بحث ویکی‌پدیا:کپی مکنید

Page contents not supported in other languages.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

به جای‎ 1911 Encyclopædia Britannica‏ در نمونه‌ها، مثال از فرهنگ معین آوردم. به نظرم به خاطر کاربردی بودنش مفیدتر است و این تغییر بی ایراد است • Яohan ب ۱۵ آذر ۱۳۸۶، ‏۱۳:۳۱(UTC)

سبک نوشته‌ها باید به فارسی معیار امروزی باشد[ویرایش]

کاربرد نثر قدیمی مانند فعل مکنید (به جای نکنید) از نظر زبانی و نگارشی درست نیست و سبک نوشته‌ها باید مطابق زبان فارسی معیار امروزی باشد تا دوگانگی پیش نیاید و گاهی اوقات باعث ابهام و کج‌فهمی نشود چنانکه در سایر منابع و دانشنامه‌های فارسی معاصر چنین است. --محسن عبدالهی ۲۸ مهر ۱۳۸۸، ساعت ۰۷:۴۵ (زهج)

بررسی موضوع اجازه کپی کردن نوشتارهای دارای کامنز؟[ویرایش]

برای تفسیر بحث در مورد امکان و یا عدم امکان کپی کلمه به کلمه نوشتاهای دارای مجوز کامنز در ویکی و ایجاد مقاله بر این اساس این مبحث جهت نظرخواهی ایجاد شده است.

در این مورد دو نظر زیر وجود دارد. دوستان لطفاً فقط موافق هر قسمت که هستند اعلام کنند و از ذکر مخالف خودداری کنند. همچنین در خصوص نظرات تفسیر و برداشت‌های خود نیز لطفاً در قسمت نظرات بنویسند. @Pirhayati،‏ Yamaha5،‏ Sunfyre،‏ Sahehco و Mardetanha: @مهرنگار،‏ KOLI،‏ Sa.vakilian،‏ Modern Sciences و Mani-bakhtiar: @Huji،‏ Behzad39،‏ Arash.pt و Wikimostafa:

Hootandolati(بحث) «دوشنبه،۲۳ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۰۲:۵۲ (ایران‏۱۲ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۳:۲۲ (UTC)[پاسخ]

کپی کردن کلمه به کلمه از متنی که در سایتش دارای مجوز کامنز است امری درست است[ویرایش]

تحت شرایط en:Wikipedia:Adding open license text to Wikipedia[ویرایش]

کپی کپی کلمه به کلمه تحت هر حالتی امری نادرست است و متن نیاز به بازنویسی دارد.[ویرایش]

توضیح: کپی کلمه به کلمه برای ایجاد مقاله و درست کردن صفحه تنها بر اساس کپی در هر حالتی نادرست است و بیشتر متن باید بازنویسی باشد. با توجه به تکمیل و مباحث دوستان.

نظرات[ویرایش]

  • کپی کلمه به کلمه با رهنمود در تضاد است برای این موضوع باید رهنمود تغییر کند:
ویکی‌پدیا آیینه‌ای از منابع آزاد و یا دیگر منابع در دسترس عموم نیست. در مقاله‌های ویکی‌پدیا، نقل قول‌ها باید مرتبط با بحث در جریان مقاله یا روشنگر مطلبی از آن باشد و طول آن‌ها نیز نباید بیش از اندازهٔ مناسب باشد.
ممنوعیت کپی از دیگر منابع:

کپی از دانشنامه‌های تحت مالکیت عمومی (همچون ۵ جلد نخست از فرهنگ معین) و کاربرد آن‌ها به عنوان پایه در مقالات ویکی‌پدیا در موضوع مربوطه کاملاً بی‌ایراد است. کپی کردن از دانشنامه‌های خصوصی می‌تواند بستگی به شرایط داشته باشد، اما باید احتیاط پیشه کرد. کپی از دیگر منابع نیز به طور کلی مناسب نیست.

در تمام این موارد، شما نباید متن را به صورت ویرایش نشده استفاده کنید، بلکه ترجیح آن است که متن کار خود شما باشد. به این صورت که با افزودن پیوند، تغییر قالب بندی، ویرایش متن برای بی‌طرف ساختن آن و یا تغییر آن به متنی دانشنامه‌ای، آن مقاله را محصول ذهن خود بر پایهٔ یک منبع معتبر کنید.

اگر قرار باشد با این مجوز هر موضوعی را بتوان بصورت کپی پیست وارد کرد بسیاری از صفحات تبدیل به محل کپی پیست خواهند شد. بحث بازنویسی نوشتار یک بند از رهنمودهای مهم در ویکی است و برای تمامی نوشتارهای اعم از نوشتارهایی که دارای مجوز هستند و یا مجوز ندارند صادق می‌باشد. مثلاً با این مجوز می‌توان چندین متن را از مقالات مختلف در سایت‌های دارای مجوز کپی و کرده ودر متن اصلی بجای گذاشت. این عمل امری خلاف بحث دانشنامه‌ای بودن است. Hootandolati(بحث) «دوشنبه،۲۳ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۰۲:۵۲ (ایران‏۱۲ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۳:۲۲ (UTC)[پاسخ]


من فکر می کنم این یک بحث حقوقی است و نه نظرخواهی. یعنی ممکن است اکثریت برداشت حقوقی اشتباهی داشته باشند.--سید (بحث) ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۰۳:۲۸ (UTC)[پاسخ]

این موضوع با :ویکی‌پدیا آیینه‌ای از منابع آزاد و یا دیگر منابع در دسترس عموم نیست. در مقاله‌های ویکی‌پدیا، نقل قول‌ها باید مرتبط با بحث در جریان مقاله یا روشنگر مطلبی از آن باشد و طول آن‌ها نیز نباید بیش از اندازهٔ مناسب باشد. در تضاد است. Hootandolati(بحث) «دوشنبه،۲۳ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۰۹:۴۸ (ایران‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۰۶:۱۸ (UTC)[پاسخ]

ببخشید پس مجوز کامنز به چه درد می‌خورد؟ علی پیرحیاتی (بحث) ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۱۴ (UTC)[پاسخ]
درود جناب پیرحیاتی. ما درباره ویکی و روح مقاله‌نویسی در ویکی بحث می‌کنیم نه مجوز کامنز. لطفاً از این زاویه نگاه کنید. سپاس. مهرنگار (بحث) ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۳۱ (UTC)[پاسخ]
بله اتفاقاً بنده هم از این زاویه نگاه می‌کنم و می‌بینم چقدر مقاله‌های خوبی با استفاده از متون دارای مجوز کامنز می‌توان ساخت. درست است؛ ما مقاله می‌نویسیم، یعنی متن مورد نظر را در چارچوب قوانین و رهنمودهای ویکی‌پدیا و به‌شکل دانشنامه‌ای به کار می‌بریم و متن را به صورت هردمبیل کپی نمی‌کنیم. بنابراین لحن و بی‌طرفی را رعایت می‌کنیم و قطعاً بعضی متن‌های دارای مجوز کامنز را به دلیل غیردانشنامه‌ای‌بودن اساساً نمی‌توانیم وارد ویکی‌پدیا کنیم. به‌عبارت‌دیگر، مقاله حاصل از کپی متن آزاد، هیچ تفاوتی با متن عادی ویکی‌پدیا نخواهد داشت. پس مشکلش چیست؟ علی پیرحیاتی (بحث) ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۴۰ (UTC) --[پاسخ]

این که گفته «ویکی‌پدیا آیینه‌ای از منابع آزاد ... نیست» منظورش این است که صرف این که چیزی در متون آزاد آمده، دلیل کافی برای این که به همان شکل در ویکی‌پدیا بیاید نیست. گاهی می‌تواند عیناً بیاید اما خیلی مواقع به دلایل دانشنامه‌ای باید خلاصه شود، بازنویسی شود، با متن‌های دیگر از منابع دیگر ترکیب شود، و مانند آن. تاکید در این‌جا روی آینه نبودن است (یعنی قرار نیست همه چیز عیناً به همان شکلی بیاید که در منبعِ آزادِ اصلی آمده). — حجت/بحث ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۴۸ (UTC)[پاسخ]

  • شدیداً مخالف می‌دانم که گفتید مخالف نظر ندهیم اما اصلاُ نظر موافق دادن در اینجا را درک نمی‌کنم! آیا بحث بحث قانونی است یا بحث سیاستی داخلی برای ویکی‌پدیای فارسی؟ از لحاظ قانونی، کپی کردن از منبعی که مجوز آزاد دارد کاملاً خالی از اشکال است چه ما خوشمان بیاید چه نه. اگر کسی به لحاظ قانونی به این گزینه نظر موافق داده، ناشی از ناآگاهی او است. از نظر سیاست داخلی هم به نظر من جلوی چنین کپی کردنی را گرفتن، مغایر با روح «آزاد» این مجوزها است. باز اگر کسی نظر مخالف داده، ناشی از درک نادرستش از مفهوم «آزادی» است. — حجت/بحث ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۴۳ (UTC)[پاسخ]
  •  نظر:: با درود؛ از دیدِ بنده نیز کُپیِ واژه‌به‌واژه از متنِ با مجوزِ آزاد، هیچ مشکلی ندارد. فقط موضوعِ حجمِ میزانِ کُپی‌کاری از دیدِ من مطرح است که باید تناسب داشته باشد و همینقدر که اثبات کننده و کمک کننده به محتوای مقاله باشد، کافیست./ مهرافزون!--Mani-bakhtiar (بحث) ‏۱۳ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۰:۴۸ (UTC)[پاسخ]
من اگر مخالف کپی خط به خط هستم، مقصودم نوشتن یک مقاله کامل به این شکل است نه نیم خط و یک خط. درباره مفهوم آزادی صحبت نکردم، همچنین دربارهٔ قانون. نظر خودم را گفتم و حداقل خودم هیج‌گاه یک مقاله را از محتوای آزاد، عیناً در ویکی کپی نمی‌کنم (حتی اگر هیچ مشکلی با سیاست‌ القاب و تمجید و...نداشته باشد) من مقاله نویس هستم نه مقاله پرکن. اگر از نوشتن لذت نبرم، نمی‌نویسم. کپی/پیست هیچ حس خوبی به من منتقل نمی‌کند. این نظر من است؛ نه قانون است، نه مانیفست. دیگران مجبور نیستند مانند من فکر کنند اما انتظار دارم درک شوم ؛) مهرنگار (بحث) ‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۱:۰۷ (UTC)[پاسخ]

درک درست واژگان[ویرایش]

این که اینجا می‌نویسم محض این نیست که (خدای ناکرده) بگویم دیگر دوستان فارسی نمی‌فهمند یا از درک منطق عاجزند. خیر، فرض بر این است که همهٔ ما انسان‌هایی خردمند هستیم اما جایز الخطا هم هستیم و گاهی گیج می‌شویم. نشان به آن نشان که در متن رسمی قوانین برخی کشورها هم تعریف همین واژه‌هایی که من زیر گذاشتم آمده؛ منظورشان این نیست که خوانندگان قوانین احمقند، بلکه منظورشان این است که توافقمان در درک واژه‌ها را مستند کنیم.

با این پیش‌زمینه، مایلم برای درک درست واژگانی که در قوانین دنیای واقعی، یا سیاست‌های ویکی می‌آیند چند واژه را تشریح کنم:

  • لازم است (به انگلیسی must): یعنی جز این نباید کرد، و هر کاری جز این خطا است.
  • شایسته است (به انگلیسی should): یعنی بهتر است چنین شود، اما اگر چنین نشد هم لزوماً خطا رخ نداده‌است. به عبارت دیگر، بیشتر موقع‌ها چنین کنید، اما به خاطر داشته باشید که استثنا در کار است.
  • مجاز است (به انگلیسی باز هم may): یعنی می‌توانید بکنید می‌توانید هم نکنید.

حالا می‌رسیم به جملهٔ کلیدی:

اگر وب‌گاهی متنی با مجوز آزاد منتشر کرده، شما مجاز هستید که آن را کپی خط به خط بکنید. در بسیاری موارد شایسته است که متن را بازنویسی کنید تا برای یک دانشنامه مناسب باشد. اما اگر متنی را (چه عیناً، چه با تغییر) از جایی دیگر کپی کردید همیشه لازم است که به آن منبع به درستی اشاره بکنید.

  • شما مجاز هستید کپی خط به خط بکنید، اما مجبور نیستید. می‌توانید کلاً کپی نکنید، یا بخش‌هایی را کپی کنید بخش‌هایی را بازنویسی، یا ...
  • شایسته است که متن را بازنویسی کنید اما استثنا هم دارد. مثلاً اگر متنی که کپی می‌کنید خیلی کوتاه است (نصف جمله) احتمالاً دیگر بازنویسی لازم نیست. همچنین اگر متن را از یک دانشنامهٔ آزاد دیگر کپی می‌کنید احتمالاً خودش این قدر خوب و دانشنامه‌ای نوشته شده که نیاز به تغییر ندارد. اما این‌ها استثنا هستند (یعنی به ندرت رخ می‌دهند)؛ در اکثر مواقع باید متن را کمی اصلاح بکنید.
  • در همه حال لازم است که منبع را ذکر کنید تا هم وپ:اثبات‌پذیری را رعایت کرده باشید هم وپ:حق تکثیر. اگر نه متن شما حذف خواهد شد.

هر گونه اختلاط بین این مفاهیم، منجر به گیج شدن شما می‌شود. مثلاً این که بگویید «مجاز نیستید کپی خط به خط بکنید»، اشتباه است. «مجاز نیستید» یعنی اگر کردید خطا کرده‌اید و هیچ استثنایی در کار نیست! در حقیقت چنین نیست؛ کپی کردن خیلی جاها درست است (مثل کپی کردن چند کلمه از یک منبع آزاد، بدون تغییر). پس گزارهٔ «مجاز نیستید»، گزاره‌ای اشتباه است و با گفتن آن دارید خودتان و دیگران را گیج می‌کنید.

مثال دیگر: اگر بگویید «شایسته است به منبع اصلی اشاره کرد» باز اشتباه کرده‌اید. اشاره به منبع اصلی الزامی است. انجامش ندهید، قانون حق تکثیر را نقض کرده‌اید، و سیاست اثبات‌پذیری را هم زیر پا گذاشته‌اید. دومی شاید از نظر شما کم اهمیت باشد (چون سیاست داخلی ویکی است) اما اولی شوخی بر نمی‌دارد (نقض حق تکثیر می‌تواند منجر به شکایت حقوقی از ویکی بشود، هزینه‌های حقوقی ویکی‌مدیا بالا می‌رود و اگر نتوانند به اندازهٔ کافی جذب سرمایه بکنند ممکن است در ویکی تخته شود!)

لذا از دوستان خواهش می‌کنم که پیشنهادهای بالا را دوباره با دقت بخوانید. این که گفته‌اند «کپی کلمه به کلمه تحت هر حالتی امری نادرست است»، ناقض قوانینی است که در مجوزهای آزاد آمده و یا اشتباه در استفاده از الفاظ است، یا اشتباه در درک قوانین آزاد. باز هم تاکید می‌کنم، منظور من شخص خاصی نیست؛ به احتمال زیاد خود من هم در مقاطع مختلف این الفاظ را اشتباه استفاده کرده‌ام. مهم این نیست که اشتباه کرده‌ایم، مهم این است که وقتی فهمیدیم کارمان اشتباه است چه واکنشی نشان می‌دهیم — حجت/بحث ‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۰:۲۳ (UTC)[پاسخ]

@Hootandolati: درود جناب دولتی. به نظرم توضیح جناب حجت گویاست. می‌توانید به جای «کپی کلمه به کلمه تحت هر حالتی امری نادرست است» بنویسید «کپی کلمه به کلمه تحت هر حالتی امری نامطلوب است» که البته در این حالت، کلاً نظرخواهی بی‌معنا می‌شود چون خیلی چیزها می‌توانند نامطلوب باشند اما نادرست نباشند. اگر هم همین تیتر خودتان بماند، طبق گفتهٔ جناب حجت، ناقض قوانین مجوزهای آزاد است. مهرنگار (بحث) ‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۱:۱۷ (UTC)[پاسخ]
@مهرنگار: گرامی . بحث بر ثر واژگان نیست بین دو نگاه کلی است. اینکه کپی کردن درست است یا خیر؟ من به شخصه ناقض مجوز آزاد نمی دانم. در نقل قول ها عملا این کپی اتفاق می افتد یعنی قانون در نقل قول کاملا رعایت می شود بحث بر سر ایجاد یک مقاله با توجه به این کپی کردن است. نه نقل قول. ضمن اینکه قانون برای ویکی و دانشنامه است نه دانشنامه برای قانون. قانون و سیا سیاست و .. را می گذاریم چون برای بهتر شدن کیفیت است. روح موضوع در تضاد با کپی کردن است. Hootandolati(بحث) «چهارشنبه،۲۵ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۰۱:۲۳ (ایران‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۱:۵۳ (UTC)[پاسخ]
من در این موضوع قلباً با شما موافقم اما مثل خیلی از جاهای دیگر، مجبورم پا بگذارم روی آنچه قلباً می‌پسندم و سیاست را در نظر بگیرم. مهرنگار (بحث) ‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۲:۰۰ (UTC)[پاسخ]
اما نوشته جناب حجت مانند استفاده از لا الله است بدون الا الله. مجموعه سیاست ها و رهنمود ها و ... در ویکی با توجه به بحث دانش نامه نویسی در نظر گرفته میشوند. دانشنامه نویسی نه کپی نامه نوسی. اگر قرار است که با توجه به یک بخش از سیاست ها تمامی موارد نادیده گرفته شود دیگر نیازی به دانشنامه نویسی و آیین نامه و رهنمود ها و سیاست ها نداریم راحت ترین کار کپی هزاران مدخل فرهنگ معین است. فهرست اعلام را برداشته و اضافه کنیم و یا دهخدا و دایره المعارف بزرگ اسلامی و ... را . دوستان می توانند در زبان های دیگر مقاله ای بیابند که صرفا بر اساس کپی و پیست کردن ایجاد شده باشد؟! دیگر این است که تحدید یک موضوع که به بحث دانشنامه ای صدمه می زند ناقض مجوز های آزاد نیست. بحث می تواند به معنی اجازه تام نیست این می تواند را با بحث ویکی آینه نیست ببینید نه با الفاظ may shall must , ... . Hootandolati(بحث) «چهارشنبه،۲۵ اسفند ۱۳۹۵، ساعت ۰۱:۳۸ (ایران‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۲:۰۸ (UTC)[پاسخ]
این[۱] نظر من است جناب دولتی ولی همانطور که عرض کردم، نمی‌توانم نظرم را بالاتر از سیاست‌ها بدانم اما دوست دارم سیاست‌ها را از روی نظرات من بنویسند ؛) مهرنگار (بحث) ‏۱۴ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۲۲:۱۳ (UTC)[پاسخ]
@Hootandolati: بحث بر سر واژگان هست. اینجا شما دو عبارت متناقض گفته‌اید: هم گفته‌اید که «در تمام این موارد نباید متن را به صورت ویرایش‌نشده استفاده کنید» و هم گفته‌اید «ترجیح آن است که متن کار خود شما باشد». دو قسمتی که پررنگ کردم با هم در تضاد هستند. به نظر من این اختلاط مفاهیم، به حل نشدن بحث بالا (و حتی به ایجاد شدن چنین مبحثی) منجر شده‌است.
باز هم تاکید می‌کنم هدف من انتقاد به شما نیست؛ موضوع بحث من شخص نیست (و بالا هم گفتم خودم هم ممکن است اشتباهی از این دست بکنم). موضوع این است که متوجه این تناقضات بشویم و رفعشان بکنیم.
من هم با شما (و مهرنگار) موافقم که در بیشتر موارد بهتر است متن بازنویسی شود، اما این یک قانون ۱۰۰٪ نیست که استثنا نداشته باشد.
مثال کلاسیک می‌زنم: اگر متنی را از ویکی‌پدیای انگلیسی به فارسی بدون تغییر کپی کنید، آیا مشکلی دارد؟ ویکی‌پدیای انگلیسی یک دانشنامهٔ آزاد دیگر است (درست است که با پروژهٔ ویکی‌پدیای فارسی ربط دارد اما به هر حال پروژه‌ای مستقل است). جواب این است که نه. اما در بیشتر موارد باید اصلاحاتی در آن وارد کنید. مثلاً وقتی الگویی را کپی می‌کنیم، باید ترجمه‌اش کنیم.
یا مثلاً اگر متنِ رو به رو را از یک دانشنامهٔ آزاد کپی کنم، آیا مشکلی هست؟ «متولد ۱۴ فروردین ۱۳۳۲». می‌بینید که متن این قدر کوتاه است که بازنویسی برایش معنی ندارد در نتیجه کپی کردن عینی آن خالی از اشکال است.
دست آخر این که با گفتهٔ شما که می‌گویید «دانشنامه‌نویسی، نه کپی‌نامه نویسی» به طور کل موافقم. اما پیشنهاد بالای شما، با این گفتهٔ شما مطابقت ندارد. کپی کردن به خودی خود کاری غیر دانشنامه‌ای نیست. اما کپی کردن متن غیر دانشنامه‌ای از جای دیگر، اشکال دارد.
شما اگر یک دانشنامهٔ فارسی آزاد دیگر پیدا کردید که متنی با کیفیت بالا دارد که عیناً می‌تواند کپی کرد و منبع داد، حتماً چنین کنید! مشکل این است که چنین منابعی نادر هستند — حجت/بحث ‏۱۵ مارس ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۵۸ (UTC)[پاسخ]