Бүген 2023 елның 8 февраль көне (чәршәмбе) – Вакыт 03:19 UTC (Битне яңартырга) – Күренеш: мобиль / санак

Бу көнне ... (8 февраль)

Гыйракта Рамазан инкыйлабы көне, Русия фәне көне, Словениядә Прешерен көне, Чегәннәрдә Коллыкның юк ителүе көне, һ.б.

Вакыйгалар

1928 — ТАССРда латин графикасы кертү турында карар кабул ителә.
2002 — Солт-Лейк-Ситида XIX Кышкы Олимпия уеннары ачыла.

Туулар

1828 — Жүл Верн, мәшһүр француз язучысы.
1926 — Шәхсәнәм Әсфәндиярова, татар театры артисты.
1932 — Ильтани Илялова, театр сәнгате белгече, тәнкыйтьче.
1949 — Камил Исхаков, Казанның элеккеге хакимият башлыгы.

Вафатлар

1725 — Петр I, беренче Русия императоры.
1943 — Гыймад Нугайбәк, тел галиме, журналист.

Башка вакыйгалар • Үзгәртү • Проект • Яңартырга

Сайланган мәкалә

Волонтерлар буш йөреш санак егәрлеген җирдән читтәге акыл эзләү өчен иганә итә торган [email protected], өмә исәпләү проекты өчен артта урнашкан бизәкнең скриншоты.

Җирдән читтәге акыл эзләү (ингл. SETI) — галимнәрнең Җирдән читтәге тереклекне эзләү буенча фәнни проектлары өчен җыелма термин. Мәсәлән, башка дөньялардан йолдыз ара элемтәнең билгеләре булган электромагнетик нурланышны мониторлау.

Галәмдә акыллы тормышны эзләү өчен зур чакырулар бар, идентификация һәм интерпретацияне дә кертеп. Төрле SETI проектлары прогресста, кайберләре тикшеренүчеләрнең иртә игъланнарын артык «эйфорик» булуда тәнкыйтьләнә.

Потенциаль феноменнның фәнни тикшеренүе радио уйлап чыгарудан соң 1900-нче еллар башында башланган. Халыкара күп фәнни сорауларга җаваплар бирергә тырышу 1980-нче еллардан бирле барган. 2015 елда Стивен Һокинг һәм рус миллиардеры Юрий Милнер яхшы финансланганнан эшләп карауны игълан иткәннәр, ул Бәреп кертеп үтү инициативасы дип аталаган, ул Җирдән читтәге тереклекне эзләү өчен тырышып карауларны киңәйтү өчен булган.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сез беләсезме?

Казан консерваториясе ректоры Вадим Дулат-Алиев

Казан консерваториясе ректоры 30 яшендә Россиядә иң яшь сәнгать фәннәре докторы, үз белгечлеге буенча иң яшь профессор булган.
Дөньядагы мөселман халкының 1/3 е диярлек Африка кыйтгасында яши.
Индоарий теленең 14 миллионнан артык сераики халкы сөйләшә торган рәт язмасыз диалектлары нигезендә барлыкка китерелгән тел Пакъстанда һәм Һиндстанда таралган.
Сан-Томе һәм Принсипи дәүләтенең башкаласына шәһәр статусын 1525 елда Португалия короле Жуан II бирә.
Чуашлар үзләре яшәгән авылдагы мәчетне янгыннан саклап кала.
Ун яшендә Сталиннан ярдәм сорап язган хаты мишәр малаена күренекле рәссам булырга юл ачкан.
Уфада туган рапирачы кыз, финалда аягы сызлауга түзеп көрәшә һәм Россия җыелма командасына Олимпия алтын медале китерә.
Үзе тәмамлаган уку йорты каршында «Кара генерал»га кара бюсты куелган.
Беренче тапкыр 2000 елда гына Гаити мөселманнары вәкиле ил парламентына депутат булып сайланган.
Казан император университетының медицина факультетын тәмамлаган табибка 1939 елда, диссертация язмыйча һәм якламыйча да, хатын-кызлардан беренче буларак, медицина фәннәре докторы гыйльми дәрәҗәсе бирелгән.
Россия Федерациясендә иң өлкән яшьтәге депутат (97 яшь) Спас районы Иске Рәҗәп авыл җирлеге депутаты булган.
1884 елда ачылганнан соң, бер көнгә түгел, хәтта бер намазга да ябылмаган мәчет Сембер өлкәсендә урнашкан.
Бакалы районында чиркәүне Рәлиф Хәниф улы Бикбулатов, мәчетне Олег Владиславович Юдин җитәкли.

Архив • Яңа чыгарылыш әзерләү • Үзгәртү

Көн үзәге темалары

Татарстан Республикасында 2023 ел «Милли мәдәниятләр һәм гореф-гадәтләр(рус.)татар. елы» шигаре астында уза.

Татнетны үстерү фонды һәм Белем радиосы квартал саен татарча Әдәби марафон, елга бер Белем җәүһәрләре һәм башка проектларны үткәреп тора.

COVID-19 коронавирус авыруы пандемиясе дәвам итә, дөнья буйлап SARS-CoV-2 вирусының яңа штаммнары тарала.

Русия Федерациясе: Бөтенсоюз пионерия оешмасының(рус.)татар. эшчәнлеге дәвамчысы буларак «Беренчеләр хәрәкәте» булдырылды.

Украина: РФ кораллы көчләре күрше ил эчендә үткәргән хәрби чаралар дәвам итә.

БМО бастырган хисабы(рус.)татар. Кытай Халык Җөмһүрияте үзенең Шеңҗан-Уйгыр автономияле районында яшәүче уйгырларга карата гамәлләре(рус.)татар. белән кешелеккә каршы җинаять(рус.)татар. кылуы ихтималы турында белдерде.

Яхшы мәкалә

Һинд динендә Ганга елгасы изге (бхакти) дип санала һәм шәхес буларак Ганга (Gaṅgā) Алиһәсе буларак чагыла. Һинд дине тарафдарлары аңа табыналар, алар елгада коену барлык гөнаһларны бетерә һәм мокша (яшәү һәм үлем циклыннан азат ителүне) җайлаштыра һәм Ганганың суы бик чиста дип ышаналар. Дини сәфәр кылучылар туганнарының көлләрен Гангага сибәләр, бу аларның рухларын мокшага якынайта дип санала.

Ганга ярлары буенда берничә урын Һинд дине тарафдарлары өчен изге дип санала, болар арасында Ганготри, Хардвар, Аллаһабад, Варанаси һәм Колкатада Калигат Кали Гыйбадәтханәсе. Таиландта Лой Кратонг фестивале вакытында, яхшы бәхет һәм гөнаһларны (негатив нәтиҗәләргә китерә торган әхлакый каноннарны бозып тискәре карма барлыкка китерә торган гамәлләр, Санскрит телендә:папа) юу өчен Гаутама Будда һәм Ганга Алиһәне олылап сулыкларга шәмнәр белән салчыклар җибәрелә.

↪ Дәвамы

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган исемлек һәм портал

Сайланган cоңгы портал:	Мифология
Сайланган cоңгы исемлек:	Өлкәр сибелгән тупланышы йолдызлары исемлеге

Архив • Кандидатлар • Үзгәртү

Сайланган мультимедиа

Көннең сайланган мультимедиасы

(мультимедиа язмасын өстәү)

Таныш булыйк

Википедия — Бөтендөнья пәрәвезе киңлекләрендә Вики механизмы ярдәмендә универсаль энциклопедия үстерү проекты.

Дөньяның 300 телендә бүлекләре булган Википедиянең максаты — теләсә нинди кеше үзгәртүләр кертеп яхшырта алган, ирекле килеш кулланыла алырлык объектив һәм тикшеренә алырлык эчтәлек тәкъдим итү. Тел-ара координацияләү эшендә лингва-франка буларак инглиз теле кулланыла.

Проект табигате нигез принциплар белән билгеләнә. Эчтәлеге Creative Commons CC BY-SA хокуки лицензиясе буенча булдырыла һәм кулланыла.

Җаваплылыктан баш тарту

Википедия үз эчтәлегенең "дөрес булуы турында гарантия бирми"
Википедиянең Интернетта яшәвенә ярдәм итүче

Викимедиа фонды, проект чикләрендә тупланган мәгълүматлар арасында хаталарның булуы өчен җаваплы түгел. Шәхси кертемнәре өчен җаваплылык катнашучыларда кала.

Катнашу

Катнашырга: Нигез тәртипләр һәм башка кагыйдә-киңәшләр белән танышып алыгыз, һәм вики-этикетны хөрмәт итегез; теркәлү киңәш ителә, әмма мәҗбүри түгел.
Ярдәм кирәк: Ярдәм битләрне карап чыгыгыз, анда хәл ителмәгән сорауларны исә булышу үзәгебездә сорагыз; теркәлгән катнашучылар ярдәм күрсәтергә әзерлеген белдергәннәре арасыннан актив волонтёрларга мөрәҗәгать итеп, остаз булулары турында сорый алалар.
Көчләрегезне тикшерергә: Өйрәнү урынында үзгәртүләр кертеп карагыз яки мәкаләләрне язу / төзәтү киңәшләре белән танышыгыз.
Акча белән ярдәм итү: Википедия укучылары ясаган иганәләре аркасында энциклопедиябез тулысынча бушлай һәм рекламадан азат. Иганәгез аны үстерергә һәм ирекле буларак сакларга ярдәм итә ала.
Википедия турында фикерләр: Нәрсә уйлаганыгызны белдерегез - Telegram / VK.com.
Русия Федерациясе буенча илкүләм Викимедиа оешмасы ВМРУ (мета) һәм аның коллегалары уздыра торган онлайн һәм офлайн вакыйгалары
Бөтендөнья Викимедиа җәмгыятьләренең күптелле хезмәттәшлекләрендә вәкилебез "Татар телле викимедиачылары" төркеме (мета) оештыра торган вакыйгаларда катнашу.

Җәмгыять

Җәмгыятебез мәкаләләргә үз өлешен тематик проектлар кысаларында һәм бит эчтәлеге турында аралашу урыннары ярдәмендә уртак хезмәттәшлеген башкарган катнашучылардан оеша.
Уртак идеалыбыз — "һәрбер кеше бар булган гыйлемгә ирекле килеш ирешә алган бер дөньяны барлыкка китерү".

Википедиянең татар телле бүлеге җәмгыяте 45 328 теркәлгән катнашучыдан тора, алардан 95 соңгы ай дәвамында кимендә бер үзгәртү кертте. Проектыбызның тотрыклы үсүе өчен 6 катнашучыбыз хезмәт функцияләрен башкаруга сайланган.

Проектыбыз кече, автохтон, Россия һәм Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр төркемнәренә керә һәм дөньяның төрле илләрдәге күптеллелекнең әһәмиятен аңлаганнарның ярдәмен күреп яши.

Вики-кырларыбыз

Хәзерге вакыйгалар
Көн тәртибендәге мәсьәләләр
Соңгы яңалыклар
Статистика
Вазыйфалар
Стратегия
Эшчәнлек планы
Алдынгыларыбыз
Тиешле мәкаләләр исемлекләре:
- 1 000 • 10 000 • 50 000
- Татар теле: мәкалә - портал - татВП проекты (ВМРУ проекты) - тематик агач
- Татарнамә: мәкалә - портал - проект (бүлекләре) - тематик агач - күптелле исемлек
- Татарстан: мәкалә - портал - проект - тематик агач - күптелле исемлек
Ай хезмәттәшлеге темасы
Сайланган эчтәлек
Соңгы үзгәртүләр
Яңа битләр

Тирә якта

Атнаның тәрҗемәсе

Тәкъдим ителгән мәкалә: Q1564911 — ингл. Acids in wine / фр. Acides du vin / кыт. 葡萄酒中的酸 — тат. Шәраб кислоталары

Сайланган вики-китап

Түбән Каманың 29 нчы мәктәп тарихы

Сайланган өзек

Мәсьәлә телдә генә түгел. Эш халкыбызга алга атлый алу өчен юл ачкан гыйльми нигез һәм халыкның белем дәрәҗәсендәдер...

Исмәгыйль Гаспринский

Сайланган сүз

халык

Соңгы хәбәрләр

Казанда татар вики-волонтёрларны котладылар (10.01.2023)

Оригиналь әсәрләрне уку тәкъдиме

Батырлык турында

...Ни мәгънә бар эзсез яшәүдә,

Түбәнлектә, тарлык, кимлектә?
Яшәү хозурлыгы хөрлектә,

Гомер озынлыгы ирлектә...
↪ Дәвамы...

Муса Җәлил (Моабит дәфтәрләре)

Тугандаш проектлар

Википедия проектының үсешен кайгыручы коммерциячел булмаган Викимедиа Фонды шулай ук башка ирекле эчтәлекле күптелле wiki-проектларның тормышын тәэмин итә:

Викиверситет — белем бирү аланы