Frieiresa

A frieiresa é unha raza de vacún autóctona de Galicia. Actualmente a poboación é moi reducida, con 947 exemplares (2022) distribuídos en 22 ganderías. É unha raza típica da provincia de Ourense.

Morfoloxía e datos produtivos

Agrupa animais de tamaño medio a grande, de perfil subcóncavo a cóncavo. O peso medio é de 600 kg para as femias e de 860 kg para os machos e a alzada media á cruz é de 131 cm para as femias e de 141 cm para os machos. A cabeza é pequena e curta, con testa saínte e fronte e morro anchos. Os cornos son longos, orientados cara a adiante e cara a abaixo. Ten pescozo delgado, tronco longo e harmónico, dorso e lombo anchos, peito amplo, tórax profundo, costelares arqueados e ventre de gran capacidade. As extremidades son de lonxitude media, asentadas, ben verticais. Os ubres teñen bo tamaño, con tetos de implantación correcta. A súa capa é castaña lavada, con pelo longo e abundante na rexión frontal, formando unha guedella loira característica. Outra característica a destacar é o pelo longo da rexión frontal. Este trazo que dá orixe a un floco dourado de carácter dominante que aparece en todos os cruces.

	Machos	Femias
Alzada á cruz (cm)	141	13
Peso adulto (kg)	860	600
Peso ao nacemento (kg)	36	30
Idade de madurez (meses)		18
Idade primeiro parto (meses)		25

As vacas frieiresas presentan boas cualidades maternais, sobre todo para a produción leiteira e facilidade de parto. os pesos dos xatos ao nacemento son elevados (36 kg en machos e 30 kg en femias).

Grazas ao seu bo sistema mamario e a correcta implantación dos tetos, os xatos poden alcanzar ata 160 kg/canal á desteta, achegando uns rendementos cárnicos de arredor do 48-49%, uns bos resultados neste tipo de razas autóctonas en perigo de extinción.

A súa carne é magra e con baixos niveis de graxa. Cunha adecuada maduración, a súa textura é óptima en xugosidade e tenrura, ademais do seu excelente sabor. Debido ao seu modo de cría natural en extensivo, presenta unha gran proporción de ácidos graxos saudables (omega 3, omega 6 e CLA).

Boi frieirés.

Usos e sistemas de explotación

Trátase dunha raza de tripla aptitude (traballo, leite, carne), aínda que agora mesmo a súa principal aptitude é a produción de carne. As femias adultas utilizaronse para a carretaxe e as labores agrícolas.

O seu sistema de produción é de tipo mixto, aproveitando pastos comunais de montes veciñais en man común durante os meses de xuño a novembro, ou ben pastoreo durante o día e estabulación na noite.

A rusticidade, a facilidade de manexo e a gran mansedume desta raza fana óptima para o réxime extensivo, pois ademais aproveita recursos materiais que outras razas máis selectas desbotarían. Antigamente, esas características facían que fora unha raza moi apreciada para os traballos agrícolas.

Evolución da poboación

Ano	Femias	Machos	Total	Ganderías
2009	536	119	655	29
2010	616	156	772	32
2011	689	166	855	33
2012	706	139	845	34
2013	634	120	754	31
2014	594	79	673	30
2015	700	89	789	28
2016	737	104	841	28
2017	786	117	903	28
2018	758	111	869	28
2019	750	133	883	26
2020	793	148	941	27
2021	792	139	931	23
2022	783	164	947	22
2023	754	154	908	26

Gráfica de evolución demográfica da vaca frieiresa entre 2009 e 2022

Datos segundo a aplicación ARCA do Ministerio de Agricultura, Pesca e Alimentación.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Ficha da raza frieiresa en PDF (Consellería de Medio Rural)