Клеменс фон Метерних

Од Википедија — слободната енциклопедија
Клеменс фон Метерних

Клеменс Венцел Непомук Лотар, Принц од Метерних-Винебург цу Бајлштајн (15 мај 1773 – 11 јуни 1859 година),[1] познат како Клеменс фон Метерних или Војводата Метерних — конзервативен австриски државник и дипломат кој три децении бил министер за надворешни работи на Австриското Царство од 1809 година и канцелар од 1821 година до револуциите од 1848 година по кои бил принуден да поднесе оставка.

Роден во Куќата на Метерних во 1773 година како син на дипломат, Метерних добил добро образование на универзитетите во Стразбур и Мајнц . Метерних се искачи преку клучните дипломатски позиции, вклучително и амбасадорски улоги во Кралството Саксонија, Кралството Прусија, а особено на Наполеонска Франција. Една од неговите први задачи како министер за надворешни работи беше да направи детант со Франција, што го вклучуваше бракот на Наполеон со австриската надвојвотка Мари Луиз . Набргу потоа, тој го дизајнираше влегувањето на Австрија во Војната на Шестата коалиција на сојузничката страна, го потпиша Договорот од Фонтенбло кој го испрати Наполеон во егзил и ја предводеше австриската делегација на Конгресот во Виена што ја подели постнаполеонската Европа меѓу големите сили. За неговата служба на Австриската империја, тој ја добил титулата принц во октомври 1813 година. Под негово водство, „ системот Метерних “ на меѓународни конгреси продолжи уште една деценија додека Австрија се усогласи со Русија и во помала мера со Прусија. Ова ја означи врвната точка на дипломатското значење на Австрија и потоа Метерних полека се лизна на периферијата на меѓународната дипломатија. Дома, Метерних ја извршуваше функцијата државен канцелар од 1821 до 1848 година и под Франциско I и неговиот син Фердинанд I. По краткиот егзил во Лондон, Брајтон и Брисел, кој траел до 1851 година, тој се вратил на виенскиот двор, овој пат за да му понуди само совет на наследникот на Фердинанд, Франц Јосиф . Откако ја надживеа својата генерација политичари, Метерних почина на 86-годишна возраст во 1859 година.

Како традиционален конзервативец, Метерних сакаше да ја одржи рамнотежата на моќта, особено со отпорот на руските територијални амбиции во Средна Европа и земјите кои припаѓаат на Отоманската империја . Тој не го сакаше либерализмот и се трудеше да го спречи распадот на Австриската империја, на пример, со задушување на националистичките бунтови во австриската северна Италија. Дома, тој спроведуваше слична политика, користејќи цензура и широка шпионска мрежа за да ги потисне немирите. Метерних беше и пофален и силно критикуван за политиката што ја водел. Неговите поддржувачи истакнаа дека тој претседаваше со „ Ерата на Метерних “ кога меѓународната дипломатија помогна да се спречат големи војни во Европа. Неговите квалитети како дипломат беа пофалени, некои забележувајќи дека неговите достигнувања се значителни во светлината на слабоста на неговата преговарачка позиција. Во меѓувреме, неговите клеветници тврдеа дека тој можел да направи многу за да ја обезбеди иднината на Австрија, и тој се сметаше за камен на сопнување за реформите во Австрија.

Рани години[уреди | уреди извор]

Клеменс Метерних е роден на 15 мај 1773 година во Кобленц, во семејството на грофот Франц Георг Карл од домот Метерних-Винебург цу Бајлштајн.[2] Бил крстен во чест на принцот Клеменс Венцеслав од Саксонија, изборен надбискуп на Трир и поранешен работодавец на неговиот татко.[1] Детството го поминал во родниот град.

Во 1788 година, Метерних почнал да студира право на Универзитетот во Стразбур. Додека бил студент, одредено време бил сместен кај принцот Максимилијан од Цвајбрикен, иден крал на Баварија.[1] Метерних го напуштил Стразбур во септември 1790 година за да присуствува на крунисувањето на Леополд II во Франкфурт, каде што ја извршувал почесната улога на Церемонијален маршал. Таму, со посредство на неговиот татко, се сретнал со идниот Франц II.[1]

Од крајот на 1790 до летото 1792 година, Метерних студирал право на Универзитетот во Мајнц,[3] со што се стекнал со поконзервативно образование отколку во Стразбур. На лето работел со својот татко, кој беше назначен за ополномоштен и делотворен владетел на Австриската Холандија. Во март 1792 година, Франц станал цар на Светото Римско Царство, а на неговото крунисување во јули, му дозволил на Метерних повторно да ја има улогата на церемонијален маршал. Во меѓувреме Франција ѝ објавила војна на Австрија, по што почнала Војната на Првата коалиција (1792–77), и Метерних не бил во можност да го продолжи студирањето во Мајнц.[1] Бил вработен кај неговиот татко,[3] и бил испратен во специјална мисија на фронтот. Метерних ја гледал опсадата и падот на Валенсиен, а подоцна на ова гледал како на суштинска лекција за војување. На почетокот од 1794 година, од страна на генералниот благајник на Австриската Холандија бил пратен во Англија, наводно на службено патување за да му помагне на виконтот Десандроуин, но со цел да преговара за заем.[1]

По посетата на Англија и Холандија , дошол да живее во Виена , каде што се оженил со грофицата Марија Елеонора фон Кауниц-Ритберг , внука и наследничка на канцеларот Кауниц.[2] Бракот го договорила мајката на Метерних и го запознала со виенското општество. Од таткото на невестата, принцот Кауниц биле наметнати два услови: прво, сè уште младата Елеонора требало да продолжи да живее дома; и второ, на Метерних му било забрането да служи како дипломат сè додека принцот е жив.[1] Ќерката Марија им се родила во јануари 1797 година.[1]

Смртта на принцот во септември 1797 година му овозможило на Метерних да учествува на Конгресот во Раштат.[1] Метерних останал во Раштат до 1799 година, кога конгресот конечно бил распуштен.[1] Во овој период, Елеонора избрала да живее со Метерних во Раштат и ги родила синовите Франц (февруари 1798) и, кратко по завршувањето на Конгресот, Клеменс (јуни 1799). Клеменс починал по само неколку дена, а Франц набрзо добил инфекција на белите дробови од која никогаш не се опоравил.[1]

Дипломатија[уреди | уреди извор]

Дрезден и Берлин[уреди | уреди извор]

На дипломатското поле за прв пат влегол во 1798 година како претставник на Вестфалскиот колегиум на Конгресот во Раштат. Потоа го придружувал грофот Јохан Филип фон Стадион на неговото дипломатско патување во Санкт Петербург и Берлин.

По поразот на Светото Римско Царство во војната од Втората коалиција ги потресло дипломатските кругови, а на надежниот Метерних му бил понуден избор меѓу три министерски позиции: во Регенсбург; во Копенхаген; или во електорот Саксонија во Дрезден. Тој кон крајот на јануари 1801 година се одлучил за Дрезден, а неговото назначување било официјално објавено во февруари. Метерних во Дрезден остварил многу важни контакти, меѓу кои и Фридрих Генц,[2] публицист кој ќе биде човек од доверба на Метерних во следните триесет години. Тој исто така воспоставил врски со важни полски и француски политички фигури.[1]

Во дипломатската реконструкција, Метерних бил назначен за амбасадор во Кралството Прусија, и на таа позиција бил назначен во ноември 1803.[1] Тој во европската дипломатија влегол во критичен момент,[2] кога растела загриженоста за територијалните амбиции на Наполеон Бонапарт, новиот лидер на Франција. Исплашен бил и рускиот двор под Александар I, а царот го информирал Метерних за руската политика. Кон крајот на 1804 година, Виена одлучила да се приклучи во Војната на Третата коалиција. Задача на Метерних било да ја убеди Прусија да се приклучи на коалицијата против Бонапарт. Приклучувањето не се должи на Метерних, а по поразот на коалицијата во битката кај Аустерлиц, Прусија го игнорирала договорот и потпишала договор со Французите.[1]

Париз[уреди | уреди извор]

Во јуни 1806 година, на лично барање на Наполеон бил назначен за амбасадор во Франција со плата од 90.000 гулдени годишно.[1] Сопругата и децата му се придружиле во октомври. Присуството на Елеонора не го спречило да има низа афери во кои биле вклучени сестрата на Наполеон, принцезата Каролина Мурат,[2] Лоре Жунот, а можеби и многу други.[1]

По Тилзитските договори од јули 1807 година, Метерних увидел дека позицијата на Австрија во Европа е многу поранлива, но верувал дека договорот меѓу Русија и Франција нема да трае. Во текот на следните месеци се зголемило влијанието на австриската политика и угледот на Метерних.[1] Метерних се залагал за руско-австриски сојуз, иако царот Александар бил презафатен со трите други војни во кои бил вклучен. Со тек на време, Метерних сфатил дека војната со Франција е неизбежна.[1]

Наполеон го пречекува фон Винсент во Ерфурт, конгрес на кој не му било дозволено да присуствува на Метерних

На прославата на 39-тиот роденден на Наполеон во август 1808 година, Метерних се расправал со Наполеон поради сè поочигледните подготовки за војна од двете страни.[2] Веднаш потоа, Наполеон не му дал дозвола на Метерних да присуствува на Конгресот во Ерфурт; на овој конгрес Наполеон неуспешно се обидел да ја натера Русија да ја нападне Австрија.[1] Кон крајот на 1808 година, Метерних бил повикан во Виена на петнеделни состаноци за да се разгледа можноста Австрија да ја нападне Франција додека Наполеон бил во поход во Шпанија.[1] Во неговите меморандуми навел дека Франција не е обединета зад Наполеон, дека Русија веројатно нема да сака да се бори против Австрија и дека Франција има мала доверлива војска која може да се бори во Средна Европа.[2] Откако се вратил во Париз, Метерних бил отворено загрижен за сопствената безбедност. Кога Австрија ѝ објавила војна на Франција, Метерних бил уапсен како реципрочна мерка за апсењето на двајца француски дипломати во Виена. Но кон крајот на мај 1809 година му било дозволено под придружба да ја напушти Франција. Откако Наполеон ја освоил Виена, Метерних бил доведен во австриската престолнина и таму се извршила размена за француските дипломати.[1]

Министер[уреди | уреди извор]

Детант со Франција[уреди | уреди извор]

Откако се вратил во Австрија, Метерних бил сведок на поразот на австриската армија во битката кај Ваграм (1809 г.). После тоа, Стадион поднел оставка како министер за надворешни работи, а царот веднаш таа функцијата му ја понудил на Метерних. Метерних, загрижен дека Наполеон тоа ќе го искористи за да бара построг мировен договор, наместо министер за надворешни работи се согласил да стане државен министер (стапил на функцијата на 8 јули) и да ги води преговорите со Французите, а да го замени Стадион како министер за надворешни работи подоцна.[1] За време на мировните разговори во Алтенбург, Метерних изнел профранцуски предлози за да ја спаси Австриската монархија. Меѓутоа, на Наполеон не му се допаднал неговиот став за иднината на Полска, а Метерних постепено бил отстрануван од договорите за сметка на принцот Лихтенштајн. На 8 октомври бил назначен за министер за надворешни работи (и дополнително како Министер за царското домаќинство).[1]

Метерних бил влијателен при договарањето на бракот на Наполеон со надвојвотката Мари Луиз од Австрија. Слика од Жорж Руже.

Една од првите задачи на Метерних била да се заложи за брак на Наполеон со надвојвотката Марија Луиз, наместо со најмладата сестра на царот, Ана Павловна. Метерних подоцна ќе се обиде да се дистанцира од улогата во склучувањето на бракот тврдејќи дека тоа било идеја на Наполеон.[1] На 7 февруари Наполеон се согласил и се венчале на 11 март. Метерних потоа заминал за Франција за да го врати своето семејство (заглавено во Франција поради избувнувањето на војната) дома и за да му рапортира на австрискиот цар за активностите на Марија Луиз.[1]

Сепак, Метерних останал таму шест месеци, доверувајќи му ја својата канцеларија во Виена на татко му. Тој почнал да го користи бракот за да преговара за промена на условите поставени во Шенбрун. Сепак, отстапките што ги добил биле тривијални: неколку трговски права, доцнење во исплатата на обесштетувањето за војната, враќање на некои имоти што им припаѓаат на Германците во австриската служба, вклучително и на семејството Метерних, и укинување на ограничувањето од 150.000 луѓе во австриската армија. Последниот услов бил особено поздравен како знак на зголемена австриска независност, иако Австрија не ни можела да си дозволи поголема војска од пропишаната граница поради финанските проблеми.[4]

Како сојузник на Франција[уреди | уреди извор]

Европа во 1812 г. по неколку француски победи

Кога во октомври 1810 година Метерних се вратил во Виена, тој веќе не бил толку популарен. Неговото влијание било ограничено на надворешните работи, а неговите обиди повторно да се воведе целосен Државен совет биле неуспешни.[1] Убеден дека многу ослабнатата Австрија треба да избегне нов напад од Франција, тој го отфрлил предлогот на рускиот цар Александар и на 14 март 1812 година склучил сојуз со Наполеон. Во договорот се барало само 30.000 австриски војници да се борат на страната од Французите,[5] и бил подарежлив од договорот со Прусија кој Франција го потпишала еден месец претходно; ова на Метерних му овозможило да им даде гаранции и на Британија и на Русија дека Австрија останува посветена на ограничувањето на Наполеоновите амбиции. Тој го придружувал својот цар на последната средба со Наполеон во Дрезден во мај 1812 г. пред Наполеон да ја започне француската инвазија на Русија.[1]

Со состанокот во Дрезден се видело Австрија има многу мало влијание во Европа, а Метерних се стремел да ја зајакне позицијата на Австрија преку одржување на врски со сите завојувани страни, и предложил општи мировни преговори на чело со Австрија. Следните три месеци, тој полека ја оддалечувал Австрија од француската кауза, притоа избегнувајќи сојуз со Прусија или со Русија.[1] Тој бил загрижен дека ако Наполеон биде поразен, Русија и Прусија ќе добијат премногу.[6] Сепак, Наполеон не попуштал и борбите (сега официјално Војната на Шестата коалиција) продолжиле. Сојузот на Австрија со Франција бил прекинат во февруари 1813 година, а Австрија станала неутрална.[1]

Неутралност[уреди | уреди извор]

Метерних бил против војна со Франција, и се залагал за општ мировен договор. Во ноември 1813 година, тој на Наполеон му ги претставил своите предлози во Франкфурт, според кои Наполеон ќе остане цар, но Франција ќе се повлече на нејзините „природни граници“ и нема да има контрола врз поголемиот дел од Италија, Германија и Холандија. Наполеон, очекувал да победи во војната, па одолговлекувал и ја пропуштил оваа можност; во декември, сојузниците ја повлекле понудата. На почетокот од 1814 година, кога тие се приближувале кон Париз, Наполеон се согласил со предлозите на Франкфурт, но било предоцна, а тој ги отфрлил новите, построги услови кои тогаш биле предложени.[7] [8]

Сојузниците не сакале да се откажат од воената иницијатива за која се бореле претходните 20 години. Франц назначил австрискиот министер за надворешни работи, место кое било празно уште од времето на Кауниц.[1] Метерних сметал дека повлекувањето на Наполеон ќе доведе до неред кој ќе им наштети на Хабсбурговците.[1][6] Тој сметал дека треба да се склучи мир и испратил предлози само до Франција и Русија, бидејќи Британија не можеле да биде принудена. Предлозите биле отфрлени, иако, по битките кај Лицен (2 мај) и Бауцен (20-21 мај), било склучено примирје на барање од Франција. Од април, Метерних почнал „полека и неволно“ да ја подготвува Австрија за војна со Франција; примирјето на Австрија ѝ дало време за целосна мобилизација.[1]

Во јуни Метерних ја напуштил Виена за лично да ги води преговорите во Јичин во Бохемија. Во разговорите кои подоцна ќе бидат ратификувани како Конвенција на Рајхенбах, тие се согласиле на општите мировни барања и Австрија повторно можела да влезе во војна на страната на Коалицијата. Потоа Метерних бил поканет да му се придружи на Наполеон во Дрезден, каде што можел директно да ги постави условите. Состанокот се одржал на 26 јуни 1813 година и бил постигнат договор:[1] мировните преговори ќе започнат во Прага во јули и ќе траат до 20 август.[2] Конференцијата во Прага била неуспешна бидејќи Наполеон не им дал доволни овластувања на своите претставници Арман Коленкур и грофот Нарбона.[2] На неформалните дискусии одржани наместо конференцијата, Коленкур имплицираше дека Наполеон нема да преговара додека сојузничката војска не ѝ се закани на самата Франција. По ова Метерних ѝ поставил ултиматум на Франција, кој таа го игнорирала, па Австрија ѝ објавила војна на Франција на 12 август.[1]

Како коалициски партнер[уреди | уреди извор]

Карл фон Шварценберг и тројцата сојузнички монарси по битката кај Лајпциг, 1813 година (слика од Јохан Петер Крафт )

Во остатокот од војната Метерних се трудел да се зачува коалицијата, и како таква, да го ограничи руското напредување во Европа. Тој извојувал рана победа како австриски генерал, а принцот од Шварценберг, бил потврден за врховен командант на силите на коалицијата наместо цар Александар I. Тој, исто така, успеал да ги натера тројцата сојузнички монарси (Александар, Франц и Фредерик Вилијам III од Прусија) да го следат него и нивните војски во кампањата. Со Договорите од Теплице, Метерних ѝ овозможил на Австрија да не се меша во врска со прашањата за иднината на Франција, Италија и Полска. Во септември тој побарал субвенции и за Австрија кои Британците дотогаш им ги давале на Прусија и Русија.[1] Во меѓувреме, коалициските сили презеле офанзива.[1] На 18 октомври 1813 година Метерних присуствувал во битката кај Лајпциг и два дена подоцна бил награден за неговото „мудро упатство“ со ранг на принц (германски: Fürst ).[3] Дипломатски, кога војната привршувала, тој бил против создавањето на силна, обединета германска држава, а на Наполеон му давал поволни услови за тој да остане како противтежа. На 2 декември 1813 година, Наполеон се согласил да разговара, но разговорите биле одложени затоа што требало да учествува повисок британски дипломат, (Виконт Каслериг).[1]

Пред да започнат разговорите, армиите на коалицијата на 22 декември ја преминале Рајна. Метерних од Франкфурт се повлекол во Брајсгау за да го прослави Божиќ со семејството на неговата сопруга, а оттаму отпатувал во новото седиште на Коалицијата во Базел (јануари 1814 г). Имало несогласувања со царот Александар, претежно за судбината на Франција по што царот заминал. Тој го пропуштил доаѓањето на Каслериг кон средината на јануари.[1] Метерних и Каслериг создале добри работни односи, а потоа се сретнале со Александар во Лангр. Царот останал неумолив, и сакал напад во центарот на Франција; но не се спротивставил на другите идеи на Метерних, како таа за конечна мировна конференција во Виена. Метерних не присуствувал на разговорите со Французите во Шатијон, зошто сакал да остане со Александар. Разговорите заглавиле и, по краткото напредување, коалициските сили морале да се повлекуваат по битките кај Монмираил и Монтеро. Стравувањата на Метерних дека царот Александар би можел да дејствува еднострано биле ублажени.[1]

Метерних ги продолжил преговорите со францускиот пратеник Коленкур во првата половина од март 1814 година, кога по победата во Лаон Коалицијата повторно преминала во офанзива. Метерних се обидувал да ја одржи коалицијата заедно, а ни Договорот од Шомон, со Британците, не помогал.[1] Без Прусија и Русија, Коалицијата се согласила за обновување на Бирбонската династијата.[1][6] Франц ја отфрлил последната молба од Наполеон да абдицира во корист на неговиот син со Марија Луиз како регент, а Париз паднал на 30 март. Метерних заминал за француската престолнина на 7 април.[1] Кога пристигнал градот бил главно под контрола на цар Александар. На Австријците не им се допаднале условите од Договорот од Фонтенбло што Русија му ги наметнала на Наполеон без нивно присуство, но Метерних не сакал да им се спротивстави и на 11 април го потпишал договорот. Тој се насочил на заштита на австриските интереси во мировниот договор; со кое ќе се потврди влијанието на Австрија во Германија пред Пруското; и поништување на руската надмоќ. Затоа тој се погрижил италијанските провинции Ломбардија и Венеција, изгубени од француските држави-клиенти во 1805 година, да бидат реанектирани.[1]

Во врска со поделбата на Полска и Германија, претходно окупирани од Франција, Метерних не можел многу да влијае зошто и другите сојузници имале свои интереси. Прашањето било одложено до потпишувањето на мировниот договор.[1] Парискиот договор бил потпишан на 30 мај.[6] Метерних потоа го придружувал царот Александар во Англија.[1] На Метерних му била доделена почесна диплома по право од Универзитетот во Оксфорд. Било договорено мировниот договор да се одржи во Виена на 15 август. На барање на Рускиот цар договорот бил одложен за октомври.

Виенскиот конгрес[уреди | уреди извор]

Метерних заедно со Велингтон, Талејран и други европски дипломати на Конгресот во Виена, 1815 г.

Есента 1814 г., во Виена почнале да се собираат челниците од петте владејачки династии и претставници од 216 благороднички семејства. Метерних отишол во Виена да ги пречека и ги повикал да му се приклучат на состанок во Баден. Тие го одбиле, а во Виена биле одржани четири состаноци.[1] На нив, претставниците се договориле за тоа како ќе функционира Конгресот и го именувале помошникот на Метерних, Фридрих Генц за секретар на преговорите на „Големата шесторка“ (Големата четворка плус Франција и Шпанија). Франција и Шпанија биле лути што не биле вклучени во договарањето, а Шведска и Португалија поради нивното целосно исклучување. Прва одлука на големата шесторка била конгресот да се одложи за 1 ноември.[1] Наскоро, конгресот повторно бил одложен, а во ноември започнала да работи само мала комисија.[1] Во меѓувреме, Метерних организирал многу забави за делегатите и за себе си.[1]

Метерних за време на преговорите го налутил царот Александар во врска со Полска (со која дотогаш управувал Наполеон преку Големото Војводство од Варшава) преку изјавата дека Австрија може воено да ѝ парира на Русија. И покрај грешката, Франц одбил да го разреши својот министер за надворешни работи, а политичката криза која ја потресувала Виена кулминирала со изјавата на цар Александар дека Русија нема да прави отстапки во Полска. Коалицијата целосно го отфрли ова, а договорот бил далеку од склучување.[1] Александар го предизвикал Метерних на дуел.[9] Меѓутоа, царот Александар набрзо омекнал и се согласил со поделбата на Полска. Тој омекнал и во однос на Германското Кралство Саксонија и за прв пат му дозволил на Талејран да учествува во преговорите со Големата четворка (сега Голема петорка).[1]

Во февруари 1815 бил постигнат консензус за главните прашања поврзани со Полска и Германија.[1] Австрија ги проширила границите при поделбата на Полска и ја спречила пруската анексија на Саксонија, но била принудена да ја прифати руската доминација во Полска и зголемувањето на пруското влијание во Германија.[10] Од 8 февруари, Метерних имал повеќе време да се посвети на преговорите за јужна Италија, каде што Жоашен Мира почнал да регрутира неаполитанска војска.[1] На 7 март Метерних дознал дека Наполеон избегал од својот затвор на Елба [2] и се сретнал со австрискиот цар и со кралот на Прусија. На 13 март големата петорка го прогласила Наполеон за одметник и сојузниците почнале да се подготвуваат за нови борби. Кон крајот на март, Виенскиот конгрес започнал со утврдување на границите на независна Холандија, официјално ги прифатил предлозите за лабава конфедерација на швајцарските кантони и ги ратификувал договорите за Полска. На крајот од април останаа само две крупни нерешени прашања: организацијата на новата германска федерација и проблемот со Италија.[1]

Австрија ја зацврстила својата контрола врз Ломбардија-Венеција и својата заштита ја проширила и врз провинциите кои биле под контрола на ќерката на Франц, Мари Луиз. На 18 април Метерних објавил дека Австрија е во војна со Мирановиот Неапол. Австријапобедила во битката кај Толентино, и на 3 мај и го зазела Неапол. Преговорите за Германија потрајале до почетокот на јуни кога бил ратификуван заедничкиот австро-пруски предлог.[1] И покрај критиките од Австрија, Метерних бил задоволен од исходот и од степенот на контрола што им ја дал на Хабсбурговците.[1] Сумарниот договор бил потпишан на 19 јуни (Русите го потпишале една недела подоцна),[2] со што Виенскиот конгрес официјално завршил. На 13 јуни Метерних заминал на фронт, за да се бори против Наполеон. Но, на 18 јуни Наполеон бил конечно поразен во битката кај Ватерло.[1]

Париз и Италија[уреди | уреди извор]

Метерних, со коалиционите сојузници стигнал во Париз за уште еднаш да преговараат за условите за мир. По 133 дена преговори, на 20 ноември бил склучен вториот Париски договор. Метерних сметал дека Франција не треба да се распарчи, и бил задоволен од исходот:[1] Франција изгубила само малку територија долж нејзината источна граница, требало да плати седумстотини милиони француски франци и да ги врати уметничките дела што ги ограбила. Исто така, прифатила окупациона војска на нејзина територија од 150.000 војници.[2] Во меѓувреме, на 26 септември бил потпишан посебен договор, предложен од Александар и преработен од Метерних. Со овој договор се создал нов Свет сојуз пемеѓу Русија, Прусија и Австрија.[11] Набргу потоа, со посебен договор бил склучен Четирикратниот сојуз, а со шестиот член од договорот бил основан Конгресниот систем. Со овие договори Австрија ја зголемила територијата за повеќе од 50% од времето кога Метерних стапил на функцијата министер за надворешни работи.[1]

Метерних сега се осврнал на италијанското прашање, и во декември 1815 за прв пат ја посетил Италија. Метерних таму останал четири месеци и се обидел да ја контролира австриската надворешна политика од Милано. Метерних се вратил во Виена на 28 мај 1816 година по речиси едногодишно отсуство.

Во јуни 1817 година, Метерних повторно патувал низ Италија; тој ги посетил Венеција, Падова, Ферара, Пиза, Фиренца и Лука. Незадоволен од развојот на настаните, на 29 август до австрискиот цар упатил уште една молба за децентрализација.[1] на 27 октомври 1817 година, Метерних ги сумирал своите предлози за Италија во три документи и ги доставил до Франц. Предвидувал администрацијата да остане недемократска, но да има ново Министерство за правда и четири нови канцелари - секој со локални надлежности, а еден од нив за „Италија“.[1] Важно е дека поделбите би биле регионални, а не национални.[10] На крајот, Франц ги прифатил ревидираните предлози, но со неколку измени и ограничувања.[1]

Ахен, Теплице, Карлсбад, Тропау и Лајбах[уреди | уреди извор]

Метерних првенствено се залагал за зачувување на единството меѓу големите сили во Европа, и оттука ја црпел својата моќ како посредник. Тој бил загрижен од влијанието на либералниот Јоанис Каподистријас врз царот Александар и постојаната закана Русија да присвои големи територии за сметка на Отоманската империја (т.н. Источно прашање).[1] Бил закажан Конгрес во Ахен, тогаш пруски пограничен град. Метерних однапред договорил весниците да го покриваат првиот мирнодопски конгрес од ваков вид. На конгресот, Метерних се залагал за повлекување на сојузничките трупи од Франција и барал начин да се зачувува единството на европските сили. Првиот предлог бил веднаш прифатен, а вториот се проширил само на одржувањето на Четирикратниот сојуз. Метерних ги отфрлил идеалистичките планови на царот за (меѓу другото) единствена европска армија. Неговите препораки до Прусите за поголема контрола на слободата на говорот било подеднакво тешко и за другите сили како Британија отворено да ги поддржат.[1]

На 11 декември 1818 се вратил во Виена.[1] Тој свикал неформална конференција во Карлсбад [1] и претходно ја потврдил средбата со Фридрих Вилијам III од Прусија во Теплице во јули.[1][6] Конференцијата во Карлсбад била отворена на 6 август и траела до крајот на месецот.[1] Метерних го протуркал својот предлог за „неколку антиреволуционерни мерки, корективни и превентивни“.[1] И покрај цензурата, Метерних бил многу задоволен од исходот,[1] познат како Карлсбадски декрети.[6][10]

На конференцијата во Виена подоцна истата годината, Метерних дознал дека кралевите на Виртемберг и Баварија ги напуштиле своите планови за реформирање на германската федерација.[2] 1820 година била исполнет со бунтови за ослободување на кои се очекувало да одговори Метерних. На крајот, австрискиот министер за надворешни работи бил растргнат помеѓу доследноста на неговото конзервативно ветување (политика фаворизирана од Русите) и немешањето во земји во кои Австрија нема свои интерес (фаворизирано од Британците). Тој избрал да стои настрана за Шпанија, но на големо изненадување, Гилиелмо Пепе предводел бунт во Неапол (јули 1820) и го принудил кралот Фердинанд I да прифати нов устав.[1] Метерних неволно се согласил да присуствува на конгресот во Тропау, инициран од Русија, во октомври за да разговара за овие настани. На преговорите царот попуштил и го прифати компромисниот предлог за умерен интервенционизам.[1]

Конгресот бил распуштен во третата недела од декември, а следел конгресот во Лајбах на кој со Фердинанд требало да се разговара за интервенција.[2] Метерних доминирал во Лајбах, и Фердинанд го отфрлил либералниот устав на кој тој се согласи само неколку месеци претходно. Австриските војски заминале за Неапол во февруари и во март влегле во градот и бунтот бил задушен.[1] На 25 мај, станал државен канцелар, место кое останало празно по смртта на Кауниц во 1794 година. Тој, исто така, бил задоволен од новата (иако кревка) блискост меѓу Австрија, Прусија и Русија.[1]

Белешки[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 1,31 1,32 1,33 1,34 1,35 1,36 1,37 1,38 1,39 1,40 1,41 1,42 1,43 1,44 1,45 1,46 1,47 1,48 1,49 1,50 1,51 1,52 1,53 1,54 1,55 1,56 1,57 1,58 1,59 1,60 1,61 1,62 1,63 1,64 1,65 1,66 1,67 1,68 1,69 1,70 1,71 1,72 1,73 Palmer 1972
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 Cecil 1947
  3. 3,0 3,1 3,2 Bertier 1962
  4. Palmer 1972.
  5. Cecil 1947.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Ford 1971
  7. Riley 2013.
  8. Ross 1969.
  9. Hamilton-Williams 1996
  10. 10,0 10,1 10,2 Okey 2001
  11. Bertier 1962.

Библиографија[уреди | уреди извор]

  •  Оваа статија вклучуват текст од дело кое сега е во јавна сопственостChisholm, Hugh, уред. (1911). „Metternich-Winneburg, Clemens Wenzel Lothar“ . Encyclopædia Britannica (11. изд.). Cambridge University Press.CS1-одржување: ref=harv (link)</img> Оваа статија вклучуват текст од дело кое сега е во јавна сопственостChisholm, Hugh, уред. (1911). „Metternich-Winneburg, Clemens Wenzel Lothar“ . Encyclopædia Britannica (11. изд.). Cambridge University Press.CS1-одржување: ref=harv (link)

Примарни извори[уреди | уреди извор]

Дополнително читање[уреди | уреди извор]

  • 978-3-11-076903-6
  • Шедиви, Мирослав. Метерних, Големите сили и источното прашање (Pilsen: University of West Bohemia Press, 2013) голема научна студија 1032 стр.
  • Симан, Волфрам. Метерних: стратег и визионер (Belknap Press of Harvard University Press, 2019). Големо научно дело кое го претставува Метерних како спречен иноватор во националната индустриска политика.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]