Kodeks 087

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kodeks 087
Ilustracja
Strona kodeksu z tekstem Mt 21,19-24
Data powstania

VI wiek

Rodzaj

Kodeks majuskułowy

Numer

087

Zawartość

Mateusz 1-2; 19; 21; Jan 18

Język

grecki

Rozmiary

34 × 26 cm

Typ tekstu

tekst aleksandryjski

Kategoria

II

Miejsce przechowywania

RBN, Klasztor św. Katarzyny

Kodeks 087 (Gregory-Aland no. 087), ε 27 (von Soden)[1] – grecki kodeks uncjalny Nowego Testamentu na pergaminie, paleograficznie datowany na VI wiek. Dwie karty kodeksu przechowywane są w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej w Petersburgu, pozostałe w Klasztorze Świętej Katarzyny na Synaju[2]. Rękopis zachował się we fragmentarycznej kondycji, poszczególne jego partie odkrywane były kilkakrotnie na Synaju.

Rękopis cytowany jest w krytycznych wydaniach greckiego Nowego Testamentu, a jego tekst zaliczany jest do II kategorii Alanda.

Opis[edytuj | edytuj kod]

Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie 3 karty kodeksu (34 na 26 cm), klasyfikowanych jako 087, z tekstem Ewangelii Mateusza (1,23-2,2; 19,3-8; 21,19-24) Ewangelii Jana (18,29-35). Tekst pisany jest jedną kolumną na stronę, 18 linijek w kolumnie[2]. Litery są wielkie i grube[3], kształty liter są podobne do Codex Petropolitanus Purpureus[4]. Według J. Rendel Harrisa oryginalny kodeks musiał być pięknym rękopisem[3].

Tekst dzielony jest według Sekcji Ammoniusza, których numery umieszczono na marginesie tekstu, wraz z odniesieniami do Kanonów Euzebiusza, w czerwonym kolorze[5].

Stosuje inicjały, punktację, dierezę, stosuje skróty. Zawiera błędy itacyzmu (np. εχεται zamiast εχετε)[3]. Akcenty zostały dodane przez późniejszą rękę[5].

Tekst[edytuj | edytuj kod]

Gregory uznał, że kodeks przekazuje „dobry tekst”[5] (tzn. wartościowy z punktu widzenia historii tekstu Nowego Testamentu), według Scrivenera jest bliski dla kodeksu N[6]. Kurt Aland grecki tekst kodeksu zaklasyfikował do kategorii II, a to oznacza, że reprezentuje on aleksandryjską tradycją tekstualną, z pewnymi naleciałościami obcych tradycji tekstualnych[2]. Jednak w wydaniu Nestle-Alanda, w którym kodeks cytowany jest 11-krotnie, warianty kodeksu są zawsze zgodne z tradycją bizantyjską. Zaliczenie kodeksu do II kategorii Alanda jest więc niejasne[6].

W Mt 1,24 przekazuje wariant διεγερθεις zamiast εγερθεις; wariant jest wspierany przez C D L W f13 33[7].

Mt 1,25 υιον ] τον υιον αυτης τον πρωτοτοκον (syna jej pierworodnego) – wariant wspierany przez 04, 05, 019, 032, f13[7].

W Mk 12,33 zawiera dodatek και εξ ολης της ψυχης (z całej duszy) obcy dla aleksandryjskiej tradycji tekstualnej. Dodatek ten zawiera też Kodeks Aleksandryjski, rękopisy rodziny Ferrara oraz rękopisy tradycji bizantyńskiej[8].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Tischendorf datował kodeks na VI wiek[4], Harris na VI wiek. Obecnie INTF datuje rękopis na VI wiek[9].

Kodeks został odkryty przez arcybiskupa Porfiriusza (Uspienskiego), podczas jego wizyty na Synaju. Przywiózł on jedną kartę kodeksu do Petersburga w 1858 roku (zawiera tekst J 18,29-35). Inną kartę kodeksu przywiózł Tischendorf w 1859 roku (zawiera tekst Mt 21,19-24)[5]. Tischendorf zbadał przywiezioną przez siebie kartę i sporządził krótki jej opis[10]. Tischendorf cytuje kodeks w VII wydaniu swego Nowego Testamentu (oznacza przy pomocy siglum N)[4]. Kartę tę badał następnie Eduard de Muralt, który zacytował dwa jej warianty tekstowe (ΧΧΙ,19 – ΧΡΗΜΑΗΣΥ ΚΕΚΑΙ; 23 – ΥΜΙΝΕΡΩ ΕΝ ΠΟΙΑ)[11].

F. H. A. Scrivener oznaczał fragment petersburski przy pomocy siglum Θc[12]. Gregory w 1908 roku dał mu siglum 087[1]. Partię petersburską ponownie zbadał Kurt Treu w 1966 roku[13]. Po dziś dzień przechowywana jest w Rosyjskiej Bibliotece Narodowej, a jej poszczególne karty, noszą numery katalogowe „Gr. 12" oraz „Gr. 278”[9].

W grudniu 2000 i styczniu 2001 David C. Parker dokonał transkrypcji fragmentu petersburskiej partii, zawierającego tekst Ewangelii Jana (18,29-35) w oparciu o fotografie przechowywane przez INTF. W czerwcu 2001 Parker porównał transkrypcję z rękopisem[14]. Partię petersburską ponownie badał Pasquale Orsini (wyłącznie z paleograficznego punktu widzenia)[15].

J. Rendel Harris w 1899 roku odkrył na Synaju inny fragment tego rękopisu[16]. Karta została później skatalogowana jako 092b, zawiera tekst Ewangelii Marka (12,32-37). J. Rendel Harris opublikował jego tekst w 1890 roku[17]. Początkowo oznaczany był przy pomocy siglum 11[18]. W 1908 Gregory dał mu siglum 092[1]. Później okazało się, że Harris błędnie uznał dwie różne karty za ten sam rękopis. 092 oznakowano nowymi siglami – 092a i 092b. 092b należał do 087, natomiast 092a należał do 089[6].

Kolejny fragment rękopisu odkryty został przez Irving Alan Sparks, który badał lekcjonarz ℓ 852 (Gregory-Aland). Fragment zawiera tekst Ewangelii Mateusza (1,23-2,2), włączony został później do lekcjonarza i był traktowany jako jego część[19]. Przechowywany jest w Klasztorze Świętej Katarzyny (Gr. 218) na Synaju[20][9].

Ponownie na Synaju, wśród tekstów syryjskich, odkryto trzy kolejne karty kodeksu z tekstem Ewangelii Jana 19,24-26; 20,17-20; 21,20-23. Partia ta trzymana jest w bibliotece klasztornej pod numerem Syr. 1018[9].

Rękopis cytowany jest w krytycznych wydaniach greckiego tekstu Nowego Testamentu, zarówno jako 087, jak i 092a (NA26[21], NA27[22], UBS3[23], UBS4[24]). 27 wydanie Nestle-Alanda (NA27), które wśród greckich rękopisów NT wprowadziło rozróżnienie na świadków I i II rzędu, cytuje go jako świadka I rzędu[22].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Caspar René Gregory: Die griechischen Handschriften des Neuen Testament. Leipzig: J. C. Hinrichs’sche Buchhandlung, 1908, s. 39.
  2. ↑ a b c Aland i Aland 1995 ↓, s. 120.
  3. ↑ a b c J. Rendel Harris: Biblical fragments from Mount Sinai. London: 1890, s. XII.
  4. ↑ a b c Konstantin von Tischendorf: Notitia editionis codicis Bibliorum Sinaitici. Leipzig: 1860, s. 50 [quartum]. (łac.).
  5. ↑ a b c d Gregory 1900 ↓, s. 88.
  6. ↑ a b c Wieland Willker: Uncial 087 w: „Textual Commentary”. s. 11. [dostęp 2011-12-31].
  7. ↑ a b NA27 2001 ↓, s. 3.
  8. ↑ NA26 1991 ↓, s. 132.
  9. ↑ a b c d INTF, Kodeks 087 (GA), [w:] Liste Handschriften, Münster [dostęp 2011-12-14].
  10. ↑ Konstantin von Tischendorf: Notitia editionis codicis Bibliorum Sinaitici. Leipzig: 1860, s. 50. (łac.).
  11. ↑ Eduard de Muralt, Catalogue des manuscrits grecs de la Bibliothèque impériale publique (Petersburg 1864) 12, p. 8.
  12. ↑ Scrivener 1894 ↓, s. 159.
  13. ↑ Kurt Treu: Die griechischen Handschriften des Neuen Testaments in der UdSSR. 1966, s. 28-30.
  14. ↑ U. B. Schmid, D. C. Parker, W. J. Elliott: The Gospel according to St. John: The majuscules. Brill, 2007, s. 21-22, 108–109.
  15. ↑ Pasquale Orsini: Manoscritti in maiuscola biblica. Cassino: 2005, s. 65-66.
  16. ↑ J. Rendel Harris: Biblical fragments from Mount Sinai. London: 1890, s. XII, 46-47.
  17. ↑ J. Rendel Harris: Biblical fragments from Mount Sinai. London: 1890, s. 46-47.
  18. ↑ Gregory 1900 ↓, s. 96.
  19. ↑ I. A. Sparks. A New Uncial Fragment of St. Matthew. „JBL”. 99, s. 201-202, 1969. 
  20. ↑ Aland i Aland ↓, s. 120.
  21. ↑ NA26 1991 ↓, s. 12*.
  22. ↑ a b NA27 2001 ↓, s. 16*.
  23. ↑ UBS3 1983 ↓, s. XVII.
  24. ↑ UBS4 1993 ↓, s. 13*.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Krytyczne wydania NT
  • Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: K. Aland, M. Black, C. M. Martini, B. M. Metzger, A. Wikgren. Wyd. 26. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991. [NA26]
  • Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C.M. Martini, B.M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
  • K. Aland, M. Black, C. M. Martini, B. B. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 3. Stuttgart: United Bible Societies, 1983. [UBS3]
  • B. Aland, K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 4. Stuttgart: United Bible Societies, 1993. [UBS4]
Listy i katalogi rękopisów
Introdukcje do krytyki tekstu NT
  • K. Aland, B. Aland: The Text of the New Testament: An Introduction to the Critical Editions and to the Theory and Practice of Modern Textual Criticism. przeł. Erroll F. Rhodes. Grand Rapids, Michigan: William B. Eerdmans Publishing Company, 1995, s. 120. ISBN 978-0-8028-4098-1. (ang.).
  • Caspar René Gregory: Textkritik des Neuen Testamentes. T. I. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1900, s. 88, 96. (niem.).
  • F.H.A. Scrivener: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Wyd. 4. Cz. 1. London: George Bell & Sons, 1894, s. 159. (ang.).
Inne

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Wykaz kodeksów majuskułowych Nowego Testamentu
01-045
046-0322
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kodeks_087&oldid=69493390”