Grenada (miasto w Hiszpanii)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Grenada
ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

 Andaluzja

Prowincja

Grenada (prowincja)

Data założenia

711

Burmistrz

Francisco Cuenca Rodríguez

Powierzchnia

88,02 km²

Wysokość

738 m n.p.m.

Populacja
• liczba ludności


230 595
(2023)

Kod pocztowy

18001-18016

Tablice rejestracyjne

GR

Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, na dole znajduje się punkt z opisem „Grenada”
Położenie na mapie Europy
Mapa konturowa Europy, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Grenada”
Położenie na mapie Andaluzji
Mapa konturowa Andaluzji, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Grenada”
Ziemia37°13′N 3°41′W/37,216667 -3,683333
Strona internetowa

Grenada (hiszp. Granada) – miasto w Andaluzji, w południowej Hiszpanii. W późnym średniowieczu centrum ostatniego państwa muzułmańskiego na Półwyspie Iberyjskim, obecnie stolica prowincji.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położona w dolinie rzeki Genil (dopływ Gwadalkiwiru), w Górach Betyckich. W pobliżu najwyższe pasmo Półwyspu IberyjskiegoSierra Nevada, a za nim Morze Śródziemne z Costa del Sol.

Klimat[edytuj | edytuj kod]

Średnia temperatura i opady dla Grenady
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Średnie temperatury w dzień [°C] 12.6 14.6 18.0 19.5 24.0 30.2 34.2 33.5 28.7 22.6 16.5 13.1 22,3
Średnie dobowe temperatury [°C] 6.8 8.5 11.4 13.1 17.1 22.5 26.0 25.5 21.6 16.3 10.9 7.9 15,7
Średnie temperatury w nocy [°C] 1.1 2.4 4.8 6.8 10.2 14.7 17.7 17.6 14.4 10.1 5.3 2.7 9,0
Opady [mm] 41 33 35 37 30 11 2 3 23 38 50 50 352
Średnia liczba dni z opadami 5.8 5.6 5.1 6.3 4.7 1.7 0.3 0.6 2.7 5.1 6.7 7.2 51,9
Wilgotność [%] 72 68 60 57 51 43 37 41 51 62 71 75 57
Średnie usłonecznienie [h] 170 172 219 234 280 331 362 330 254 211 164 148 2881
Źródło: Agencia Estatal de Meteorología[1] (liczba dni z opadami dla wartości 1 mm, wysokość 687 m n.p.m., 1981-2010)

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Rozwój demograficzny Grenady (1900-2010)

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Panorama miasta
Widok na Alhambrę
Pałac Karola V
Katedra w Granadzie widziana z Alhambry

Ośrodek handlowy, przemysłowy i kulturalny. Siedziba jednego z czołowych uniwersytetów w kraju[2]. Ważna miejscowość turystyczna, słynna z krajobrazów i zabytków. Znajduje się tutaj stacja kolejowa Granada.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kto nie widział Grenady, ten niczego nie widział – przysłowie hiszpańskie.

  • Alhambra, warowny zespół pałacowy zbudowany w XIII w. przez Nasrydów i rozbudowany w XIV w., arcydzieło architektury arabskiej w Hiszpanii, którą cechuje niezwykłe bogactwo dekoracji wnętrz, m.in. arkadowe galerie kolumnowe, stalaktytowe sklepienia, ściany wykładane płytkami azulejos i barwnymi stiukami z ornamentem oraz malowidła ścienne.
    • Alcazaba (zamek), najstarsza część Alhambry, stoi wysoko na górskiej ostrodze nad rzeką Darro.
    • Mexuar, miejsce pracy urzędników dworskich i państwowych,
      • Sala de Mexuar, gdzie odbywały się posiedzenia rządu i królewskiego sądu;
      • Patio de Mexuar (dawny seraj), piękny dziedziniec z fontanną,
      • Cuarto Dorado, imponujące dzieło nasrydzkiej sztuki, (służąca do audiencji prywatnych);
    • Dziedziniec Mirtów, centralny punkt Alhambry;
      • Sala de la Barca (dawna poczekalnia), z sufitem w kształcie łodzi;
      • Sala Ambasadorów, jedna z najpiękniejszych;
        z kopułą – arcydziełem intarsji, wzorem zdobienia reprezentacyjnych sal; (centrum polityczne i dyplomatyczne arabskiej Grenady);
    • Dziedziniec Lwów, najdoskonalszy przykład zdobnictwa mauretańskiego; z fontanną wspartą na 12 lwach;
      • Sala Mozarabów;
      • Sala Królów, z polichromowanymi malowidłami na suficie;
      • Sala Dwóch Sióstr, z gipsowym sklepieniem stalaktytowym,
      • Sala Abencerragów, z kopułą w kształcie gwiazdy.
    • Pałac Karola V, największy obiekt w kompleksie Alhambry, uważany za najpiękniejsze dzieło renesansu poza Włochami[przez kogo?]. Zbudowany w XVI w. na podstawie projektu hiszpańskiego architekta Pedra Machuca[3], jako „znak zwycięstwa” chrześcijaństwa, finansowany ze specjalnie utworzonego podatku płaconego przez Arabów. Jest to monumentalna budowla z galeriami i dwukondygnacyjną kolumnadą wokół okrągłego dziedzińca wewnętrznego. Fasada zewnętrzna jest utrzymana w stylu renesansu toskańskiego. W pałacu znajduje się Muzeum Archeologiczne, gdzie przechowywane są znaleziska z Alhambry, oraz Muzeum Sztuk Pięknych, które oferuje przegląd malarstwa szkół związanych z Grenadą oraz gromadzi dzieła pochodzące z rozwiązanych klasztorów Grenady.
  • Generalife, na górnym zboczu Alhambry rozpościera się zespół ogrodowy z pawilonami, który był letnią rezydencją emirów mauretańskich. Obecnie jest wspaniałym przykładem islamskiej sztuki ogrodowej.
  • Katedra Santa María de la Encarnación, gotycko-renesansowa z XVI–XVIII w.; wnętrze o długości 116 i szerokości 67 metrów, pięcionawowe, bogato zdobione rzeźbami, obrazami i wyposażone w dzieła sztuki.
  • Klasztor kartuzów z kościołem, XVI-XVII wiek, z zakrystią w stylu churrigueryzmu z XVIII wieku; zaliczany do arcydzieł architektury barokowej.
  • Klasztor San Jerónimo, budowa rozpoczęta na polecenie Królów Katolickich w 1496[4]. Karol V wydał rozporządzenie żeby klasztor został poświęcony pamięci dowódcy wojsk hiszpańskich, wicekrólowi Neapolu Gonzalo Fernándezowi de Córdoba. Zwłoki księcia zostały złożone w tym klasztorze. Klasztorowi nadał ostateczny kształt Diego de Siloé, główny architekt budowy od 1528 roku.
  • Kościoły: San Pedro y San Pablo i Santa Ana.
  • Pałace: Casa del Cabildo Antiquo (dawna szkoła wyższa z czasów Maurów) i arcybiskupi z XVII wieku.
  • Kamienice z XVI wieku: Corral de Carbon, Casa de los Tiros, Casa del Castri.
  • Albaicin, stara zabytkowa dzielnica z klimatem mauretańskiej Grenady.

Ludzie urodzeni w Grenadzie[edytuj | edytuj kod]

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Grenadzie.

Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Valores climatológicos normales. Granada Base Aérea – Agencia Estatal de Meteorología.
  2. ARWU World University Rankings 2017. [dostęp 2017-09-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)].
  3. Henri Stierlin: Perły architektury pałacowej. Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA Sp. z o.o. & Co. Spółka Komandytowa. ISBN 978-83-60006-52-8.
  4. Brigitte Hintzen-Bohlen: Sztuka i Architektura – Andaluzja. Warszawa: Wydawnictwo Philip Wilson, 2008, s. 344-345. ISBN 978-3-8331-5106-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Nowa encyklopedia powszechna, PWN, Warszawa 1995-1996.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]