ویکی‌پدیا:جنگ ویرایشی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
تاریخچهٔ یک صفحهٔ ویکی‌پدیا که نشانگر یک جنگ ویرایشی است

جنگ ویرایشی زمانی رخ می‌دهد که کاربری یا جمعی از کاربران به طور مداوم ویرایش‌های دیگری یا دیگران را در مقاله‌ای یا موضوع خاصی برگردان می‌کنند. برگردان می‌تواند از طریق خنثی‌سازی یا واگردانی باشد. معاونت عمدی در جنگ ویرایشی به‌جای بحث و گفتگو به عنوان یکی از مصداق‌های بی‌نزاکتی محسوب می‌شود و ممکن است باعث قطع دسترسی کاربری از مشارکت در ویکی‌پدیا شود. تلاش برای پیروزی در جنگ‌های ویرایشی با برگرداندن‌های پی‌درپی یا تقاضا از دوستانتان برای حمایت از شما رویّهٔ اجماع‌یابی را در ویکی‌پدیا دچار اخلال می‌کند و روحیهٔ همکاری را در میان مشارکت‌کنندگان می‌کُشد. این ادعا که «ویرایش‌های من درست بودند، پس جنگ ویرایشی محسوب نمی‌شوند» دفاع خوبی نیست.

بهترین حالت در ویکی‌پدیا زمانی کسب می‌شود که ایده‌های مخالف در پی فصل مشترکی باشند. دیدگاه بی‌طرف زمانی کسب می‌گردد که همهٔ نظرهای مهم و برجسته در مورد یک موضوع به طور مستند مطرح شده باشند. یک جنگ ویرایشی خلاف این است و کوششی است برای راه‌یافتن همهٔ ایده‌های یک طرف و ایجاد نسخهٔ موردعلاقهٔ ایشان.

جنگ ویرایشی چیست؟

جنگ ویرایشی غالباً با یک ویرایش مشخص نمی‌شود، بلکه بر روش‌هایی که برای مواجهه و پیروزی در درگیری‌های ویرایشی بر سر محتوای مقالات[۱] شناخته می‌شود. بازشناختن جنگ ویرایشی معمولاً مبتنی بر تصمیم دادورانهٔ مدیران هنگام فرونشاندن مناقشات است. پیمانه‌هایی چند هست که مدیران برای تعیین اینکه کاربر کِی به جنگ ویرایشی برخاسته‌است به‌کار می‌گیرند.

معمول‌ترینِ پیمانه‌ها برای پیمودن جنگ ویرایشی قانون سه برگردان است که معمولاً به صورت ق۳ب کوتاه‌نویسی می‌شود. قانون سه برگردان ابزاری کارآمد است؛ چه، پیش می‌نهد که درگذشتن از حد مطلقِ سه برگردان در یک صفحه در ظرف بیست‌وچهار ساعت، به معنی جنگ ویرایشی است. گرچه قانون سه برگردان کورکورانه تفسیر نباید بشود، رسیدن به مرز سه برگردان عموماً نشانه‌ای‌است قوی که دژرفتاری‌ای سترگ در جریان است. غرض از سنجشگر ق۳ب صحه‌گذاشتن بر همهٔ رفتارهایی که در حدود قانونیِ آن می‌گنجد نیست. برای نمونه، جنگ ویرایشی ممکن است به صورت دو ویرایش در صفحه در روز، به مدتی دراز (طی روزها) رخ نماید. حتی الگویی از برگرداندن‌های کورکورانهٔ پراکنده به عنوان نخستین پادآفند در مقابل ویرایش‌های ناپسندیدنی ممکن است جنگ ویرایش تلقی شود.

جنگ ویرایشی همانا رفتاری‌است که نمودش برگرداندن‌هاست و نه شمارش خشک‌وخالی برگرداندن‌های یک صفحه در طی زمانی مشخص.

رویارویی با جنگ‌های ویرایشی

در جنگ‌های ویرایشی، طرف‌ها باید تلاش کنند موضوع را در صفحهٔ بحث مقاله مطرح کنند و آن را حل‌وفصل نمایند.

هنگام مواجهه با جنگ‌های ویرایشی

بهتر است به‌جای درگیرشدن در جنگ، به دنبال کمک باشید. هنگامی که اختلاف‌نظر روشن است، همهٔ طرف‌ها باید آتش‌بس بدهند و موضوع را در صفحهٔ بحث حل‌وفصل کنند یا اینکه از جاهای مناسب کمک بطلبند. راه‌های برخورد دیگری نیز که گاه توسط جامعهٔ کاربری توصیه می‌شود، در ادامه بیان خواهد شد.

اگر با وجود همهٔ تلاش‌ها، یک یا چند کاربر نمی‌خواهند جنگ ویرایشی را کنار بگذارند، از همکاری امتناع دارند یا از توجه به اطلاعاتی که به آن‌ها داده شده‌است خودداری می‌کنند، آنگاه با گزارش موضوع در وپ:تام از یکی از مدیران بخواهید به موضوع رسیدگی کند. دادن هشدار الزامی نیست، اما اگر به‌نظر می‌رسد کاربر از موضوعِ ممنوعیت جنگ‌های ویرایشی آگاه نیست، می‌توان او را با استفاده از {{هشدار نقض قانون سه برگردان}} در صفحهٔ بحثش از این سیاست آگاه کرد. اگر خودتان یکی از طرف‌های فعالِ این جنگ بوده‌اید، از گذاشتن الگوهای عمومی خرابکاری در صفحهٔ بحث کاربر خودداری کنید؛ چنین کاری می‌تواند خصمانه تلقی شود. به‌جای آن بهتر است پیام خود را به زبان خودتان برای همان موضوع خاص درج کنید و در آن تلاش بر آرام‌کردن شرایط داشته باشید.

کاربران باتجربه چگونه از جنگ‌های ویرایشی دوری می‌گزینند

آنگاه که مشخص شد جنگ ویرایشی در میان است، از اکتفا به خلاصه‌ویرایش خودداری کنید و موضوع را در صفحهٔ بحث مقاله مطرح نمایید. اگر قرار باشد مدیری به مسئله رسیدگی کند، شواهد در مورد تلاش‌های طرف‌ها برای حل‌وفصل مسئله را در صفحهٔ بحث مقاله بررسی خواهد کرد. بد نیست که در خاطرتان باشد که هیچ ضرب‌الاجلی تعریف نشده و کاربران می‌توانند تا زمان رفع مشکلات، الگوهای تمیزکاری مناسب را در بخش‌های مشکل‌دار مقاله که در حال گفتگو پیرامون آن‌ها هستند قرار دهند. اگر گفتگوها به نتیجه نرسد ممکن است نیاز باشد توجه کاربران بیشتری به موضوع جلب شود. می‌توانید ویکی‌پدیا:نظر سوم یا درخواست برای نظر را بیازمایید. کاربران بی‌طرفی پیدا خواهند شد که ویرایش‌های بسیار نامناسب را محدود کنند و در عین حال به دست‌یافتن به یک اجماع کمک نمایند. اگر این روش‌ها ناکام ماند، از روش‌های رسمی و غیررسمی حل اختلاف استفاده کنید.

برخی کاربران باتجربه، عامدانه، تنها ویرایش‌هایی که تحت استثناهای قانون سه برگردان جای می‌گیرند را در پیش می‌گیرند، یا اینکه ویرایش‌هایشان را تنها به یک برگردان محدود می‌کنند. اگر مناقشه ادامه یابد، به‌جای اینکه مسئله را بغرنج‌تر کنند، درِ گفتگو را می‌گشایند یا از دیگران کمک می‌خواهند. ایشان تنها زمانی برگردان می‌کنند که ضروری باشد.[۲] این سیاست به‌ویژه برای موضوعات محل مناقشه[۳] که دیدگاه‌های قطبی و احساسی در آن‌ها زیاد است می‌تواند مناسب باشد.

در آخر: از عقل سلیم استفاده کنید، وارد جنگ‌های ویرایشی نشوید. به‌جای برگرداندن‌های مکرر، موضوع را با دیگران مطرح کنید. اگر برگرداندن واقعاً نیاز باشد، ویرایشگران دیگری پیدا خواهند شد که به همین نتیجه برسند و همین کار را انجام دهند (بدون اینکه لازم باشد از کسی بخواهید). این امر خود می‌تواند نشانهٔ اجماع در مورد آن ویرایش باشد. به‌جای اینکه به مناقشه بپیوندید و به برگرداندن بپردازید، درخواست کنید صفحه محافظت شود.

منابع

جستارهای وابسته