Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі міру

Гэта старонка ўваходзіць у лік выдатных спісаў
Інфармацыйныя спісы
З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Гэта старонка — інфармацыйны спіс.
Медаль, які атрымліваюць лаўрэаты Нобелеўскай прэміі. Быў упершыню адчаканены ў 1902 годзе.

Но́белеўская прэ́мія мі́ру (шведск.: Nobels fredspris) — узнагарода, якая штогод прысуджаецца Нарвежскім нобелеўскім камітэтам у Осла, «чалавеку, які выконвае найбольшую альбо найлепшую працу дзеля братэрства паміж народамі, адмены альбо скарачэння пастаянных армій і правядзення альбо заахвочвання мірных кангрэсаў»[1]. Адна з пяці Нобелеўскіх прэмій, заснаваных у 1895 годзе паводле запавету шведскага хіміка Альфрэда Нобеля, які памёр у 1896 годзе. Гэтыя прэміі прысуджаюцца за выдатныя заслугі ў галінах хіміі, фізікі, літаратуры, міру і фізіялогіі або медыцыны[2]. У адпаведнасці з запаветам Нобеля прэмія знаходзіцца ў падпарадкаванні Нарвежскага нобелеўскага камітэта і прысуджаецца камісіяй з пяці членаў, якія абіраюцца Парламентам Нарвегіі[3]. Лаўрэатамі першай Нобелеўскай прэміі міру ў 1901 годзе сталі Жан Дзюнан і Фрэдэрык Пасі. Кожны лаўрэат атрымлівае медаль, дыплом і грашовы прыз, які змяняецца з цягам часу[4]. У 1901 годзе Дзюнан і Пасі падзялілі 150 782 шведскія кроны, што ў снежні 2008 года было эквівалентна 7 731 004 шведскім кронам. Пачынаючы з 2001 года кожная грашовая ўзнагарода складала 10 мільёнаў шведскіх крон. Прэмія ўручаецца на штогадовай цырымоніі 10 снежня ў Осла ў прысутнасці караля Нарвегіі (адзіная Нобелеўская прэмія, якая не ўручаецца ў Стакгольме), у гадавіну смерці Альфрэда Нобеля[5].

Нобелеўская прэмія міру лічыцца найбольш спрэчнай сярод Нобелеўскіх прэмій і многія з лаўрэатаў падвяргаліся шырокай крытыцы[6][7]. У 1961 годзе Даг Хамаршэльд памёр за некалькі месяцаў да абвяшчэння сваёй перамогі, пасля чаго ў правілы былі ўнесены праўкі, каб пазбегнуць іншых пасмяротных узнагарод у будучыні[8]. У 1973 годзе Ле Дык Тхо адмовіўся ад прэміі, бо «быў не ў стане атрымаць узнагароду», спасылаючыся на сітуацыю ў В’етнаме, якая і стала прычынай яго перамогі[9]. Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа тройчы атрымліваў прэміі ў 1917, 1944 і 1963 гадах, а Упраўленне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па справах бежанцаў двойчы — у 1954 і 1981 гадах, але ніводная асоба не атрымлівала Нобелеўскую прэмію міру больш за адзін раз[9]. Лайнус Полінг атрымаў Нобелеўскую прэмію па хіміі ў 1954 годзе і Нобелеўскую прэмію міру ў 1962 годзе[9]. З 1901 года Нобелеўская прэмія міру не прысуджалася 19 разоў, больш, чым любая іншая з Нобелеўскіх узнагарод: у 1914, 1915, 1916, 1918, 1923, 1924, 1928, 1932, 1939, 1940, 1941, 1942, 1943, 1948, 1955, 1956, 1966, 1967 і 1972 гадах. Па стане на 2021 год прэмію атрымлівалі 25 арганізацый і 109 асоб, з якіх 18 былі жанчынамі (больш, чым у любой з іншых Нобелеўскіх прэмій)[10]. У 2014 годзе пакістанская актывістка Малала Юсуфзай стала самай маладой з усіх лаўрэатаў Нобелеўскіх прэмій ва ўсіх катэгорыях, атрымаўшы ўзнагароду ў 17 гадоў, а самым узроставым быў лаўрэат 1995 года Джозеф Ротблат, якому на момант прысуджэння было 87 гадоў[9].

Лаўрэаты[правіць | правіць зыходнік]

1901—1910 • 1911—1920 • 1921—1930 • 1931—1940 • 1941—1950 • 1951—1960 • 1961—1970 • 1971—1980 • 1981—1990 • 1991—2000 • 2001—2010 • 2011—2020 • з 2021

1901—1910[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1901 Jean Henri Dunant.jpg Жан Анры Дзюнан
(1828—1910) 		Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За яго ролю ў стварэнні Міжнароднага камітэту Чырвонага Крыжа[11].
Frederic Passy.jpg Фрэдэрык Пасі
(1822—1912) 		Сцяг Францыі Францыя За тое, што ён з’яўляецца адным з галоўных заснавальнікаў Міжпарламенцкага саюза, а таксама галоўным арганізатарам першага З’езда ўсеагульнага міру[11].
1902 Ducommun.jpg Элі Дзюкамен
(1833—1906) 		Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За яго ролю першага ганаровага сакратара Міжнароднага бюро міру[12].
Charles Albert Gobat2.jpg Шарль Альбер Гоба
(1843—1914) 		Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За яго ролю першага генеральнага сакратара Міжпарламенцкага саюза[12].
1903 Cremer.jpg Уільям Рэндал Крымер
(1828—1908) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За яго ролю «першага бацькі» Міжпарламенцкага саюза[13].
1904 Logo of Institut de Droit International.svg Інстытут міжнароднага права Сцяг Бельгіі Бельгія За яго намаганні ў якасці неафіцыйнага органа сфармуляваць агульныя прынцыпы міжнароднага права[14].
1905 Bertha von Suttner nobel.jpg Берта фон Зутнер
(1843—1914) 		Сцяг Аўстра-Венгрыі Аўстра-Венгрыя За напісанне «Складзіце сваю зброю» і ўнясенне ўкладу ў стварэнне прэміі[15].
1906 President Theodore Roosevelt, 1904.jpg Тэадор Рузвельт
(1858—1919) 		Сцяг ЗША (45 зорак) ЗША За яго паспяховае пасярэдніцтва ў заканчэнні расійска-японскай вайны і за яго інтарэс да арбітражу, забяспечваючы Гаагскі арбітражны суд з самага першага паседжання[16].
1907 Ernesto Teodoro Moneta.jpg Эрнеста Тэадора Манета
(1833—1918) 		Сцяг Каралеўства Італія Італія За яго працу ў якасці ключавога лідара італьянскага руху за мір[17].
Louis Renault jurist.gif Луі Рэно
(1843—1918) 		Сцяг Францыі Францыя За яго працу ў якасці вядучага французскага міжнароднага юрыста і члена пастаяннай палаты арбітражнага суда ў Гаазе[17].
1908 KParnoldson.jpg Клас Понтус Арнальдсан
(1844—1916) 		Сцяг Швецыі Швецыя За яго працу ў якасці заснавальніка Шведскай лігі міру і арбітражу[18].
Fredrik Bajer nobel.jpg Фрэдрык Баер
(1837—1922) 		Сцяг Даніі Данія За тое, што ён з’яўляецца правадыром міру ў Скандынавіі, сумяшчаючы працу ў Міжпарламенцкім саюзе і прэзідэнцтва ў Міжнародным бюро міру[18].
1909 Beernaert.gif Агюст Беернарт
(1829—1912) 		Сцяг Бельгіі Бельгія За тое, што ён быў прадстаўніком на дзвюх канферэнцыях Гаагі і з’яўляецца вядучай фігурай у Міжпарламенцкім саюзе[19].
PaulBalluet.gif Поль Анры Бенжамен д’Этурнель дэ Канстан
(1852—1924) 		Сцяг Францыі Францыя За камбінаваную дыпламатычную працу дзеля французска-германскага і французска-брытанскага паразумення і выдатную кар’еру ў міжнародным арбітражы[18].
1910 IPB logo.svg Міжнароднае бюро міру Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За дзеянні ў якасці злучнага звяна паміж таварыствамі розных краін свету[20].

1911—1920[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1911 TMCasser.jpg Тобіяс Асер
(1838—1913) 		Сцяг Нідэрландаў Нідэрланды За ролю сузаснавальніка Інстытута міжнароднага права, ініцыятара Канферэнцый па міжнародным прыватным праве ў Гаазе і піянера ў галіне міжнародных прававых адносін[21].
Alfred Hermann Fried nobel.jpg Альфрэд Герман Фрыд
(1864—1921) 		Сцяг Аўстра-Венгрыі Аўстра-Венгрыя За яго намаганні выкрыць і змагацца з тым, што ён лічыць галоўнай прычынай вайны, а менавіта з анархіяй у міжнародных адносінах[21].
1912 Elihu Root, bw photo portrait, 1902.jpg Эліу Рут[заўв 1]
(1845—1937) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За паляпшэнне паразумення паміж краінамі Паўночнай і Паўднёвай Амерыкі і ініцыявання важных арбітражных пагадненняў паміж ЗША і іншымі краінамі[22].
1913 HenriLaFontaine.jpg Анры Лафантэн
(1854—1943) 		Сцяг Бельгіі Бельгія За беспрэцэдэнтны ўклад у арганізацыю мірнага інтэрнацыяналізму[23].
1914 Прэмія не прысуджалася
1915 Прэмія не прысуджалася
1916 Прэмія не прысуджалася
1917 Emblem of the ICRC.svg Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За намаганні па доглядзе параненых салдат і ваеннапалонных і іх сем’яў[24].
1918 Прэмія не прысуджалася
1919 President Woodrow Wilson portrait December 2 1912.jpg Томас Вудра Вільсан
(1856—1924) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За ролю заснавальніка Лігі Нацый[25].
1920 Léon Bourgeois.jpg Леон Буржуа
(1851—1925) 		Сцяг Францыі Францыя За яго даўні ўклад у справу міру і справядлівасці і яго значную ролю ў стварэнні Лігі Нацый[26].

1921—1930[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1921 Hjalmar branting stor bild.jpg Карл Яльмар Брантынг
(1860—1925) 		Сцяг Швецыі Швецыя За іх пажыццёвы ўклад у справу міру і арганізаваны інтэрнацыяналізм[27].
Christian Lous Lange.jpg Крысціян Лангэ
(1869—1938) 		Сцяг Нарвегіі Нарвегія
1922 Fridtjof Nansen LOC 03377u-3.jpg Фрыцьёф Нансен
(1861—1930) 		Сцяг Нарвегіі Нарвегія За вядучую ролю ў рэпатрыяцыі ваеннапалонных, у міжнароднай дапамозе і ў якасці Вярхоўнага камісара Лігі Нацый па справах бежанцаў[28].
1923 Прэмія не прысуджалася
1924 Прэмія не прысуджалася
1925 Austen Chamberlain nobel.jpg Осцін Чэмберлен[заўв 1]
(1863—1937) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За сваю вырашальную ролю ў лакарнскіх перамовах[29].
Charles Dawes, Bain bw photo portrait.jpg Чарлз Гейтс Даўэс[заўв 1]
(1865—1951) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За яго вырашальную ролю ў рэалізацыі Плана Даўэса[29].
1926 Aristide Briand 2.jpg Арыстыд Брыян
(1862—1932) 		Сцяг Францыі Францыя За іх вырашальную ролю ў дасягненні Лакарнскай дамовы[30].
Bundesarchiv Bild 146-1989-040-27, Gustav Stresemann.jpg Густаў Штрэземан
(1878—1929) 		Сцяг Веймарскай рэспублікі Германія
1927 Ferdinand Buisson 1924.jpg Фердынанд Эдуард Бюісон
(1841—1932) 		Сцяг Францыі Францыя За іх уклад у з’яўленне ў Францыі і Германіі грамадскай думкі, якая спрыяе мірнаму міжнароднаму супрацоўніцтву[31].
Ludwig Quidde nobel.jpg Людвіг Квідэ
(1858—1941) 		Сцяг Веймарскай рэспублікі Германія
1928 Прэмія не прысуджалася
1929 FrankKellogg.jpg Фрэнк Білінгс Келаг[заўв 1]
(1856—1937) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За яго вырашальную ролю ў дасягненні пакта Брыяна — Келага[32].
1930 Nathan Söderblom nobel.jpg Натан Сёдэрблюм
(1866—1931) 		Сцяг Швецыі Швецыя За садзейнічанне хрысціянскаму адзінству і стварэнне «той новай душэўнай пазіцыі, якая неабходна, каб мір паміж народамі стаў рэальнасцю»[33].

1931—1940[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1931 Jane Addams profile.jpg Джэйн Адамс
(1860—1935) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За іх старанныя намаганні адрадзіць ідэал міру і адрадзіць дух міру ў сваёй нацыі і ва ўсім чалавецтве[34].
Nicholas Murray Butler ppmsca.03668.jpg Нікалас Мюрэй Батлер
(1862—1947) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША
1932 Прэмія не прысуджалася
1933 Norman Angell 01.jpg Ральф Норман Энджэл[заўв 1]
(1873—1967) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За тое, што выкрыў сваім пяром ілюзію вайны і пераканаўча заклікаў да міжнароднага супрацоўніцтва і міру[35].
1934 1910 Arthur Henderson.jpg Артур Хендэрсан
(1863—1935) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За нястомную барацьбу і адважныя намаганні на пасадзе старшыні Канферэнцыі па раззбраенні Лігі Нацый у 1931—1934 гадах[36].
1935 Carl von Ossietzky.jpg Карл фон Асецкі[заўв 2]
(1889—1938) 		Сцяг Нацысцкай Германіі Германія За яго пякучую любоў да свабоды думкі і выказвання меркаванняў і яго каштоўны ўклад у справу міру[37].
1936 Carlos Saavedra Lamas.jpg Карлас Сааведра Ламас
(1878—1959) 		Сцяг Аргенціны Аргенціна За ролю бацькі Аргентынскага антываеннага пакта 1933 года, які ён таксама выкарыстаў як сродак пасярэдніцтва ў міры паміж Парагваем і Балівіяй у 1935 годзе[38].
1937 Robert Cecil, 1st Viscount Cecil of Chelwood - Project Gutenberg eText 15306.jpg Роберт Сэсіл
(1864—1958) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За яго нястомныя намаганні ў падтрымку Лігі Нацый, раззбраення і міру[39].
1938 Flag of the League of Nations (1939–1941).svg Нансенаўская міжнародная арганізацыя па справах бежанцаў Сцяг Лігі Нацый Ліга Нацый За тое, што яна працягвала працу Фрыцьёфа Нансена на карысць бежанцаў па ўсёй Еўропе[40].
1939 Прэмія не прысуджалася
1940 Прэмія не прысуджалася

1941—1950[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1941 Прэмія не прысуджалася
1942 Прэмія не прысуджалася
1943 Прэмія не прысуджалася
1944 Emblem of the ICRC.svg Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За вялікую працу, якую ён выканаў падчас вайны ад імя чалавецтва[41].
1945 Hull-Cordell-LOC.jpg Кордэл Хал
(1871—1955) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За яго нястомную працу па дасягненню міжнароднага паразумення і яго асноўную ролю ў стварэнні Арганізацыі Аб’яднаных Нацый[42].
1946 EmilyGreeneBalch.jpg Эмілі Грын Болч
(1867—1961) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За яе працу на працягу ўсяго жыцця дзеля міру[43].
John Raleigh Mott, 1910.jpg Джон Рэлей Мот
(1865—1955) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За яго ўклад у стварэнне мірнага рэлігійнага брацтва праз нацыянальныя межы[43].
1947 Quaker star-T.svg Савет Сяброў на службе грамадству Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За іх наватарскую працу ў міжнародным руху за мір і спачувальныя намаганні па аблягчэнні чалавечых пакут, спрыяючы тым самым братэрству паміж народамі[44].
Quaker star-T.svg Амерыканскі камітэт Сяброў на службе грамадству Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША
1948 Прэмія не прысуджалася
1949 John Boyd Orr nobel.jpg Джон Бойд Ор
(1880—1971) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За яго намаганні на працягу ўсяго жыцця перамагчы голад і нястачу, тым самым дапамагаючы ліквідаваць асноўную прычыну ваенных канфліктаў і войнаў[45].
1950 Ralph Bunche - 1963 March on Washington.jpg Ральф Банч
(1904—1971) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За працу ў якасці пасрэдніка ў Палесціне ў 1948—1949 гадах[46].

1951—1960[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1951 Léon Jouhaux nobel.jpg Ліён Жуо
(1879—1954) 		Сцяг Францыі Францыя За тое, што прысвяціў сваё жыццё барацьбе з вайной праз прапаганду сацыяльнай справядлівасці і братэрства паміж людзьмі і народамі[47].
1952 Bundesarchiv Bild 183-D0116-0041-019, Albert Schweitzer.jpg Альберт Швейцэр
(1875—1965) 		Сцяг Францыі Францыя За яго альтруізм, пашану да жыцця і нястомную гуманітарную працу, якая дапамагла зрабіць ідэю братэрства паміж людзьмі і народамі жывой[48].
1953 General George C. Marshall, official military photo, 1946.JPEG Джордж Маршал
(1880—1959) 		Сцяг ЗША (48 зорак) ЗША За прапанову і кантроль за планам эканамічнага аднаўлення Еўропы[49].
1954 Упраўленне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па справах бежанцаў Сцяг ААН ААН За свае намаганні па лячэнні ран вайны, аказваючы дапамогу і абарону бежанцам па ўсім свеце[50].
1955 Прэмія не прысуджалася
1956 Прэмія не прысуджалася
1957 Lester B. Pearson with a pencil.jpg Лестэр Боўлс Пірсан
(1897—1972) 		Сцяг Канады (1957—1964) Канада За яго важны ўклад у разгортванне аварыйных сіл Арганізацыі Аб’яднаных Нацый пасля Суэцкага крызісу[51].
1958 Georges Pire 1958.jpg Жорж Пір
(1910—1969) 		Сцяг Бельгіі Бельгія За яго намаганні дапамагчы бежанцам пакінуць свае лагеры і вярнуцца да жыцця свабоды і годнасці[52].
1959 Philip Noel-Baker 1942.jpg Філіп Ноэль-Бэйкер
(1889—1982) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За яго даўні ўклад у справу раззбраення і міру[53].
1960 Albert Lutuli nobel.jpg Альберт Лутулі
(1898—1967) 		Сцяг Пар (1927-1994) Паўднёвая Афрыка
(Нарадзіўся ў Паўднёвай Радэзіі) 		За негвалтоўную барацьбу з апартэідам[54].

1961—1970[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1961 Dag Hammarskjöld.jpg Даг Хамаршэльд[заўв 3]
(1905—1961) 		Сцяг Швецыі Швецыя За развіццё ААН у эфектыўную і канструктыўную міжнародную арганізацыю, здольную ажывіць прынцыпы і мэты, выкладзеныя ў Статуце ААН[55].
1962 Pauling.jpg Лайнус Полінг
(1901—1994) 		Сцяг ЗША ЗША За барацьбу з гонкай ядзерных узбраенняў паміж Усходам і Захадам[56].
1963 Emblem of the ICRC.svg Міжнародны камітэт Чырвонага Крыжа Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За прасоўванне прынцыпаў Жэнеўскай канвенцыі і супрацоўніцтва з ААН[57].
Emblem of the IFRC.svg Ліга таварыстваў Чырвонага Крыжа
1964 Martin Luther King Jr NYWTS.jpg Марцін Лютэр Кінг
(1929—1968) 		Сцяг ЗША ЗША За негвалтоўную барацьбу за грамадзянскія правы афра-амерыканскага насельніцтва[58].
1965 Logo of UNICEF.svg Дзіцячы фонд ААН Сцяг ААН ААН За намаганні па ўмацаванні салідарнасці паміж народамі і скарачэнні розніцы паміж багатымі і беднымі дзяржавамі[59].
1966 Прэмія не прысуджалася
1967 Прэмія не прысуджалася
1968 René Cassin nobel.jpg Рэнэ Касэн
(1887—1976) 		Сцяг Францыі Францыя За яго барацьбу па забеспячэнні правоў чалавека, прадугледжаных Дэкларацыяй ААН[60].
1969 Flag of ILO.svg Міжнародная арганізацыя працы Сцяг ААН ААН За стварэнне міжнароднага заканадаўства, якое забяспечвае пэўныя нормы ўмоў працы ў кожнай краіне[61].
1970 Norman Borlaug (cropped).jpg Норман Эрнэст Барлоўг
(1914—2009) 		Сцяг ЗША ЗША За ўнёсак у развязак харчовай праблемы, і асабліва за ажыццяўленне «зялёнай рэвалюцыі»[62].

1971—1980[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1971 Bundesarchiv B 145 Bild-F057884-0009, Willy Brandt.jpg Вілі Брант
(1913—1992) 		Сцяг Германіі Заходняя Германія За адкрыццё шляху да змястоўнага дыялогу паміж Усходам і Захадам[63].
1972 Прэмія не прысуджалася
1973 Henry Kissinger.jpg Генры Кісінджэр
(нар. 1923) 		Сцяг ЗША ЗША
(Нарадзіўся ў Сцяг Веймарскай рэспублікі Германіі) 		За сумесныя перамовы аб спыненні агню ў В’етнаме ў 1973 годзе[64].
LeDucTho1973.jpg Ле Дык Тхо[заўв 4]
(1911—1990) 		Сцяг В'етнама В’етнам (паўночны)
1974 Seán MacBride 1984.jpg Шон Мак-Брайд
(1904—1988) 		Сцяг Ірландыі Ірландыя
(Нарадзіўся ў Сцяг Францыі Францыі) 		За яго намаганні па забеспячэнні і развіцці правоў чалавека ва ўсім свеце[65].
Satō Eisaku.jpg Эйсаку Сато
(1901—1975) 		Сцяг Японіі Японія За ўклад у стабілізацыю ўмоў у Ціхаакіянскім рэгіёне і за падпісанне Дамовы аб нераспаўсюджванні ядзернай зброі[65].
1975 RIAN archive 25981 Academician Sakharov.jpg Андрэй Сахараў[заўв 5]
(1921—1989) 		Сцяг СССР СССР За барацьбу за правы чалавека ў Савецкім Саюзе, за раззбраенне і супрацоўніцтва паміж усімі народамі[66].
1976 Betty Williams.jpg Бэці Уільямс
(1943—2020) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За смелыя намаганні ў заснаванні руху, які паклаў канец гвалтоўнаму канфлікту ў Паўночнай Ірландыі[67].
Mairead Corrigan Gaza crop.jpg Мэйрыд Карыган
(нар. 1944) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
1977 Amnesty international Logo.svg Amnesty International
(1961) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія За павагу ва ўсім свеце да правоў чалавека[68].
1978 Anwar Sadat cropped.jpg Анвар Садат
(1918—1981) 		Сцяг Егіпта (1972-1984) Егіпет За сумесныя перамовы аб міры паміж Егіптам і Ізраілем у 1978 годзе[69].
Menachem Begin 2.jpg Менахем Бегін
(1913—1992) 		Сцяг Ізраіля Ізраіль
(Нарадзіўся ў Брэсце, зараз Сцяг Беларусі Беларусь)
1979 MotherTeresa 090.jpg Маці Тэрэза
(1910—1997) 		Сцяг Індыі Індыя
(Нарадзілася ў Скоп’і, зараз Сцяг Паўночнай Македоніі Паўночная Македонія) 		За яе працу па аказанні дапамогі пакутнаму чалавецтву[70].
1980 Adolfo Pérez Esquivel agosto 2011.jpg Адольфа Перэс Эсківель
(нар. 1931) 		Сцяг Аргенціны Аргенціна За тое, што ён быў крыніцай натхнення рэпрэсаваных, асабліва ў Лацінскай Амерыцы[71].

1981—1990[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1981 Упраўленне Вярхоўнага камісара Арганізацыі Аб’яднаных Нацый па справах бежанцаў Сцяг ААН ААН За прасоўванне асноўных правоў бежанцаў[72].
1982 ARB-Alva-Myrdal.jpg Альва Мюрдаль
(1902—1986) 		Сцяг Швецыі Швецыя За працу па раззбраенні і зонах свабодных ад ядзернай і няядзернай зброі[73].
Alfonso Garcia Robles 1981.jpg Альфонса Гарсія Роблес
(1911—1991) 		Сцяг Мексікі Мексіка
1983 Lech Walesa OAF Visit.jpg Лех Валенса
(нар. 1943) 		Сцяг Польшчы Польшча За негвалтоўную барацьбу за свабодныя прафсаюзы і правы чалавека ў Польшчы[74].
1984 Desmond tutu 20070607 2.jpg Дэсманд Туту
(1931—2021) 		Сцяг Пар (1927-1994) ПАР За ролю аб’яднаўчага дзеяча ў негвалтоўнай кампаніі па вырашэнні праблемы апартэіду ў Паўднёвай Афрыцы[75].
1985 Урачы свету за прадухіленне ядзернай вайны Сцяг ЗША ЗША За распаўсюджванне аўтарытэтнай інфармацыі і за кошт усведамлення катастрафічных наступстваў ядзернай вайны[76].
1986 Elie Wiesel.jpg Элі Візель
(1928—2016) 		Сцяг ЗША ЗША
(Нарадзіўся ў Сцяг Румыніі Румыніі) 		За тое, што ён быў пасланцам чалавецтва: яго пасланне — гэта мір, выкупленне і годнасць[77].
1987 OscarArias.jpg Оскар Арыяс Санчэс
(нар. 1940) 		Сцяг Коста-Рыкi Коста-Рыка За яго працу ў імя трывалага міру ў Цэнтральнай Амерыцы[78].
1988 Emblem of the United Nations.svg Міратворчыя сілы ААН Сцяг ААН ААН За прадухіленне ўзброеных сутыкненняў і стварэння ўмоў для перамоваў[79].
1989 Dalai Lama at WhiteHouse (cropped).jpg Далай-лама XIV
(нар. 1935) 		Сцяг Індыі Індыя
(Нарадзіўся ў Тыбеце) 		За адстойванне мірных рашэнняў на аснове талерантнасці і ўзаемнай павагі з мэтай захавання гістарычнай і культурнай спадчыны свайго народа[80].
1990 Mikhail Gorbachev 1987.jpg Міхаіл Гарбачоў
(1931—2022) 		Сцяг СССР СССР За вядучую ролю, якую ён адыграў у радыкальных зменах у адносінах паміж Усходам і Захадам[81].

1991—2000[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
1991 Aung San Suu Kyi.jpg Аун Сан Су Чжы[заўв 6]
(нар. 1945) 		М’янма М’янма За яе негвалтоўную барацьбу за дэмакратыю і правы чалавека[82].
1992 Rigoberta Menchu Tum.JPG Рыгаберта Менчу
(нар. 1959) 		Сцяг Гватэмалы Гватэмала За яе барацьбу за сацыяльную справядлівасць і этнакультурнае прымірэнне, заснаваную на павазе правоў карэннага насельніцтва[83].
1993 Nelson Mandela-2008.jpg Нельсан Мандэла
(1918—2013) 		Сцяг Пар (1927-1994) ПАР За іх працу па мірным спыненні рэжыму апартэіду і закладку асноў для новай дэмакратычнай Паўднёвай Афрыкі[84].
Frederik Willem de Klerk.jpg Фрэдэрык Вілем дэ Клерк
(1936—2021) 		Сцяг Пар (1927-1994) ПАР
1994 ArafatEconomicForum.jpg Ясір Арафат
(1929—2004) 		Сцяг Палесціны Палесціна
(Нарадзіўся ў Сцяг Егіпта (1922-1952) Егіпце) 		За іх намаганні па стварэнні міру на Блізкім Усходзе[85].
Yitzhak Rabin (1986) cropped.jpg Іцхак Рабін
(1922—1995) 		Сцяг Ізраіля Ізраіль
Shimon Peres World Economic Forum 2007.jpg Шымон Перэс
(1923—2016) 		Сцяг Ізраіля Ізраіль
(Нарадзіўся ў Сцяг Польшчы Польшчы)
1995 Josef Rotblat ID badge.png Джозеф Ротблат
(1908—2005) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
(Нарадзіўся ў Варшаве, зараз Сцяг Польшчы Польшча) 		За іх намаганні паменшыць ролю ядзернай зброі ў міжнароднай палітыцы і ў доўгатэрміновай перспектыве ліквідаваць такую зброю[86].
Peace symbol (bold).svg Пагуошскі рух навукоўцаў Сцяг Канады Канада
1996 Carlosbelo.jpg Карлуш Белу
(нар. 1948) 		Сцяг Усходняга Тымора Усходні Тымор За працу за справядлівае і мірнае вырашэнне канфлікту ва Усходнім Тыморы[87].
EastTimor.JoseRamosHorta.01.jpg Жазэ Рамуш-Орта
(нар. 1949) 		Сцяг Усходняга Тымора Усходні Тымор
1997 Icbl english.pdf Міжнародны рух за забарону супрацьпяхотных мін Flag of Switzerland.svg Швейцарыя За іх працу па забароне і ліквідацыі супрацьпяхотных мін[88].
JodyWilliamsMay2010.jpg Джодзі Уільямс
(нар. 1950) 		Сцяг ЗША ЗША
1998 John Hume 2008.jpg Джон Х’юм
(1937—2020) 		Сцяг Ірландыі Ірландыя За іх намаганні па пошуку мірнага вырашэння канфлікту ў Паўночнай Ірландыі[89].
David Trimble.jpg Дэвід Трымбл
(нар. 1944) 		Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія
1999 MSF International logo .tif Урачы без межаў Flag of Switzerland.svg Швейцарыя У знак прызнання наватарскай гуманітарнай дзейнасці арганізацыі на некалькіх кантынентах[90].
2000 Kim Dae-jung (Cropped).png Кім Дэ Джун
(1925—2009) 		Сцяг Паўднёвай Карэі Рэспубліка Карэя За працу над дэмакратыяй і правамі чалавека ў Паўднёвай Карэі і ва Усходняй Азіі ў цэлым, а таксама за мір і прымірэнне з Паўночнай Карэяй, у прыватнасці[91].

2001—2010[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
2001 Emblem of the United Nations.svg Арганізацыя Аб’яднаных Нацый Сцяг ААН ААН За ўнёсак у стварэнне больш арганізаванага свету і ўмацаванне міру ва ўсім свеце[92].
Kofi Annan, Photo: Harry Wad Кофі Анан
(1938—2018) 		Сцяг Ганы Гана
2002 Jimmy Carter.jpg Джэймс Эрл Картэр
(нар. 1924) 		Сцяг ЗША ЗША За яго дзесяцігоддзі нястомных намаганняў па пошуку мірных рашэнняў міжнародных канфліктаў, прасоўванні дэмакратыі і правоў чалавека і садзейнічанні эканамічнаму і сацыяльнаму развіццю[93].
2003 Ebadi.jpg Шырын Эбадзі
(нар. 1947) 		Сцяг Ірана Іран За яе намаганні ў справе дэмакратыі і правоў чалавека. Яна асабліва засяродзілася на барацьбе за правы жанчын і дзяцей[94].
2004 Wangari Maathai in Nairobi.jpg Вангары Маатаі
(1940—2011) 		Сцяг Кеніі Кенія За яе ўклад ва ўстойлівае развіццё, дэмакратыю і мір[95].
2005 Flag of IAEA.svg Міжнароднае агенцтва па атамнай энергіі Сцяг ААН ААН За іх намаганні па прадухіленні выкарыстання ядзернай энергіі ў ваенных мэтах і забеспячэнні выкарыстання атамнай энергіі ў мірных мэтах максімальна бяспечным спосабам[96].
Mohamed ElBaradei.jpg Махамед аль-Барадэі
(нар. 1942) 		Сцяг Егіпта Егіпет
2006 Professor Muhammad Yunus- Building Social Business Summit (8758300102).jpg Мухамад Юнус
(нар. 1940) 		Сцяг Бангладэш Бангладэш За намаганні па стварэнні асноў для сацыяльнага і эканамічнага развіцця[97].
Grameen Bank Сцяг Бангладэш Бангладэш
2007 Intergovernmental Panel on Climate Change Logo.svg Міжурадавая група экспертаў па змяненню клімату Сцяг ААН ААН За вывучэнне наступстваў глабальных кліматычных змен, выкліканых чыннасцю чалавека, і выпрацаванне мер па іх магчымым прадухіленні[98].
Al Gore.jpg Альберт Гор
(нар. 1948) 		Сцяг ЗША ЗША
2008 Martti Ahtisaari.jpg Марці Ахцісаары
(нар. 1937) 		Сцяг Фінляндыі Фінляндыя За тыя важныя намаганні ў вырашэнні міжнародных канфліктаў, якія ён прыкладаў на некалькіх кантынентах цягам трох дзесяцігоддзяў[99].
2009 Official portrait of Barack Obama.jpg Барак Абама
(нар. 1961) 		Сцяг ЗША ЗША За выбітныя намаганні па ўмацаванні міжнароднай дыпламатыі і супрацы паміж народамі[100].
2010 Лю Сяабо[заўв 7]
(1955—2017) 		Сцяг Кітая Кітай За працяглае негвалтоўнае змаганне за фундаментальныя правы чалавека ў Кітаі[101].

2011—2020[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
2011 Ellen Johnson-Sirleaf, April 2010.jpg Элен Джонсан-Серліф
(нар. 1938) 		Сцяг Ліберыі Ліберыя За негвалтоўнае змаганне за правы і бяспеку жанчын і ўдзел у міратворчым працэсе[102].
Leymah-gbowee-at-emu-press-conference.jpg Лейма Гбові
(нар. 1972) 		Сцяг Ліберыі Ліберыя
Tawakkul Karman (2011).jpg Тавакуль Карман
(нар. 1979) 		Сцяг Емена Емен
2012 Flag of Europe.svg Еўрапейскі Саюз Сцяг ЕС Еўрапейскі Саюз За шэсць дзесяцігоддзяў абароны правоў чалавека ў Еўропе і доўгатэрміновую ролю ў з’яднанні кантынента[103].
2013 Арганізацыя па забароне хімічнай зброі Міжнародная За шырокамаштабную працу па ліквідацыі хімічнай зброі[104].
2014 Kailash Satyarthi.jpg Кайлаш Сацьяртхі
(нар. 1954) 		Сцяг Індыі Індыя За змаганне супраць прыгняцення дзяцей і моладзі і за правы дзяцей на адукацыю[105].
Malala Yousafzai at Girl Summit 2014.jpg Малала Юсуфзай
(нар. 1997) 		Сцяг Пакістана Пакістан
2015 Tunisian national dialogue (October 2012).jpg Квартэт нацыянальнага дыялогу ў Тунісе Сцяг Туніса Туніс За вырашальны ўнёсак у будаванне плюралістычнай дэмакратыі ў Тунісе па выніках Язмінавай рэвалюцыі ў 2011 годзе[106].
2016 Juan Manuel Santos and Lula (cropped).jpg Хуан Мануэль Сантас
(нар. 1951) 		Сцяг Калумбіі Калумбія За рашучыя намаганні пакласці канец больш чым 50-гадовай грамадзянскай вайне ў краіне[107].
2017 Logo ICAN.svg Міжнародная кампанія за забарону ядзернай зброі Міжнародная За намаганні па прыцягненні ўвагі да катастрафічных наступстваў ад кожнага выкарыстання ядзернай зброі і за спробы забараніць такія ўзбраенні з дапамогай пагадненняў[108].
2018 Denis Mukwege par Claude Truong-Ngoc novembre 2014.jpg Дэніс Муквегэ
(нар. 1955) 		Сцяг Дэмакратычнай Рэспублікі Конга ДР Конга За іх спробу спыніць выкарыстанне сексуальнага гвалту ў якасці зброі ў войнах і ўзброеных канфліктах[109].
Nadia Murad in Washington - 2018 (42733243785) (cropped).jpg Надзя Мурад
(нар. 1993) 		Сцяг Ірака Ірак
2019 Abiy Ahmed during state visit of Reuven Rivlin to Ethiopia, May 2018.jpg Абій Ахмед Алі
(нар. 1976) 		Сцяг Эфіопіі Эфіопія За яго намаганні па дасягненню міру і міжнароднага супрацоўніцтва і, у прыватнасці, за яго рашучую ініцыятыву па ўрэгуляванні памежнага канфлікту з суседняй Эрытрэяй[110].
2020 World Food Programme Logo Simple.svg Сусветная харчовая праграма Міжнародная За намаганні ў змаганні з голадам, за ўнёсак у стварэнне ўмоў для дасягнення міру ў зонах канфліктаў і за вядучую ролю ў спробах перадухіліць выкарыстання голаду як сродку вайны і канфліктаў[111].

з 2021[правіць | правіць зыходнік]

Год Партрэт Імя Краіна Абгрунтаванне
2021 Maria Ressa.jpg Марыя Рэса
(нар. 1963) 		Сцяг Філіпін Філіпіны За намаганні па абароне свабоды выказвання, што з’яўляецца перадумовай дэмакратыі і трывалага міру[112].
Dmitry Muratov, 2012.JPG Дзмітрый Муратаў
(нар. 1961) 		Сцяг Расіі Расія
2022 Alaksandr Bialacki.jpg Алесь Бяляцкі
(нар. 1962) 		Сцяг Беларусі Беларусь Лаўрэаты Прэміі міру прадстаўляюць грамадзянскую супольнасць у сваіх краінах. Яны шмат гадоў прасоўвалі права крытыкаваць уладу і абараняць асноўныя правы грамадзян. Яны прыклалі вялікія намаганні, каб задакументаваць ваенныя злачынствы, парушэнні правоў чалавека і злоўжыванні ўладай. Разам яны дэманструюць важнасць грамадзянскай супольнасці для міру і дэмакратыі.[113].
Мемарыял
 Сцяг Расіі Расія
The Center for Civil Liberties logo.svg Цэнтр грамадзянскіх свабод Сцяг Украіны Украіна

Заўвагі[правіць | правіць зыходнік]

  1. ↑ а б в г д Эліу Рут, Осцін Чэмберлен, Чарлз Гейтс Даўэс, Фрэнк Білінгс Келаг і Ральф Норман Энджэл атрымлівалі свае прэміі на год пазней, паколькі камітэт прымаў рашэнне, што ніводны кандыдат не адпавядае крытэрыям волі Нобеля ў год, у які яны пералічаны як атрымальнікі прэміі. Згодна з правіламі камітэт адкладаў прысуджэнне прэмій да наступнага года, але яны адзначаны як атрымальнікі прэміі за папярэдні год.
  2. ↑ Прэмія была прысуджана Карлу фон Асецкаму «завочна», бо ўрад Германіі адмовіў яму ў выдачы пашпарта.
  3. ↑ Даг Хамаршэльд стаў лаўрэатам прэміі пасмяротна.
  4. ↑ Ле Дык Тхо адмовіўся прыняць прэмію.
  5. ↑ Прэмія была прысуджана Андрэю Сахараву «завочна», бо ўрад СССР адмовіў яму ў выдачы пашпарта.
  6. ↑ Прэмія была прысуджана Аун Сан Су Чжы «завочна», бо яна была зняволенай урадам Бірмы. Пасля яе вызвалення з-пад хатняга арышту і выбараў у Палату прадстаўнікоў М’янмы Су Чжы змагла асабіста атрымаць узнагароду 16 чэрвеня 2012 года.
  7. ↑ Прэмія была прысуджана Лю Сяабо «завочна», бо ён знаходзіўся ў зняволенні ў Кітаі.

Зноскі

  1. ↑ Excerpt from the Will of Alfred Nobel. Nobel Foundation. Праверана 6 кастрычніка 2011.
  2. ↑ Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize. Nobelprize.org. Праверана 7 кастрычніка 2008.
  3. ↑ The Nobel Prize Awarders. Nobel Foundation.
  4. ↑ The Nobel Prize. Nobelprize.org. Праверана 7 кастрычніка 2008.
  5. ↑ The Nobel Prize Award Ceremonies. Nobelprize.org. Архівавана з першакрыніцы 22 жніўня 2008. Праверана 7 кастрычніка 2008.
  6. ↑ Controversies and Criticisms. Nobelprize.org.
  7. ↑ The Nobel: Dynamite or damp squib?. BBC.
  8. ↑ The Nobel Peace Prize, 1901–2000. Nobelprize.org.
  9. ↑ а б в г Nobel Laureates Facts. Nobelprize.org.
  10. ↑ Women Nobel Laureates. Nobelprize.org. Праверана 7 кастрычніка 2008.
  11. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1901 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  12. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1902 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  13. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1903 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  14. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1904 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  15. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1905 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  16. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1906 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  17. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1907 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  18. ↑ а б в Нобелеўская прэмія міру 1908 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  19. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1909 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  20. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1910 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  21. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1911 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  22. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1912 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  23. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1913 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  24. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1917 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  25. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1919 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  26. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1920 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  27. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1921 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  28. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1922 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  29. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1925 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  30. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1926 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  31. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1927 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  32. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1929 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  33. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1930 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  34. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1931 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  35. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1933 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  36. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1934 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  37. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1935 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  38. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1936 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  39. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1937 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  40. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1938 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  41. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1944 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  42. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1945 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  43. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1946 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  44. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1947 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  45. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1949 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  46. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1950 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  47. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1951 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  48. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1952 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  49. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1953 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  50. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1954 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  51. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1957 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  52. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1958 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  53. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1959 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  54. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1960 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  55. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1961 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  56. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1962 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  57. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1963 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  58. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1964 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  59. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1965 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  60. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1968 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  61. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1969 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  62. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1970 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  63. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1971 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  64. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1973 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  65. ↑ а б Нобелеўская прэмія міру 1974 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  66. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1975 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  67. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1976 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  68. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1977 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  69. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1978 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  70. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1979 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  71. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1980 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  72. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1981 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  73. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1982 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  74. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1983 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  75. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1984 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  76. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1985 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  77. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1986 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  78. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1987 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  79. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1988 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  80. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1989 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  81. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1990 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  82. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1991 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  83. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1992 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  84. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1993 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  85. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1994 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  86. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1995 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  87. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1996 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  88. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1997 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  89. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1998 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  90. ↑ Нобелеўская прэмія міру 1999 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  91. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2000 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  92. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2001 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  93. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2002 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  94. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2003 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  95. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2004 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  96. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2005 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  97. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2006 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  98. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2007 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  99. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2008 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  100. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2009 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  101. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2010 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  102. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2011 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  103. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2012 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  104. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2013 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  105. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2014 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  106. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2015 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  107. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2016 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  108. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2017 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  109. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2018 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  110. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2019 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  111. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2020 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  112. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2021 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.
  113. ↑ Нобелеўская прэмія міру 2022 года. nobleprize.org. The Official Web Site of the Nobel Prize.

Спасылкі[правіць | правіць зыходнік]

commons: Спіс лаўрэатаў Нобелеўскай прэміі міру на Вікісховішчы
Узята з "https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Спіс_лаўрэатаў_Нобелеўскай_прэміі_міру&oldid=4500564"