Codjowant infinitif

On codjowant infinitif, c' est èn infinitif ki shût ene adjondrece (sovint "et", mins eto "pu" u "u"), eyet metou dirî on codjowé viebe, et ki rote å pus sovint come on codjowaedje å minme tins et al minme djins.

Li codjowant infinitif est mo tipike del croejhete walone, sortot e walon do mitan, et a stî rtrové minme e vî walon.

Egzimpes

Avou shuvaedje di codjowa :

I metént leus mwins padrî leus dos, et i tchantént ene tchanson d' adon, pu i levént leus bresses e l' air…

Avou codjowant infinitif :

I metént leus mwins padrî leus dos, et tchanter ene tchanson d' adon, et lever leus bresses e l' air…

Construccions sintacsikes alternatives

Li walon di Lidje, n' eploye cåzu måy li codjowant infinitif, minme divins les scrijheus les pus wårdiveus et avanciveus.

E l' plaece, i pout eployî

Li ratourneure et si :

• Abeye grand-mere, on betch ! Et s' wangnîz vs vosse bedreye.
• Ele si va catchî å cabinet tot tchantant et s’ rivént ele tote reguedêye
• I n’ voet nén lu-minme wice k’ i rote, Et si trebouxhe t i tocosté.

L' inversiaedje

1. • Cwan on-z a tûtlé s' botaye, On-z est pus djoyeus k' on rwè ; Pus plaijhante avize li veye, Pus ledjir e-st i l' paket.

Istwere di l' atuze do codjowant infinitif

Li piceure si trouve dedja dins les tecses e li scrîta.

Li codjowant infinitif dins des ôtes lingaedjes romans

E francès, on l' pout trover dins les belès-letes, mins metou padrî li dvancete «de»:

Et les spectateurs d’ aplaudir frénétiquement ! (et les rwaitants clatchî dins leus mwins a tot sketer).

Alére

• (fr) Louis Remacle, Syntaxe du parler de La Gleize, tome II, p. 120-144.

Hårdêyes difoûtrinnes.

• (fr) Li teyoreye (sol Grosse croejhete Hendschel)
• Atuzlêye e walon (sol pitite croejhete Hendschel)
• Luçon so les codjowants infinitifs (so l' Aberteke)
• Ôtes egzimpes (so "Berdelaedjes")