Ala

Ny ala dia toerana be hazo maniry. Ny ala dia mandrakotra ny 9,4 isanjaton'ny tany na 30 isanjaton'ny hatramin' ny 50 isanjaton'ny velarantany manontolo eto an-tany.
Ny ala koa dia toerana iainana sy miteraka fidiram-bola ho an' ny olombelona: tamin' ny fafaha-n' ny taonjato faha-roapolo dia maherin' ny dimanjato tapitrisa ny isan' ny olona miaina akaiky ala na ao anaty ala; dimampolo ambin'ny zato tapitrisa amin' ireo no teratany ao. Maromaro ny karazan' ala misy; ny ala mbola tsy voakitika na mbola tsy voaovan' ny olombelona toetra dia lazaina hoe ala fototra na alananahary, ary ny ala efa nokasihan' ny olona dia lazaina hoe ala segondera. Ankoatr' ireo karazana voalaza etsy aloha ireo dia misy koa ny ala an-tanàna sy ny fambolena ala.
Karazan' ala
[hanova | hanova ny fango]Any Eorôpa
[hanova | hanova ny fango]
Ny ala eorôpeanina dia alan' ny toetany antonony tsy tahaka ny any amin' ny taniefitra na any amin' ny Fehibe amin' ny andro fahavaratra ary mangatsiaka nefa tsy tahaky ny any amin' ny tendron-tany. Betsaka sy tonga ara-potoana ny rotsakorana. Ny hazokesika sy ny Quercus ary ny Castanea no karazana sy vondron-karazan-kazon' ny ala antonon-kafanana.
Aty Afrika
[hanova | hanova ny fango]
Aty Afrika misy ala mando any amin' ny farany avaratr' i Afrika ary any amin' ny farany atsimo. Alam-pehibe ny ala eo amin' ny faritry ny Fehibe: mikitroka, mando (ilatsahan' ny orana mandavan-taona). Ny zaha sy ny akasia, ary ny hazokesika no karazan-kazo hita matetika ao amin' ny ala mafana.
Any Azia
[hanova | hanova ny fango]Ny ala any Azia dia ala mivelatra. Ohatra iray ny alan' i Komi, any Rosia. Betsaka ny karazan-kazo misy ao.
Any Amerika
[hanova | hanova ny fango]
Any Amerika Avaratra, ny ala dia alan' ny tany mangatsiaka ny any avaratra, ala mando mangatsiaka ny any avaratra-andrefana ary tahaka ny alan' ny tany eo amorontsiraky ny Mediteranea ny any atsimo-andrefana. Ny ala any atsimo-atsinanana dia ala mando (any Florida). Ny karazan-kazo misy betsaka anatin' ny alan' i Amerika Avaratra dia ny hazokesika.
Any Amerika Atsimo, ny ala amazônianina dia ala mando.