Hiparco

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
(Redirección desde «Hiparco de Nicea»)
Hiparco
Nome completoἽππαρχος
Nacementoc. 190 a. C.
Lugar de nacementoNicea
Falecementoc. 120 a. C.
Lugar de falecementoRodas
NacionalidadeReino de Pérgamo
Ocupaciónastrónomo, matemático e xeógrafo
Coñecido porTon Aratou kai Eudoxou Phainomenon exegeseos biblia tria, Against the Geography of Eratosthenes, On Bodies Carried Down by Their Weight, Hipparchus star catalog, On Sizes and Distances e número de Schröder–Hipparchus
PremiosInternational Space Hall of Fame
editar datos en Wikidata ]

Hiparco (en grego Hipparkhos), nado en Nicea (Bitinia) cara ao -194 e finado cara ao -120, foi un astrónomo, construtor, cartógrafo e matemático grego.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Hiparco viviu en Alexandría e en Rodas a partir dos 30 anos e adicouse ao estudo das estrelas ata a súa morte.

Usou e introduciu na Grecia a división da circunferencia en 360º, dos babilónicos, en vez da división grega en 60 graos. Estudou tamén as funcións trigonométricas, sendo por algúns considerado o criador da trigonometría. Dividindo o diámetro do círculo en 120 partes, determinou, polo cálculo, e non só por aproximacións, o valor das cordas con relación ás diversas partes do diámetro.

Construíu a dioptra ou bastón de Tiago, unha regra graduada, con guía e un cursor, usada para medir ángulos.

Estableceu unha táboa de cordas para facilitar os cálculos astronómicos e desenvolveu un método para a solución dos triángulos esféricos. Na xeometria plana, elaborou un teorema coñecido como o teorema de Tolomeo. Atribúese tamén a invención da esfera armilar ou astrolabio esférico.

Hiparco tamén elaborou unha táboa de ascensión dos signos, estudou a determinación da hora nocturna, mediu as dimensións de distancias do Sol e da Lúa.

Por volta de 128 a. C., escribiu Sobre a posición dos puntos de Equinoccio e de Solsticio, onde comparou as súas observacións coas do estudoso Timocárides. Neste estudo verificou que as posicións estelares non son fixas.

Escribiu tamén Sobre a duración do ano onde dixo que os equinoccios se deslocan sobre a eclíptica, nunha velocidade de 1/100 de grao por ano e que este movemento acontece en volta dos pólos da eclíptica. Definiu con maior precisión o ano sideral e ano trópico.

A súa última obra foi o Catálogo das estrelas fixas, onde describe a forma das constelacións e enumera 850 estrelas visibles dividíndoas en seis grandes grupos ou magnitudes segundo a luminosidade, este sistema utilizouse durante 1800 anos[1], informando das súas coordenadas eclípicas, sendo que unha delas, a lonxitude, variaba debido á precesión dos equinocios.

Hiparco inventou a proxección estereográfica e ideou unha rede fundamental, en que toda a Terra estaría representada graficamente e calquera punto puidese ser atopado co uso da latitude e da lonxitude.

Por ter idealizado a comparación de posicións estelares en diferentes épocas Hiparco é o iniciador de métodos que foron usados nos 2000 anos seguintes.

Perdéronse case todas as súas obras. O que hoxe se sabe sobre Hiparco advén de historiadores ou outros astrónomos. O seu único traballo que sobreviviu ao tempo é un comentario sobre "Fenómenos", un tratado de astronomía escrito por Eudoxio de Cnido, contemporáneo de Platón. O comentario a un poema astronómico de Arato de Solos, unha descrición de constelacións. Fora dese traballo menor, o único coñecemento que se ten da obra de Hiparco está en escritos posteriores, especialmente nos de Estrabón e de Tolomeo, en concreto no Almaxesto.

Tampouco se encontrou o lugar en que fundou un observatorio, en Rodas; mais sábese con certeza que desenvolveu alí importantes actividades de 128 a 127 a.C.

Segundo os historiadores, dedicouse ata o final da súa vida ao estudo da lúa e elaborou a previsión dos eclipses futuros, por 600 anos.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. Michael E. Bakich, The Cambridge Guide to the Constellations, Cambridge University Press, 1995, páxina 6

Este artigo tan só é un bosquexo
 Este artigo sobre unha personalidade é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.