳۶ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

اویکا سیلینا

اویکا سیلینا (در تصویر) به عنوان نخست‌وزیر لتونی برگزیده شد.
توفند دانیل باعث جاری شدن سیل در مناطق مرکزی مدیترانه و فروریختن دو سد در لیبی شده و بیش از ۶۸۰۰ کشته برجای گذاشت.
زمین‌لرزه‌ای مراکش را لرزاند و بیش از ۲۹۰۰ کشته بر جای گذاشت.
ثارمان شانموگاراتنام به‌ عنوان رئیس‌جمهور جدید سنگاپور انتخاب شد.
آتش‌سوزی در ساختمان محل سکونت مهاجران غیرقانونی واقع در ژوهانسبورگ ۷۶ کشته برجای گذاشت.

یادبودها

امروز: پنجشنبه، ۲۸ سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی برابر ۶ مهر ۱۴۰۲ هجری خورشیدی و ۱۳ ربیع‌الاول ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)

در تایوان: روز معلم

رویدادها

۱۸۹۳ - باشگاه فوتبال پورتو، در پورتوی پرتغال تأسیس شد.
۱۹۲۸ - پنی‌سیلین، توسط الکساندر فلمینگ (در تصویر) پزشک اسکاتلندی کشف شد.
۱۹۵۸ - قانون اساسی جمهوری پنجم فرانسه، نظام کنونی این کشور، با نظر مثبت بیش از ۸۲ درصد رای‌دهندگان تصویب شد.
۱۹۸۷ - مهدی هاشمی یکی از اعضای شورای مرکزی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و فرمانده نهضت‌های آزادی بخش آن که به خاطر مخالفت با معاملات پنهان جمهوری اسلامی ایران با ایالات متحده و اسرائیل و اطلاع سفر «مک فارلین» به یک روزنامه لبنانی، بانی فاش ساختن رسوایی ایران-کنترا شده بود، به جرم توطئه علیه نظام اعدام شد.
۲۰۰۰ - آغاز انتفاضه اقصی یا انتفاضه دوم فلسطینیان بعد از ورود وزیر دفاع اسرائیل، آریل شارون به حرم مسجد الاقصی.

زادروزها

۵۵۱ پیش از میلاد - زادروز کنفوسیوس مشهورترین آموزگار، فیلسوف و نظریه‌پرداز سیاسی کشور چین
۱۸۰۳ - زادروز پروسپه مریمه نویسنده، مورخ و باستان‌شناس فرانسوی
۱۹۲۴ - زادروز مارچلو ماستریانی هنرپیشهٔ ایتالیایی
۱۹۳۴ - زادروز بریژیت باردو بازیگر، مُدل و خوانندهٔ پیشین فرانسوی
۱۹۴۴ - زادروز میلوش زمان رئیس‌جمهور چک، اقتصاددان، سیاستمدار، نخست‌وزیر جمهوری چک از سال ۱۹۹۸ تا سال ۲۰۰۲
۱۹۶۸ - زادروز نائومی واتس هنرپیشهٔ انگلیسی-استرالیایی

درگذشت‌ها

۱۸۹۱ - درگذشت هرمان ملویل رمان‌نویس، شاعر و نویسندهٔ آمریکایی
۱۸۹۵ - درگذشت لویی پاستور شیمی‌دان و زیست‌شناس مشهورفرانسوی
۱۹۵۳ - درگذشت ادوین هابل دانشمند اخترشناس آمریکایی
۱۹۷۰ - درگذشت جمال عبدالناصر رئیس‌جمهور مصر از ۱۹۵۶ تا هنگام مرگ
۱۹۷۸ - درگذشت ژان پل یکم از پاپهای کلیسای کاتولیک روم
۱۹۹۱ - درگذشت مایلز دیویس موسیقیدان برجسته و تأثیرگذار سبک جاز
۲۰۰۳ - درگذشت الیا کازان کارگردان برجستهٔ فیلمهایی چون اتوبوسی به نام هوس، برندهٔ سه جایزه اسکار
۲۰۱۶ - درگذشت شیمون پرز سیاستمدار اسرائیلی، برندهٔ جایزه صلح نوبل

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای سپتامبر – یادبودهای بیشتر…