Urbanistički zavod Republike Srpske
 |
Ovom članku potrebno je sređivanje. To podrazumijeva korekturu, reorganizaciju i usklađivanje sa stilskim standardima Wikipedije na srpskohrvatskom jeziku. Pomozite u njegovom poboljšanju tako što ćete ga urediti. |
 |
Tema članka je kontroverzna. Moguće je da se pojedinci ne slažu s tačkom gledišta izraženom u ovom članku ili je neutralna tačka gledišta članka sporna. |
 |
Neutralnost ovog članka je osporena. Molimo da prije uređivanja članka sporne dijelove razmatrate na stranici za razgovor. |
Urbanistički zavod Republike Srpske, a.d. iz Banja Luke osnovan je martu 1961. godine kao ustanova za urbanističko planiranje grada Banja Luke. Nakon zemljotresa koji je bio 1969. godine Zavod je planirao obnovu grada u tokom 1975. godine uradio novi urbanistički plan grada. Taj urbanistički plan grada je bio prvi koji je urađen u bivšoj Bosni i Hercegovini po Zakonu o prostornom uređenju.
U periodu 1975-1993. godine Zavod je prerastao u prostorno-planersku i urbanističko - planersku organizaciju regionalnog karaktera. Odlukom Vlade Republike Srpske iz februara 1993. godine Zavod je proglašen organizacijom od posebnog značaja za Republiku Srpsku. Zavod je tada i preimenovan u Urbanistički zavod Republike Srpske.
Od 1961.godine Zavod je prošao kroz slijedeće statusne promjene: • 19.decembra 1973.g. Zavod se konstituisao kao samostalna i samoupravna organizacija udruženog rada u skladu sa tada važećim Zakonom o konstituisanju i upisan u sudski registar organizacija udruženog rada . • 28. decembra 1989.godine Zavod se konstituisao kao društveno preduzeće, u skladu sa tada važećim Zakonom o preduzećima.
• 3. jula 1991.godine Zavod se konstituisao kao dioničko društvo u mješovitoj svojini u skladu s tada važećim Zakonom o preduzećima i Zakonom o društvenom kapitalu. • U skladu sa Zakonom o privatizaciji državnog kapitala u preduzećima izvršena je privatizacija dijela državnog kapitala u Zavodu, putem ulaganja vaučera. • 17.septembra 2001.godine Skupština akcionara (prema listi akcionara u preduzeću od 476) je donijela odluku o organizovanju Akcionarskog društva Urbanističkog zavoda Republike Srpske, a.d. Banjaluka. • 16.oktobra 2001.g. u registarski uložak broj 1-345-00 Osnovni sud Banjaluka upisana je statusna promjena - vlasnička transformacija prodajom dijela državnog kapitala prema Zakonu o privatizaciji državnog kapitala u preduzećima, organizovanje i usklađivanje normativnih akata sa odredbama Zakona o preduzećima i usklađivanje djelatnosti sa Zakonom o klasifikaciji djelatnosti i o registru jedinica razvrstavanja kod Urbanističkog zavoda, d.d. Banjaluka, p.o. tako da će poslovati pod nazivom : URBANISTIČKI ZAVOD REPUBLIKE SRPSKE, a.d. BANJALUKA, Ulica Save Mrkalja broj 16. • 17.marta 2003. godine u registarskom ulošku broj 1-345-00 kod Osnovnog suda Banjaluka upisana je promjena lica ovlašćenog za zastupanje. • 21.avgusta 2003. godine u registarski uložak broj 1-345-00 kod Osnovnog suda Banjaluka upisana je promjena - pripajanje Preduzeća za projektovanje građevinskih i drugih objekata "URBAN-PROJEKT", d.o.o. Banjaluka Urbanističkom Zavodu Republike Srpske, a.d. Banjaluka i povećanje osnovnog kapitala putem druge emisije akcija zatvorenom ponudom.
Kontroverze
Poslije sumnjive privatizacije UZ RS, pokrenuta je istraga od strane Komisije za reviziju privatizacije RS na čijem čelu je tada bio Borislav Bijelić. Slučaj prodaje Urbanističkog zavoda, kao i ostalih sumnjivih privatizacija, se trenutno nalazi pred Vrhovnim sudom RS. Specijalno tužilaštvo RS se žalilo na oslobađajuću presudu banjalučkog Okružnog suda osumnjičenima za ovo krivično djelo. Sve je počelo kada je 10,47 % državnog kapitala prodato Siniši Hrnjazu. Početna cijena na licitaciji 05. avgusta 2002. godine bila je 169.894 KM, međutim on je državni udio kupio za 82 894 KM što je, kao i nizu sličnih slučajeva, bilo izuzetno blizu minimalne cijene koja se čuva u tajnosti. To je bio osnov Komisije za reviziju privatizacije da posumnja da je kupcu neko odao povjerljivu informaciju zbog čega su zatražili istragu Specijalnog tužilaštva RS. Međutim, ni izlicitiranih 82 894 KM Hrnjaz nije platio u gotovini. U „kešu“ je platio 20 hiljada, a ostatak od 62 894 KM u staroj deviznoj štednji, koja se tada na od vlasnika mogla kupiti za jednu trećinu vrijednosti.
Nakon toga Jovo Vidović od 8. oktobra 2002. godine do 11. marta 2003. godine od Siniše Hrnjaza i drugih malih akcionara preko berze kupuje 355.786 akcija i postaje vlasnik 21,92 odsto kapitala Urbanističkog zavoda.
Međutim, ključni momenat preuzimanja Urbanističkog zavoda odvija se na Skupštini akcionara Urbanističkog zavoda RS od 31. marta 2003. godine, kada većina akcionara, među kojima i grad Banja Luka zastupan preko Budimira Balabana, načelnika Odjeljenja u Gradskoj upravi za stambene i komunalne poslove, odobrava drugu emisiju 500.000 akcija, odnosno dokapitalizaciju preduzeća. Na toj sjednici Skupštine pored Balabana i Vidovića za tu odluku glasali su i predstavnici PIF-ova “Privrednik” Borko Đurić, “Ceptera” Goran Vajkić i “Borsa” Milenko Đaković, te Fonda PIO Mica Kozlik i manji broj internih akcionara, što je predstavljalo 68,63 odsto akcionara.
Te akcije je 20. juna 2003. godine kupio Jovo Vidović za 500.000 KM putem “zatvorene ponude” što označava unaprijed postignuti dogovor prodavca i kupca. Broj akcija Urbanističkog zavoda povećan je na 2.123.077 akcija. Vidović je na taj način svoj udio sa 21,92 odsto povećao na 40,3 odsto čime je postao najveći akcionar Urbanističkog zavoda dok je grad Banja Luka svoj udio svjesno smanjio sa 23,7 na 20,6 odsto, a smanjeni su i udjeli ostalih akcionara.
Poslije dvije godine Vidović daje javnu ponudu za preuzimanje akcija po cijeni od 0,10 KM nakon čega je postao vlasnik 48,88 odsto kapitala Urbanističkog zavoda RS.
Predsjednik Komisije za reviziju privatizacije Republike Srpske Borislav Bijelić dobio je stan Urbanističkog zavoda RS samo nekoliko mjeseci nakon što je postao direktor tog akcionarskog društva. Kasnije je morao da vrati stan zbog umješanosti u kriminalne aktivnosti.
Danas je UZ RS firma na rubu propasti kao i masa firmi koje su nestale u krimanalnim aktivnostima domacih tajkuna. Broj radnika je prepolovljen, plate se ne isplacuju, a protiv Vidovića i njegovih podređenih direktora su podnesene krivične prijave.
Aktivnosti Vidovića i njegovih direktora u UZ RS dovele su u fokus javnosti predstavnike vlasti Grada Banjaluka i fonda PIO, zbog nelegalne gradnje i narušenog urbanog razvoja grada Banjaluka.
Trenutni direktor je Goran Vajkić. Njegov raniji angažman je bio u preduzeću "Metal emajl" koje je privatizovano u decembru 2005. godine kada je upravljanje preuzeo Vajkić koji je u ovom preduzeću imao 21,18 odsto kapitala. Kasnije je ovo preduzeće dospjelo u predstečejni postupak. Postao je poznat po tome što se duže vrijeme lažno predstavljao kao vršilac dužnosti Urbanističkog zavoda RS.
Jovan Vidović je i dalje na slobodi.