Διαδηλώσεις στο Ιράν για το θάνατο της Μάχσα Αμίνι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μια σειρά διαδηλώσεων ξεκίνησαν στο Ιράν στις 14 Σεπτεμβρίου του 2022, μετά τον θάνατο της Μάχσα Αμίνι η οποία φέρεται να ξυλοκοπήθηκε θανάσιμα από την λεγόμενη «Αστυνομία Ηθών» (Γαστ-Ε-Ερσάντ) του Ιράν, επειδή φορούσε την χιτζάμπ με λάθος τρόπο.[1] Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στις πόλεις Σακέζ, Σαναντάζ, Ντιβανταρέ, Μπανέ και Μπιζάρ στην επαρχία Κουρδιστάν και αργότερα εξαπλώθηκαν σε άλλες περιοχές του Ιράν. Αυτές οι διαμαρτυρίες εξαπλώθηκαν γρήγορα και στην επόμενη μέρα διαδηλώσεις ξεκίνησαν στις εξής πόλεις: Τεχεράνη, Χαμαντάν, Κερμανσάχ, Μασχάντ, Σαμπζεβάρ, Αμόλ, Ισφαχάν, Κερμάν, Σιράζ, Ταμπρίζ, Ραστ, Σάρι, Καράτζ, Τονεκαμπόν, Αράκ, Ιλάμ και άλλες πόλεις.[2][3]

Ως απάντηση σε αυτές τις διαδηλώσεις, ξεκινώντας στις 19 Σεπτεμβρίου η ιρανική κυβέρνηση εφάρμοσε περιφερειακούς τερματισμούς της πρόσβασης στο Διαδίκτυο . Καθώς οι διαμαρτυρίες αυξάνονταν, επιβλήθηκε εκτεταμένο μπλακάουτ στο Διαδίκτυο μαζί με πανεθνικούς περιορισμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.[4][5]

Σύμφωνα με την οργάνωση Iran Human Rights, ως τις 17 Οκτωβρίου 2022 τουλάχιστον 215 άνθρωποι[6] έχουν σκοτωθεί ως αποτέλεσμα της κυβερνητικής παρέμβασης στις διαδηλώσεις, με δακρυγόνα και σφαίρες,[7][8]  καθιστώντας τις διαδηλώσεις τις πιο θανατηφόρες από τις διαδηλώσεις του 2019–2020 που είχαν ως αποτέλεσμα περισσότερους από 1.500 θανάτους.[9]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η «Αστυνομία Ηθών» είναι κρατική, κυβερνητική υπηρεσία που υπάγεται στην Διοίκηση Επιβολής του Νόμου της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Η κύρια δραστηριότητα του σώματος αυτού είναι η επίβλεψη της σεμνότητας των πολιτών (αντρών αλλά κυρίως γυναικών) και η συμμόρφωσή τους με τον ενδυματολογικό κώδικα του Ισλάμ. Η Αστυνομία ηθών είναι οργανωμένη όπως και η Αστυνομία, δηλ. διαθέτει μονάδες, οπλισμό, κέντρα κράτησης και από το 2019 και κέντρα επανεκπαίδευσης. [10]

Η 22χρονη Μάχσα Αμίνι συνελήφθη ενώ βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο του αδερφού της γιατί φορούσε στενά παντελόνια και όχι σωστά τακτοποιημένο κεφαλομάντηλο (χιτζάμπ), [11] που σήμαινε ότι παραβίασε τους κανόνες της ισλαμικής πίστης. Κατά τη διάρκεια της κράτησής της, η αστυνομία ισχυρίστηκε ότι υπέστη καρδιακή προσβολή, και πέθανε μετά από δύο ημέρες ενώ είχε ήδη πέσει σε κώμα.[12][13]
Ωστόσο κυκλοφορούν ευρέως στο Διαδίκτυο διάφορες πληροφορίες σχετικά με τον ακριβή τρόπο θανάτου της. Η πιο συχνά αναπαραγόμενη εκδοχή, αναφέρει ότι αστυνομικοί χτύπησαν το κεφάλι της στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου με αποτέλεσμα να υποστεί εγκεφαλική αιμορραγία [14] Σύμφωνα με τις Ιρανικές αρχές η κοπέλα είχε προβλήματα υγείας, ενώ οι ιατροδικαστικές εξετάσεις δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί.[15]

Διακοπή πρόσβασης στο διαδίκτυο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με την ομάδα NetBlocks, μεγάλος πάροχος Ίντερνετ του Ιράν, διέκοψε ξαφνικά τη λειτουργία του, αφήνοντας μεγάλα τμήματα της χώρας χωρίς πρόσβαση στο Διαδίκτυο. Η διακοπή του διαδικτύου σε τμήματα της επαρχίας Κουρδιστάν στο δυτικό Ιράν, είναι πλήρης, ενώ πολύωρες διακοπές παρατηρούνται και στην Τεχεράνη.[16] Αυτά τα προβλήματα συνδέονται σύμφωνα με τις περισσότερες δημοσιογραφικές πηγές, με ενδεχόμενη διαταγή της κυβέρνησης, προκειμένου να διακόψει τη ροή πληροφοριών και φωτογραφιών από τις διαδηλώσεις. Εξάλλου αυτό άφησε να εννοηθεί και ο Ιρανός υπουργός Τηλεπικοινωνιών σε δήλωση που έλεγε ενδέχεται να υπάρξουν περιορισμοί για λόγους ασφαλείας.[17] Στο Twitter, η πλατφόρμα ανταλλαγής μηνυμάτων WhatsApp δήλωσε ότι εργάζεται για να διατηρεί συνδεδεμένους τους Ιρανούς χρήστες και δεν θα μπλοκάρει τους Ιρανικούς αριθμούς.[18]

Αντιδράσεις - Διαδηλώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά τον θάνατό της ξέσπασε σειρά διαδηλώσεων στο Σεκίζ και πολλές άλλες πόλεις.[19] Κάποιοι διαδηλωτές φώναξαν κουρδικά φεμινιστικά συνθήματα αλλά και αντικυβερνητικά συνθήματα.[20][21][19] Αυτές οι διαδηλώσεις κατεστάλησαν από τις ειδικές αστυνομικές δυνάμεις του Ιράν.[20] Διαμαρτυρίες έλαβαν χώρα και έξω από το νοσοκομείο Κάσρα στην Τεχεράνη, με ορισμένους διαδηλωτές να συλλαμβάνονται από τις δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες έκαναν χρήση και σπρέι πιπεριού εναντίον τους.[20]

Με τον θάνατο της Αμίνι, διαδηλώσεις και πορείες λαμβάνουν χώρα σε πολλές πόλεις της χώρας. Οι δρόμοι του Σαναντάζ έκλεισαν εν μέρει την Κυριακή και οι δυνάμεις ασφαλείας διασκορπίστηκαν σε όλη την πόλη μετά από μια νύχτα διαδηλώσεων κατά του αυστηρού ενδυματολογικού κώδικα της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν.[22]

από τις διαδηλώσεις

Στις 19 Σεπτεμβρίου, πέντε άτομα στην κουρδική περιοχή του Ιράν σκοτώθηκαν όταν οι δυνάμεις ασφαλείας άνοιξαν πυρ κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων, σύμφωνα με μια κουρδική οργάνωση για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην τρίτη μέρα διαδηλώσεων για ένα περιστατικό που έχει πυροδοτήσει πανεθνική οργή. Δύο άτομα σκοτώθηκαν καθώς οι δυνάμεις ασφαλείας άνοιξαν πυρ εναντίον διαδηλωτών στην πόλη Σεκίζ.[23] Αναφέρθηκε επίσης από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ότι δύο άτομα σκοτώθηκαν στην πόλη Ντιβανταρέ "με απευθείας πυρά" από τις δυνάμεις ασφαλείας και ένα άτομο σκοτώθηκε στο Ντεγκολάν.[24] Διαδηλώσεις έχουν λάβει χώρα στις πόλεις Τεχεράνη, Ραστ, Ισφαχάν, Καράτζ, Μασχάντ, Σαναντάζ καιΙλάμ και πολλές άλλες πόλεις. Η ειδική αστυνομία της ιρανικής κυβέρνησης αντιμετώπισε αυτές τις διαδηλώσεις αυστηρά, με αποτέλεσμα πολλούς τραυματισμούς και συλλήψεις.[25][26]

Στις 20 Σεπτεμβρίου, οι διαδηλώσεις συνεχίστηκαν και ο κόσμος παρέλασε σε διάφορες πόλεις όπως η Τεχεράνη, το Σάρι, η Ταμπρίζ, η Μασχάντ, το Κομ, το Κερμάν, το Χαμεντάν, το Σαναντάζ και το Κις και πολλές άλλες πόλεις φωνάζοντας συνθήματα κατά της υποχρεωτικής χιτζάμπ και της αρχής της ισλαμικής κυβέρνησης. Στο Σάρι, οι γυναίκες έκαψαν τα χιτζάμπ με το πλήθος να τους επευφημεί.[27] Διαδηλωτές στο Τορόντο, την Κωνσταντινούπολη, το Λονδίνο και ορισμένες άλλες ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις συγκεντρώθηκαν και καταδίκασαν τα εγκλήματα της ισλαμικής κυβέρνησης κατά των γυναικών στο Ιράν.[28] Η ιρανική κυβέρνηση επιβεβαίωσε στις 20 Σεπτεμβρίου ότι τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν στις διαδηλώσεις.[29]

Δεκάδες αντιδράσεις έχουν υπάρξει για τον τρόπο που μεταχειρίστηκε η Αστυνομία τους διαδηλωτές. Ιρανικές και διεθνείς ομάδες και ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν καταγγείλει την αδικαιολόγητη βιαιότητα με την οποία μεταχειρίζονται τα όργανα καταστολής τους διαδηλωτές. [30]
Το Υπουργείο Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε κυρώσεις κατά της Αστυνομίας Ηθών καθώς και επτά ανώτερων ηγετών των διαφόρων οργανισμών ασφαλείας του Ιράν.[31]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Strzyżyńska, Weronika (16 September 2022). «Iranian woman dies 'after being beaten by morality police' over hijab law» (στα αγγλικά). the Guardian. https://www.theguardian.com/global-development/2022/sep/16/iranian-woman-dies-after-being-beaten-by-morality-police-over-hijab-law. Ανακτήθηκε στις 22 September 2022. 
  2. Mahsa Amini: EU concern over woman who died after being stopped by morality police , euronews, 2022
  3. Protests flare across Iran in violent unrest over woman's death, Rueters, 2022
  4. Bonifacic, Igor (21 Σεπτεμβρίου 2022). «Iran restricts access to WhatsApp and Instagram in response to Mahsa Amini protests». Engadget. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  5. Strzyżyńska, Weronika (22 Σεπτεμβρίου 2022). «Iran blocks capital's internet access as Amini protests grow». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2022. 
  6. «Iran Protests: At Least 215 People Including 27 Children Killed». Iran Human Rights. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 October 2022. https://web.archive.org/web/20221018084424/https://iranhr.net/en/articles/5520/. Ανακτήθηκε στις 12 October 2022. 
  7. «Death toll grows in Iran as Mahsa Amini protests continue for 10th night». 26 September 2022. https://www.theguardian.com/world/2022/sep/26/death-toll-grows-in-iran-as-mahsa-amini-protests-continue-for-10th-night. 
  8. «76 deaths, 1,200 arrests in Iran response to protests». rte.ie (στα Αγγλικά). 26 Σεπτεμβρίου 2022. 
  9. «Eʿterāżāt dar Irān; Afzāyeš-e Āmār-e Koštešodegān be biš az 30 Hamzamān bā Eḫtelāl dar Internet» اعتراضات در ایران؛ افزایش آمار کشته‌شدگان به بیش از ۳۰ نفر همزمان با اختلال در اینترنت [Protests in Iran; The Number of Those Killed has Increased to over 30 People Simultaneously With Internet Blackout]. Iran Human Rights (στα Περσικά). Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022. 
  10. https://edition.cnn.com/2022/09/21/middleeast/iran-morality-police-mime-intl/index.html
  11. https://www.aljazeera.com/news/2022/9/22/mahsa-amini-protests-us-sanctions-irans-morality-police
  12. "Three killed in protests over Iranian woman Mahsa Amini's death in custody", Associated Press
  13. Arrest by hijab police leaves woman comatose, Al Monitor, 2022
  14. «Irans Opposition hat vor allem eine Schwäche» (στα γερμανικά). ZDF. 20 September 2022. https://www.zdf.de/nachrichten/politik/iran-protest-mahsa-amini-100.html. «Es melden sich angebliche Augenzeugen, die gesehen haben wollen, dass es zu Handgreiflichkeiten kam, dass Mahsa Amini geschlagen wurde, dass ihr Kopf gegen die Wand des Polizeiwagens prallte.» 
  15. https://www.capital.gr/story/3659328/iran-ti-prokalese-ton-thanato-tis-maxsa-amini
  16. https://www.lifo.gr/now/world/diadiloseis-sto-iran-plirofories-gia-toylahiston-7-nekroys-epesan-whatsapp-kai-instagram
  17. https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-09-21/iran-targeted-by-apparent-cyberattack-amid-protests?leadSource=uverify%20wall
  18. Reuters (2022-09-22). «Iranian protesters torch police stations as unrest over woman's death spreads» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/middle-east/iranian-protesters-set-fire-police-station-unrest-over-womans-death-spreads-2022-09-22/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-22. 
  19. 19,0 19,1 Sirwan, Dilan (17 Σεπτεμβρίου 2022). «At least 10 demonstrators injured in Iran following death of Kurdish woman». Rudaw Media Network. 
  20. 20,0 20,1 20,2 Strzyżyńska, Weronika (17 Σεπτεμβρίου 2022). «Protests in Iran at death of Kurdish woman after arrest by morality police». The Guardian. 
  21. «the police open fire at the funeral». Italy 24 News English (στα Αγγλικά). 17 Σεπτεμβρίου 2022. 
  22. Kaki, Chiya (19 September 2022). «Locals decry controversial death of woman in Iran». Rudaw. https://www.rudaw.net/english/middleeast/iran/180920221. 
  23. «Violence erupts in Iran after woman dies in ‘morality police’ custody» (στα αγγλικά). Washington Post. ISSN 0190-8286. https://www.washingtonpost.com/world/2022/09/20/iran-mahsa-amini-death-hijab-protest/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-20. 
  24. Reuters (2022-09-19). «Five killed in Iran during protests over death in custody - rights group» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/world/middle-east/iranian-police-calls-death-mahsa-amini-an-unfortunate-incident-fars-2022-09-19/. Ανακτήθηκε στις 2022-09-20. 
  25. ‘I will never wear a headscarf again’: Outrage in Iran after woman dies in custody, France24, 19 September 2022
  26. Four killed in Iran during protests over death in custody - rights group, Reuters, 19 September 2022
  27. «Iran unrest: Women burn headscarves at anti-hijab protests» (στα αγγλικά). BBC News. 2022-09-21. https://www.bbc.com/news/world-middle-east-62967381. Ανακτήθηκε στις 2022-09-21. 
  28. Protests Erupt in Iranian Cities After Woman’s Death in Custody, The Guardian. 20 Sep 2022
  29. Iran confirms first deaths in protests over Mahsa Amini’s death, Aljazeera, 20 Sep 2022
  30. «Concern mounts at 'lethal' Iran crackdown on protests». France 24 (στα Αγγλικά). 20 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2022. 
  31. Gottbrath, Laurin-Whitney (22 Σεπτεμβρίου 2022). «U.S. sanctions Iran's morality police over death of woman in custody». Axios (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2022.