هیپرهیدروز

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
هیپرهیدروز
طبقه‌بندی و منابع بیرونی
آی‌سی‌دی-۱۰R61
آی‌سی‌دی-۹-سی‌ام780.8
اُمیم۱۴۴۱۱۰ 144100
دادگان بیماری‌ها6239
مدلاین پلاس007259
ئی‌مدیسینفهرست موضوعی
پیشنت پلاسهیپرهیدروز
سمپD006945

هیپرهیدروز یا در تلفظ دقیق‌تر هایپرهیدروزیس (به انگلیسی: Hyperhidrosis) یا تعریق بیش از حد و غیرطبیعی، وضعیتی است که عرق کردن به‌طور غیرطبیعی افزایش یافته‌است.[۱] این افزایش میزان تعریق تا حدی است که بیش از مقدار مورد نیاز برای تنظیم دمای بدن است.[۲]

این بیماری می‌تواند کیفیت زندگی فرد مبتلا را از جهات مختلف کاهش دهد. به همین دلیل برخی آن را معلولیت خاموش خوانده‌اند.

دسته‌بندی و بیماری‌زایی[ویرایش]

هایپرهیدروزیس به دو گروه اصلی هایپرهیدروزیس اولیه (ایدیوپاتیک) و هایپرهیدروزیس ثانویه (پاتولوژیک) تقسیم می‌شود. هایپرهیدروزیس ثانویه معمولاً در بزرگسالی ظاهر می‌شود و برخلاف هایپرهیدروزیس اولیه (ایدیوپاتیک یا بدون علت مشخص) هم در طی بیداری و هم در حین خواب رخ می‌دهد. ورزش، استرس هیجانی، برخی بیماری‌ها (مانند تب و عفونت، پرکاری تیروئید) و عوارض جانبی برخی داروها شایع‌ترین علل هایپر هیدروزیس ثانویه هستند. تعریق در طول شب می‌تواند به‌دلیل تعدادی از بیماری‌های سیستمیک زمینه‌ای مانند بیماری لنفوم هوجکین و سل باشد.

هایپرهیدروزیس اولیه معمولاً از کودکی یا هنگام بلوغ به دلیلی نامعلوم بروز پیدا می‌کند. با وجود این، اضطراب، هیجان، برخی غذاها و نیکوتین می‌توانند آن را تشدید کنند.[۱] در اثر این بیماری، نقاط مشخصی از بدن بیش از حد طبیعی عرق می‌کنند. این نقاط معمولاً دست، پا، زیر بغل و در برخی موارد صورت‌اند. هایپرهیدروزیس اولیه همچنین می‌تواند بر حسب موقعیت آناتومیکی دسته‌بندی شود (دست، پا، زیر بغل، صورت). یک فرد ممکن است در یک یا چند موقعیت آناتومیک تعریق بیش از حد داشته باشد.[۳]

تظاهرات بالینی و تشخیص[ویرایش]

قرینگی بروز تعریق بیش از حد معمولاً مؤید هایپرهیدروزیس اولیه است.[۴] یک طرفه بودن تعریق بیش از حد یا درگیر شدن کل بدن بیشتر نشانگر هایپرهیدروزیس ثانویه است و بررسی بیشتر برای یافتن علت آن توصیه می‌شود.[۴] اثرات مزمن رطوبت بیش از حد پوست، خشکی و پوسته‌پوسته شدن همراه با ایجاد شقاق و ترک خوردگی است. همچنین بیمارانی که پوست بسیار مرطوبی دارند مستعد رشد بیش از حد باکتری‌ها و عفونت قارچی هستند.

درمان[ویرایش]

هایپرهیدروزیس از نوع اولیه را می‌توان با روش‌هایی از قبیل یونتوفورزیس، استعمال موضعی کلرید آلومینیوم، مصرف داروهایی که ترشح عرق را مهار می‌کنند (آنتی‌کولینرژیک‌هایی مانند پروپانتلین، گلیکوپیرولات، اکسی‌بوتینین و بنزوتروپین)؛ تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس) و جراحی.[۵]

  • یونتوفورزیس: شیوهٔ درمانی مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان تعریق بیش از حد است[۶] که نخستین‌بار توسط ژاپنی‌ها ابداع گردید. مطالعات انجام‌شده مؤثر بودن و ایمنی و بی‌عارضه بودن شیوهٔ یونتوفورزیس را به اثبات رسانده‌اند.[۷] سیستم‌های یونتوفورزیس (Iontophoresis) جهت رفع تعریق بیش از حد موضعی مثلاً در کف دست و کف پا یا زیر بغل‌ها استفاده می‌شود. اساس آن گذراندن یک جریان الکتریکی ضعیف از دست‌ها و پاها برای غیرفعال کردن غدد عرق بیش از حد فعال است. با گذاردن دست و پا در آب درون این سیستم یا قرار دادن پدهای مرطوب این دستگاه در زیر بغل‌ها به مدت ۵ تا ۳۰ دقیقه و سه بار در هفته می‌توان نتایج بسیار خوبی از اینگونه درمان به‌دست آورد.
  • تزریق سم بوتولینوم (بوتاکس): نخستین‌بار در سال ۱۹۹۳ میلادی شخصی به نام خلف بشارا کاربرد بوتاکس برای کنترل تعریق را نشان داد.[۸] و پس از آن این روش برای درمان عرق زیر بغل مورد پذیرش قرار گرفت.[۹][۱۰] هر چند در عمل برای نواحی دست و پا نیز به‌کار گرفته می‌شود. تأثیر بوتاکس بسته به محل تزریق می‌تواند بین ۳ تا ۹ ماه ادامه داشته باشد.[۱۱] تزریق‌های بوتاکس دردناک هستند.
  • جراحی سمپاتکتومی توراسیک: عوارض جانبی این جراحی تا تخریب‌کنندگی زندگی توصیف شده‌اند.[۱۲] شایع‌ترین عارضهٔ جراحی، تعریق برگشتی در ناحیه‌ای دیگر از بدن است که مشکلات عمده‌ای را برای ۸۰ درصد افراد ایجاد می‌کند.[۱۳][۱۴][۱۵] ۵۱ درصد بیماران پس از جراحی اظهار داشته‌اند سطح کیفی زندگیشان نسبت به قبل از جراحی کاهش یافته‌است.[۱۶] همین‌طور مشکل ابتدایی تعریق نیز ممکن است به‌دلیل ترمیم عصبی حتی در مدت ۶ ماه پس از جراحی بازگردد.[۱۳][۱۴][۱۷] این جراحی دارای عوارض مخرب دیگری نیز می‌باشد.[۱۸]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ James, William; Berger, Timothy; Elston, Dirk (2006). Andrews' Diseases of the Skin: Clinical Dermatology (10th ed.). Saunders. pp. 777–8. ISBN 978-0-7216-2921-6.
  2. "Hyperhidrosis". Sweat Fighter. Sweat Fighter. Archived from the original on 26 June 2015. Retrieved 25 June 2015.
  3. Freedberg, Irwin M.; Eisen, Arthur Z.; Wolff, Klaus; Austen, K. Frank; Goldsmith, Lowell A.; Katz, Stephen I., eds. (2003). Fitzpatrick's Dermatology in General Medicine (6th ed.). McGraw-Hill. p. 700. ISBN 978-0-07-138066-9.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Vary2015 وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  5. "Hyperhidrosis Medical and Surgical Treatment". PMC 2344132. {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  6. Division of Neurological and Physical Medicine Devices. (2014). “Classification Discussion: Iontophoresis Devices Not Labeled for Use with a Specific Drug”. U.S. Food and Drug Administration. pp.11.
  7. Hornberger, John; Grimes, Kevin; Naumann, Markus; Glaser, Dee Anna; Lowe, Nicholas J.; Naver, Hans; Ahn, Samuel; Stolman, Lewis P.; Multi-Specialty Working Group on the Recognition, Diagnosis, and Treatment of Primary Focal Hyperhidrosis (2004-08-01). "Recognition, diagnosis, and treatment of primary focal hyperhidrosis". Journal of the American Academy of Dermatology. 51 (2): 274–286. doi:10.1016/j.jaad.2003.12.029. ISSN 1097-6787. PMID 15280848.{{cite journal}}: نگهداری یادکرد:نام‌های متعدد:فهرست نویسندگان (link)
  8. Bushara KO, Park DM (November 1994). "Botulinum toxin and sweating". Journal of Neurology, Neurosurgery, and Psychiatry. 57 (11): 1437–38. doi:10.1136/jnnp.57.11.1437. PMC 1073208. PMID 7964832.
  9. Eisenach JH, Atkinson JL, Fealey RD (May 2005). "Hyperhidrosis: evolving therapies for a well-established phenomenon". Mayo Clinic Proceedings. 80 (5): 657–66. doi:10.4065/80.5.657. PMID 15887434.
  10. Felber ES (October 2006). "Botulinum toxin in primary care medicine". The Journal of the American Osteopathic Association. 106 (10): 609–14. PMID 17122031.
  11. Togel, B (2002). "Current therapeutic strategies for hyperhidrosis: a review". Eur J Dermatol. 12 (3): 219–23. PMID 11978559.
  12. Schott, G D (1998). "Interrupting the sympathetic outflow in causalgia and reflex sympathetic dystrophy". BMJ. 316 (7134): 792–3. doi:10.1136/bmj.316.7134.792. PMC 1112764. PMID 9549444.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ Gossot, Dominique; Galetta, Domenico; Pascal, Antoine; Debrosse, Denis; Caliandro, Raffaele; Girard, Philippe; Stern, Jean-Baptiste; Grunenwald, Dominique (2003). "Long-term results of endoscopic thoracic sympathectomy for upper limb hyperhidrosis". The Annals of Thoracic Surgery. 75 (4): 1075–9. doi:10.1016/S0003-4975(02)04657-X. PMID 12683540.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Yano, Motoki; Kiriyama, Masanobu; Fukai, Ichiro; Sasaki, Hidefumi; Kobayashi, Yoshihiro; Mizuno, Kotaro; Haneda, Hiroshi; Suzuki, Eriko; et al. (2005). "Endoscopic thoracic sympathectomy for palmar hyperhidrosis: Efficacy of T2 and T3 ganglion resection". Surgery. 138 (1): 40–5. doi:10.1016/j.surg.2005.03.026. PMID 16003315.
  15. Boscardim, PC (2011). "Thoracic sympathectomy at the level of the fourth and fifth ribs for the treatment of axillary hyperhidrosis". J Bras. Pneumol. 37 (1): 6–12. PMID 21390426.
  16. خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام pmid 17999068 وارد نشده‌است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  17. Walles, T.; Somuncuoglu, G.; Steger, V.; Veit, S.; Friedel, G. (2008). "Long-term efficiency of endoscopic thoracic sympathicotomy: Survey 10 years after surgery". Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery. 8 (1): 54–7. doi:10.1510/icvts.2008.185314. PMID 18826967.
  18. Fredman, B (2000). "Video-assisted transthoracic sympathectomy in the treatment of primary hyperhidrosis: friend or foe?". Surg Laparosc Endosc Percutan Tech. 10 (4): 226–9. doi:10.1097/00129689-200008000-00009. PMID 10961751.