Geologie

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Geologische kaorte van Engelaand en Wales deur William Smith uut 1815. Dit was de eerste geologische kaorte die mit mederne methodes etiekend wördden.

Geologie (van Oldgrieks γῆ, gē = eerde en -λoγία, -logia = studie van, vertoog) of eerdkunde is de wetenschop die gaanks is mit de Eerde, de geschiedenis dervan en de percessen die de Eerde vörmgeeft. Geologie is iene van de eerdwetenschoppen, ok wal geowetenschoppen: de netuurwetenschoppen die dizze planeet bestudeert.

Gestientes bevat informatie over de wieze waorop ze ontstaon bint en de ontwikkeling die ze deureleupen hebt. Ze kunt daorumme wat zeggen aover de geschiedenis van de eerdkörste, 't klimaot en de ontwikkeling van 't lèvent. De bestudering van de inhold en stapeling van gestientelaogen het de stratigrafie. Dizzend is nauw verknupt mit de paleontologie, die hum bezigholdt mit fossiele resten van lèvensvörmen van lange terogge. 't Samenstellen van een geologische tiedschaole nuumt ze de geochronolochie.

De structurele geologie kik naor vörmen en structuren die ontstaot deur vervörming van de eerdkörste, veural in gebargtes. De schaole van zokke structuren löp van continenten töt ofzunderlijke vlinten en stienties. Samenhangen daormit döt de petrologie: 't classificeren en bestuderen van gestientes en hoe of ze ontstaon bint. 't Bestuderen van de vörmen van 't laandschop is de geomorfologie, en 't bestuderen van sedimenten (ofzettings) en sedimentaire percessen is de sedimentologie.

As scheikunde gebruukt wördt um de Eerde of percessen binnenin de Eerde en heur daampkring te bestuderen, is der spraoke van geochemie. 't Bestuderen van netuurkundige verschiensels die heur veurdoet in de Eerde het de geofysica. Een belangriek onderdiel daorvan is de platentektoniek: de theorie die 't henneweerdenschoeven van continenten, oceanen, gebargtes en aandere structuren an 't eerdoppervlak verklaort, mit bezundere andacht veur eerdbevings en vulkanen.

Geologie wördt nog wal ies in de wiere ehaald mit eerdriekskunde oftewal geografie, al kuj det begriepen: dizze vakgebieden koomt menare ja een best ende in de mute.

Dit artikel is eschreven in 't Zuudwest-Drèents.