ข้ามไปเนื้อหา

การออกแบบอย่างชาญฉลาด

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก Intelligent design)

การออกแบบอย่างชาญฉลาด (อังกฤษ: Intelligence design, ID) เป็นข้อโต้เถียงเชิงวิทยาศาสตร์เทียมสำหรับการมีอยู่ของพระเป็นเจ้า แจกแจงโดยผู้เสนอความว่า "ทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์อิงบนหลักฐานเกี่ยวกับที่มาของชีวิต"[1][2][3][4][5] ผู้เสนออ้างว่า "ลักษณะจำเพาะของเอกภพและสิ่งมีชีวิตนั้นสามารถถูกอธิบายได้ดีที่สุดด้วยต้นเหตุทรงปัญญา มิใช่กระบวนการทางอ้อมอย่างการคัดเลือกโดยธรรมชาติ"[6] การออกแบบอย่างชาญฉลาดคือรูปแบบหนึ่งของรังสรรค์นิยมที่ขาดการสนับสนุนเชิงประจักษ์และเสนอสมมติฐานที่ตรวจสอบไม่ได้ จึงไม่เป็นวิทยาศาสตร์[7][8][9] ผู้นำการเสนอข้อโต้เถียงนี้เกี่ยวโยงกับดิสกัฟเวอรีอินสติทิวต์ กลุ่มผู้เชี่ยวชาญคริสเตียนและเป็นอนุรักษ์นิยมในสหรัฐ[10]

แม้วลีการออกแบบอย่างชาญฉลาด (intelligent design) ถูกพบในอภิปรายทางเทววิทยาเกี่ยวกับข้อโต้เถียงจากการออกแบบในยุคก่อนหน้า[11] การใช้งานวลีในการเผยแพร่งานทางวิชาการครั้งแรกคือออฟแพนดาส์แอนด์พีเพิล (Of Pandas and People)[12][13] ซึ่งเป็นตำราเรียนใช้สำหรับวิชาชีววิทยาในระดับมัธยมปลาย เผยแพร่ใน ค.ศ. 1989 วลีดังกล่าวถูกแทนที่ในร่างของตำรา ซึ่งทับแทนจุดเกี่ยวโยงถึงวิทยาศาสตร์เชิงรังสรรค์นิยม (creation science) และรังสรรค์นิยมภายหลังคำตัดสินโดยศาลสูงสุดแห่งสหรัฐในคดีเอเวิร์ดส์กับแอควิลเลิร์ดใน ค.ศ. 1987 ซึ่งสั่งห้ามการสอนวิทยาศาสตร์เชิงรังสรรค์นิยมในโรงเรียนรัฐบาลบนฐานของรัฐธรรมนูญ[14] ตั้งแต่กลางคริสตทศวรรษ 1990 การเคลื่อนไหวของกลุ่มผู้สนับสนุนการออกแบบอย่างชาญฉลาด (The intelligent design movement, IDM) ซึ่งสนับสนุนโดยดิสกัฟเวอรีอินสติทิวต์[15] สนับสนุนให้เพิ่มการออกแบบอย่างชาญฉลาดในหลักสูตรชีววิทยาของโรงเรียนรัฐบาลในสหรัฐ[7] ซึ่งนำมาสู่คดีคิตซ์มิลเลอร์กับเขตพื้นที่การศึกษาโดเวอร์ใน ค.ศ. 2005 ซึ่งตัดสินว่าการออกแบบอย่างชาญฉลาดนั้นไม่เป็นวิทยาศาสตร์ โดยที่ "ไม่สามารถแยกจากรังสรรค์นิยม จึงเป็นศาสนา" และการสนับสนุนโดยเขตพื้นที่การศึกษาโดเวอร์ ซึ่งขัดต่อการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญสหรัฐครั้งที่ 1[16]

การออกแบบอย่างชาญฉลาดเสนอข้อโต้เถียงหลักต่อคำอธิบายโดยวิวัฒนาการ 2 ประการคือการความซับซ้อนที่ลดทอนไม่ได้ (irreducible complexity) และ ความซับซ้อนโดยเฉพาะ (specified complexity) กล่าวว่าลักษณะและข้อมูลทางชีววิทยาในสิ่งมีชีวิตนั้นซับซ้อน จนไม่สามารถเป็นผลจากการคัดเลือกโดยธรรมชาติได้ ซึ่งการตรวจสอบทางวิทยาศาสตร์โดยละเอียดได้หักล้างหลายคำกล่าวอ้างที่ว่าคำอธิบายทางวิวัฒนาการนั้นเป็นไม่เป็นไม่ได้

การออกแบบอย่างชาญฉลาดพยายามท้าทายธรรมชาตินิยมเชิงกระบวนการซึ่งเป็นแก่นของวิทยาศาสตร์สมัยใหม่[2][17] ขณะที่ผู้เสนอยอมรับว่ายังไม่สามารถคิดทฤษฎีทางวิทยาศาสตร์ได้[18] การออกแบบอย่างชาญฉลาดมีลักษณะที่ให้ค่าฝั่งรังสรรค์นิยม โดยให้แนวเทียบระหว่างระบบธรรมชาติและสิ่งรังสรรค์โดยมนุษย์ ซึ่งเป็นข้อโต้เถียงเชิงเทววิทยารูปแบบหนึ่งสำหรับการมีอยู่ของพระเป็นเจ้า[1][19] ผู้เสนอข้อโต้เถียงจึงสรุปด้วยแนวเทียบว่าลักษณะที่มีความซับซ้อนแสดงซึ่งหลักฐานของการมีผู้สร้าง การวิพากษ์ต่อการออกแบบอย่างชาญฉลาดส่อว่าข้อโต้เถียงดังกล่าวนั้นเป็นทวิบถเท็จซึ่งคือเหตุผลวิบัติในข้อความเสนอที่ระบุว่าหากพบว่าวิวัฒนาการเป็นเท็จ จะเป็นหลักฐานของการมีผู้สร้าง[20][21]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 Numbers 2006, p. 373; "[ID] captured headlines for its bold attempt to rewrite the basic rules of science and its claim to have found indisputable evidence of a God-like being. Proponents, however, insisted it was 'not a religious-based idea, but instead an evidence-based scientific theory about life's origins – one that challenges strictly materialistic views of evolution.' Although the intellectual roots of the design argument go back centuries, its contemporary incarnation dates from the 1980s"Numbers, Ronald L. (2006) [Originally published 1992 as The Creationists: The Evolution of Scientific Creationism; New York: Alfred A. Knopf]. The Creationists: From Scientific Creationism to Intelligent Design (Expanded ed., 1st Harvard University Press pbk. ed.). Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. ISBN 0-674-02339-0. LCCN 2006043675. OCLC 69734583.
  2. ↑ 2.0 2.1 Meyer, Stephen C. (December 1, 2005). "Not by chance". National Post. Don Mills, Ontario: CanWest MediaWorks Publications Inc. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ May 1, 2006. สืบค้นเมื่อ 2014-02-28.
  3. ↑ Boudry, Maarten; Blancke, Stefaan; Braeckman, Johan (December 2010). "Irreducible Incoherence and Intelligent Design: A Look into the Conceptual Toolbox of a Pseudoscience" (PDF). The Quarterly Review of Biology. 85 (4): 473–482. doi:10.1086/656904. hdl:1854/LU-952482. ISSN 0033-5770. PMID 21243965. S2CID 27218269. Article available from Universiteit Gent
  4. ↑ Pigliucci 2010
  5. ↑ Young & Edis 2004 pp. 195–196, Section heading: But is it Pseudoscience?
  6. ↑ "CSC – Frequently Asked Questions: Questions About Intelligent Design: What is the theory of intelligent design?". Center for Science and Culture. Seattle: Discovery Institute. สืบค้นเมื่อ 2018-07-15.
  7. ↑ 7.0 7.1 Forrest, Barbara (May 2007). "Understanding the Intelligent Design Creationist Movement: Its True Nature and Goals" (PDF). Center for Inquiry. Washington, D.C.: Center for Inquiry. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ May 19, 2011. สืบค้นเมื่อ 2007-08-06.
  8. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ consensus
  9. ↑ "An intelligently designed response". Nature Methods (Editorial). 4 (12): 983. December 2007. doi:10.1038/nmeth1207-983. ISSN 1548-7091.
  10. ↑ "Kitzmiller v. Dover Area School District Trial transcript: Day 6 (October 5), PM Session, Part 1". TalkOrigins Archive. Houston: The TalkOrigins Foundation, Inc. สืบค้นเมื่อ 2012-06-16. Q. Has the Discovery Institute been a leader in the intelligent design movement? A. Yes, the Discovery Institute's Center for Science and Culture. Q. And are almost all of the individuals who are involved with the intelligent design movement associated with the Discovery Institute? A. All of the leaders are, yes. — Barbara Forrest, 2005, testifying in the Kitzmiller v. Dover Area School District trial.
  11. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Haught Witness Report
  12. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Matzke
  13. ↑ Kitzmiller v. Dover Area School District, 04 cv 2688 (December 20, 2005). s:Kitzmiller v. Dover Area School District#E. Application of the Endorsement Test to the ID Policy, pp. 31–33.
  14. ↑ Kitzmiller v. Dover Area School District, 04 cv 2688 (December 20, 2005). s:Kitzmiller v. Dover Area School District#E. Application of the Endorsement Test to the ID Policy p. 32 ff, citing Edwards v. Aguillard, 482 U.S. 578 .
  15. ↑ "Media Backgrounder: Intelligent Design Article Sparks Controversy". Center for Science and Culture. Seattle: Discovery Institute. September 7, 2004. สืบค้นเมื่อ 2014-02-28.
  16. ↑ Kitzmiller v. Dover Area School District, 04 cv 2688 (December 20, 2005). s:Kitzmiller v. Dover Area School District#4. Whether ID is Science Page 69 and s:Kitzmiller v. Dover Area School District#H. Conclusion p. 136.
  17. ↑ Meyer, Stephen C.; Nelson, Paul A. (May 1, 1996). "Getting Rid of the Unfair Rules". Origins & Design (Book review). Colorado Springs, Colo.: Access Research Network. สืบค้นเมื่อ 2007-05-20.
  18. ↑ Giberson, Karl W. (April 21, 2014). "My Debate With an 'Intelligent Design' Theorist". The Daily Beast. New York: The Newsweek Daily Beast Company. สืบค้นเมื่อ 2014-05-14.
  19. ↑ Kitzmiller v. Dover Area School District, 04 cv 2688 (December 20, 2005). s:Kitzmiller v. Dover Area School District#E. Application of the Endorsement Test to the ID Policy pp. 24–25. "the argument for ID is not a new scientific argument, but is rather an old religious argument for the existence of God. He traced this argument back to at least Thomas Aquinas in the 13th century, who framed the argument as a syllogism: Wherever complex design exists, there must have been a designer; nature is complex; therefore nature must have had an intelligent designer. ...
    ...[T]his argument for the existence of God was advanced early in the 19th century by Reverend Paley... [the teleological argument] The only apparent difference between the argument made by Paley and the argument for ID, as expressed by defense expert witnesses Behe and Minnich, is that ID's 'official position' does not acknowledge that the designer is God."
  20. ↑ Kitzmiller v. Dover Area School District, 04 cv 2688 (December 20, 2005). s:Kitzmiller v. Dover Area School District#4. Whether ID is Science, p. 64.
  21. ↑ McDonald, John H. "A reducibly complex mousetrap". สืบค้นเมื่อ 2014-02-28.
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=การออกแบบอย่างชาญฉลาด&oldid=12258217"