Anglezyt
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
PbSO4 (siarczan ołowiu)[1] |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa | |
| Przełam |
muszlowy[1] |
| Łupliwość |
wyraźna trójkierunkowa według dwunastościanu podstawowego[1] |
| Pokrój kryształu | |
| Układ krystalograficzny | |
| Właściwości mechaniczne |
kruchy[1] |
| Gęstość | |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
przezroczysty, niekiedy lekko zabarwiony (biały, brunatny, biały, szary, zielonkawy, niebieskawy, pomarańczowy, żółtawy)[1][3] |
| Rysa |
biała[1] |
| Połysk | |
Anglezyt – rzadki minerał z grupy siarczanów, barytu. Po raz pierwszy znaleziony w kopalni miedzi na wyspie Anglesey, położonej u wybrzeży Walii[3], stąd nazwa. Wcześniej był znany jako efekt rozkładu galeny. Przeobraża się w cerusyt[2].
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy często dobrze wykształcone kryształy, najczęściej o pokroju tabliczkowym, igiełkowym i bipiramidalnym. Występuje też w postaci płytek i słupków. Tworzy skupienia ziarniste, sferoidalne, narosłe, ziemiste, naciekowe[1][3]. Występuje również w formie naskorupień. Jest izostrukturalny z: celestynem i barytem. Jest kruchy, przezroczysty. Posiada połysk diamentowy, od żywicznego do szklistego[3], a na przełamie tłusty[1]. W świetle UV wykazuje żółtawą fluorescencję[3].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Powstaje w strefie wietrzenia kruszców ołowiu[3][1], zwykle galeny. Spotykany z cerusytem, fosgenitem, kalcytem, mimetytem,malachitem, gipsem, kwarcem, wulfenitem i piromorfitem[3][1]. Często jest najwcześniejszym minerałem wtórnym.
Miejsca występowania: Wielka Brytania – Szkocja, wyspa Anglesy, Niemcy – Siegen, Harz, Eifel, Badenia, Austria, Włochy – Sardynia, Szkocja, Rosja – Góry Jabłonowe. Bardzo duże kryształy pochodzą z Namibii – Tsumeb i Nowej Kaledonii.
W Polsce – sporadycznie spotykany w kopalni ołowiu na Wyżynie Śląskiej, także w okolicach Kielc i w Górach Sowich.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Może być wykorzystywany do otrzymywania ołowiu (zawiera 68,3% tego pierwiastka).
- Należy do minerałów rzadkich i poszukiwanych przez kolekcjonerów.
- Niekiedy znajduje zastosowanie w jubilerstwie.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m Rupert Hochleitner: Minerały, kamienie szlachetne skały. Multico Oficyna Wydawnicza, 2022, s. 190. ISBN 978-83-7073-816-7.
- ↑ a b c Medenbach i Sussieck-Fornefeld 1996 ↓, s. 158.
- ↑ a b c d e f g h i j k Eligiusz Szełęg: Minerały i skały Polski. Multico Oficyna Wydawnicza, 2023, s. 146. ISBN 978-83-7073-816-7.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olaf Medenbach, Cornelia Sussieck-Fornefeld: Minerały. Warszawa: Świat Książki, 1996, seria: Leksykon Przyrodniczy. ISBN 83-7129-194-9.