Kortezy
Kortezy (hiszp. Cortes, katal. Corts l.mn. od corte 'dwór' z łac. cohors dpn. cohortis 'pole ogrodzone; część obozu wojsk.; kohorta')[1] – stanowe zgromadzenia przedstawicielskie w średniowiecznych państwach Półwyspu Iberyjskiego. Wyłoniły się z rady królewskiej (curia regis), do której, oprócz przedstawicieli rycerstwa i duchowieństwa, od XII-XIII w. powoływano także delegatów miast. W Katalonii-Aragonie zebrały się po raz pierwszy w Lleidzie w roku 1214[2]. W Kastylii XIV-XVI w. przekształciły się stopniowo w reprezentację 18 miast; od końca XV w. ich rola była ograniczana; w XVII w. zwoływane sporadycznie, w Portugalii po raz ostatni w 1698; w Hiszpanii od 1724 Kortezy wszystkich części państwa obradowały wspólnie, faktycznie pozbawione uprawnień.
Nazwą tą określano także:
- w 1820-1910 parlament Portugalii w dobie monarchii konstytucyjnej, od 1826 dwuizbowy;
- w Hiszpanii XIX-XXI w. parlament, którego struktura (1 lub 2 izby) i kompetencje ulegały zmianom zależnym od stopnia liberalizacji politycznej; 1931-1939 jednoizbowy parlament republiki, organ ustawodawczy, z wyborów powszechnych; za dyktatury F. Franco, od 1942 jednoizbowe zgromadzenie o charakterze główne doradczym, po części z nominacji, z urzędu i z wyboru przez korporacje zawodowe i samorządy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Słownik Wyrazów Obcych. [dostęp 2014-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-13)].
- ↑ Thomas Noel Bisson, Prelude to Power: Kingship and Constitution in the Realms of Aragon, 1175–1250 [w:] The Worlds of Alfonso the Learned and James the Conqueror. Intellect and Force in the Middle Ages, ed. Robert Ignatius Burns, Princeton 1985, s. 23-40. José Luis Villacañas, Jaume I el Conquistador, Madrid 2004.