صفحه عربستان

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
موقعیت صفحهٔ عربستان
  صفحهٔ عربستان در مقایسه با دیگر صفحه‌های تکتونیکی

صفحهٔ عربستان (به انگلیسی: Arabian Plate) صفحهٔ لیتوسفری کوچکی است[۱] که همراه با صفحات هند و آفریقا در طی میلیون‌ها سال (در حدود ۲۰ میلیون سال برای صفحهٔ عربستان و ۵۰ میلیون سال برای صفحهٔ هند) در حال حرکت به سمت شمال و در نهایت برخورد با صفحهٔ اوراسیا بوده‌است و می‌تواند در آینده زمین‌لرزه‌هایی با شدت کمتر از ۴ ریشتر به وجود آورد.[۲][۳] نتیجهٔ این رویداد، به هم پیوستن قطعات صفحه و رشته‌کوه‌هایی است که از پیرنه در غرب، تا سرتاسر جنوب اروپا و خاورمیانه تا هیمالایا و رشته‌کوه‌های جنوب‌شرق آسیا گسترده شده‌اند.[۲] همچنین رشته‌کوه‌های زاگرس در ایران از برخورد صفحهٔ عربستان با صفحهٔ ایران به‌وجود آمده‌اند.[۴]

موقعیت صفحه عربستان[ویرایش]

بیشتر صفحهٔ عربستان را شبه‌جزیرهٔ عربستان تشکیل می‌دهد و این صفحه با گسترش به سمت شمال تا ترکیه امتداد دارد.[۵] در مرز غربی صفحهٔ عربستان، منطقهٔ گسل تبدیلی شامل گسل‌های آناتولی شرقی و دریای مرده واقع است که صفحات مجاور در این نقطه در حال سایش یکدیگرند.[۲] کافت‌های دریای سرخ و خلیج عدن مرز جنوبی صفحه، جایی که عربستان و آفریقا در حال ازهم‌جداشدن هستند را تشکیل می‌دهند. رشته‌کوه‌های زاگرس و مکران نیز مشخص‌کنندهٔ منطقهٔ برخوردی کنونی دو صفحهٔ عربستان و اوراسیا (یا صفحه ایران و عربستان[۱]) با یکدیگر هستند.[۲]

دورهٔ زمین‌شناسی[ویرایش]

صفحهٔ عربستان در بیشتر طول ابردوران پیدازیستی (پالئوزوئیکسنوزوئیک) تا دوره اولیگوسن از دوران نوزیستی، بخشی از صفحهٔ آفریقا بود. دریای سرخ در دورهٔ ائوسن شروع به شکافتن نمود اما جدایی آفریقا از عربستان در طی دورهٔ اولیگوسن روی داد و از آن زمان به بعد، صفحهٔ عربستان به‌آهستگی در حال حرکت به سوی صفحهٔ اوراسیاست.[۵]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ "Arabian Plate." A Dictionary of Geography. Oxford University Press, 1992, 1997, 2004. Answers.com. بازبینی‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۱
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ «Tectonics of the Arabian Plate». ناسا. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۰۳. دریافت‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۱.
  3. «Nubia–Arabia–Eurasia plate motions and the dynamics of Mediterranean and Middle East tectonics». انتشارات دانشگاه آکسفورد.
  4. William Bayne Fisher. The Middle East: a physical, social, and regional geography. Routledge, 1978, ISBN 0-416-71520-6. Google Books, (بازبینی‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۱).
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Arabian Plate». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ نوامبر ۲۰۱۱.