Афгана-іранскія сутыкненні (2023): Розніца паміж версіямі
[недагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Няма тлумачэння праўкі Тэгі: Адменена Праўка з маб. прылады Праўка праз мабільную версію сайта |
Няма тлумачэння праўкі Тэгі: Ручны адкат Праўка з маб. прылады Праўка праз мабільную версію сайта |
||
Радок 1: | Радок 1: | ||
{{бягучыя падзеі}} |
{{бягучыя падзеі}} |
||
{{Узброены канфлікт|выява=Сумежны ўзброены канфлікт паміж Талібанам і Іранам (2023).png|дата=з [[27 мая]] [[2023]]|прычына=барацьба за водныя рэсурсы ракі [[Гільменд]]|месца=ірана-афганская мяжа|вынік=|праціўнік1={{Іран}} [[Іран]]|праціўнік2=[[File:Flag of the Taliban.svg|25px]] [[Афганістан]]|страты1=[[#Ахвяры|гл. ніжэй]]|страты2=[[#Ахвяры|гл. ніжэй]]}} |
{{Узброены канфлікт|выява=Сумежны ўзброены канфлікт паміж Талібанам і Іранам (2023).png|дата=з [[27 мая]] [[2023]]|прычына=барацьба за водныя рэсурсы ракі [[Гільменд]]|месца=ірана-афганская мяжа|вынік=|праціўнік1={{Іран}} [[Іран]]|праціўнік2=[[File:Flag of the Taliban.svg|25px]] [[Афганістан]]|страты1=[[#Ахвяры|гл. ніжэй]]|страты2=[[#Ахвяры|гл. ніжэй]]}} |
||
'''Афгана-іранскія сутыкненні 2023 года''' — памежны ўзброены канфлікт паміж [[Афганістан]]ам і [[Іран]]ам. |
'''Афгана-іранскія сутыкненні 2023 года''' — памежны ўзброены канфлікт паміж [[Афганістан]]ам і [[Іран]]ам. |
||
== Перадгісторыя == |
== Перадгісторыя == |
Версія ад 00:38, 29 мая 2023
Артыкул апісвае бягучыя падзеі. |
Афгана-іранскія сутыкненні (2023) | |||
---|---|---|---|
Дата | з 27 мая 2023 | ||
Месца | ірана-афганская мяжа | ||
Прычына | барацьба за водныя рэсурсы ракі Гільменд | ||
Праціўнікі | |||
|
|||
Страты | |||
|
|||
Афгана-іранскія сутыкненні 2023 года — памежны ўзброены канфлікт паміж Афганістанам і Іранам.
Перадгісторыя
У жніўні 2021 года ісламарадыкальны рух «Талібан» на фоне сыходу амерыканскай арміі аднавіў сваю ўладу ў Афганістане[1]. 1 снежня таго ж года сілавікі новага ўрада атакавалі іранскіх памежнікаў[2][3]. Сутыкненні адзначаліся таксама ў ліпені 2022 года. У канцы лютага 2023 года талібы захапілі аднаго іранскага памежніка падчас канфлікту і неўзабаве вярнулі пасля перамоваў. 5 сакавіка ля КПП Пул-і-Абрышом у правінцы Німроз на паўднёвым захадзе Афганістана адбыўся бой афганцаў з іранскімі памежнікамі[4].
Адносіны з суседнім Іранам у ісламістаў не былі добрымі яшчэ да гэтага. Падчас першага праўлення талібаў у Афганістане (1996—2001), 10 іранскіх дыпламатаў у консульстве горада Мазары-Шарыф былі пакараны смерцю баевікамі. Афіцыйны Тэгеран пачаў мабілізацыю, але эскалацыі ўдалося пазбегнуць пры пасярэдніцтве ААН[5].
У 2001 годзе, калі адбылося ўварванне ЗША ў Афганістан, Іран, нягледзячы на складаныя адносіны з Белым домам, супрацоўнічаў з амерыканцамі для барацьбы з талібамі, а іранскі спецназ падтрымліваў Паўночны альянс падчас захопу Герата[6].
Прычыны і заявы
Па даных Харчовай і сельскагаспадарчай арганізацыі ААН, на працягу 30 гадоў засуха з’яўляецца важнай праблемай у Іране. За апошняе дзесяцігоддзе сітуацыя пагоршылася. Іранская метэаралагічная арганізацыя паведамляла, што 97% тэрыторыі краіны адчувалі пэўны ўзровень засухі[7].
У маі 2023 года прэзідэнт Ірана Ібрагім Раісі запатрабаваў права на ваду ў рацэ Гільменд[8][9], бо кіраўнікі талібаў парушылі дагавор 1973 года, абмежаваўшы паток вады з ракі Гільменд у засушлівыя ўсходнія раёны Ірану. Афганскія ўлады адхілілі гэтае абвінавачанне[10]. Акрамя гэтага, у МЗС краіны заявілі, што Тэгеран не прызнае талібаў і настойвае на стварэнні «інклюзіўнага ўрада Афганістана»[11].
Былы начальнік паліцыі правінцыі Панджшэр Абдул Хамід Харасані запісаў зварот, у якім заявіў, што талібы «будуць змагацца з карумпаванай Ісламскай Рэспублікай Іран з больш вялікім энтузіязмам, чым падчас вайны супраць Амерыкі»[11].
Баявыя дзеянні
27 мая двое іранскіх памежнікаў (першапачаткова паведамлялася пра аднаго[12]) і адзін баец Талібану былі забіты ў выніку страляніны каля памежнага паста[10]. Бой адбыўся каля 10:00[13] ля райна Канг[7] у правінцыі Німроз[4] і на іранскім КПП Сасалі ў акрузе Забул правінцыі Сістан і Белуджыстан[13].
У сутычках былі ўжыты стралковая зброя і лёгкая тэхніка[4]. Так, напрыклад у раёне напружанасці гучалі кулямёты. Афганцы прымянялі трафейную бранятэхніку краін НАТА, у той час як іранцы абстралялі праціўніка з мінамётаў[7].
Прадстаўнікі іранскай памежнай службы і падраздзяленняў талібаў дамовіліся аб сумесным расследаванні інцыдэнту[4]. У пачатку канфлікту бакі абвінавацілі адзін аднаго[14]. Са слоў іранцаў, менавіта талібы першымі адкрылі агонь[13]. Пасля сутыкненняў іранскія ўлады закрылі памежны пост Мілак-Зарандж[10].
Апоўначы на 28 мая талібы атакавалі памежны пункт Ірана[15]. Па заяве іранскіх СМІ, агонь пачаўся на мяжы правінцыі Німроз[16]. Хутчэй за ўсё, уварванне пачалося з вёсак Макакі і Смактулі[17]. Як сцвярджаюць талібы, агулам было знішчана 18 памежных аб’ектаў[18].
Асноўныя сутычкі адбыліся ў ваколіцах іранскага горада Заболь. Тут афганскія талібы захапілі пагранпост. У адказ на гэта армія Ірана нанесла артылерыйскі ўдар па пазіцыях праціўніка, што, па супярэчлівых паведамленнях з абодвух бакоў, прывяло да гібелі па афіцыйных даных трох чалавек[19], па неафіцыйных, не менш за 14 толькі з афганскага боку і верагодна двум з іранскага, не лічачы параненых[20].
Ахвяры і страты
Дата | Месца | Афганскі бок | Іранскі бок | Характар |
---|---|---|---|---|
Раніца 27.05[10] | КПП Сасалі | 1 забіты | 2 забітых | стральба |
Ноч з 27.05 на 28.05[15] | памежжа | невядома | 18 памежных аб’ектаў знішчаны[18] | наступальныя баі талібаў |
Дзень 28.05[20] | наваколлі горада Заболь | 14+? забітых | 2+? забітых | артылерыйскі ўдар |
Зноскі
- ↑ "How the Taliban Overran the Afghan Army, Built by the U.S. Over 20 Years". The Wall Street Journal. 14 August 2021. Праверана 1 December 2021.
- ↑ Shahla, Arsalan (1 December 2021). "Iran Forces and Taliban Clashed on Afghan Border, Tasnim Says". Bloomberg. Праверана 1 December 2021.
- ↑ "Clashes over Iran-Afghanistan's 'border misunderstanding' ended". Reuters. 1 December 2021. Праверана 1 December 2021.
- ↑ а б в г На юго-западе Афганистана произошли столкновения между иранскими пограничниками и талибами // ТАСС, 27 мая 2023.
- ↑ "Taliban, Iran hold talks". CNN. 3 February 199. Праверана 1 December 2021.
- ↑ "Iran Sets Its Eyes on Afghanistan". The Washington Institute for Near East Policy. 19 July 2021. Праверана 1 December 2021.
- ↑ а б в В Талибане угрожают захватить Тегеран: на границе начались боевые действия
- ↑ Предупреждение иранского президента властям Афганистана о правах на воду р. Гильменд (руск.). Pars Today (18 мая 2023). Праверана 28 мая 2023.
- ↑ "At least three killed in clash on Iran-Afghan border". Reuters. 2023-05-27. Праверана 2023-05-28.
- ↑ а б в г At Least Three Killed in Clash on Iran-Afghan Border
- ↑ а б SVTV NEWS. Боевики движения «Талибан» вторглись на территорию Ирана . Telegram (28 мая 2023).
- ↑ Iran exchanges heavy gunfire with Taliban on Afghan border, escalating tensions over water rights . Dubai: Associated Press (27 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 May 2023. Праверана 28 May 2023.
- ↑ а б в На ирано-афганской границе произошел конфликт.
- ↑ At least three killed in shooting at Iran-Afghan border . Al Jazeera (27 мая 2023). Архівавана з першакрыніцы 27 May 2023. Праверана 28 May 2023.
- ↑ а б Талибы атаковали пограничный пункт Ирана . centralasia.media (28 мая 2023). Праверана 28 мая 2023.
- ↑ آتش در «نیمروز» . donya-e-eqtesad.com (28 мая 2023). Праверана 28 мая 2023.
- ↑ Рыбарь. Эскалация на Границе Афганистана и Ирана . Telegram (27 мая 2023). Праверана 27 мая 2023.
- ↑ а б Топор Live. Талибан уничтожил в общей сложности 18 пограничных объектов . Telegram (28 мая 2023). Праверана 28 мая 2023.
- ↑ Спор за воду привел к конфликту между талибами и силами КСИР на афгано-иранской границе (руск.). Detaly.co.il. Праверана 28 мая 2023.
- ↑ а б Началась ли война между Афганистаном и Ираном? (руск.). Detaly.co.il. Праверана 28 мая 2023.