Fritjof Capra

Fritjof Capra in 2010.

Fritjof Capra (gebore 1 Februarie 1939) is 'n Oostenrykse gebore Amerikaanse skrywer, fisikus, stelselteoretikus en diep ekoloog. In 1995 het hy 'n stigtersdirekteur van die Sentrum vir Eko-geletterdheid in Berkeley, Kalifornië, geword. Hy was lid van die fakulteit van Schumacher Kollege, wat in 2024 ontbind is.

Capra is die outeur van verskeie boeke, insluitend The Tao of Physics (1975), The Turning Point (1982), Uncommon Wisdom (1988), The Web of Life (1996), en The Hidden Connections (2002), en mede-outeur van The Systems View of Life (2014).

Lewe en werk

Capra is in Wene, Oostenryk, gebore en het die Universiteit van Wene bygewoon, waar hy in 1966 sy PhD in teoretiese fisika verwerf het. Hy het navorsing in deeltjiefisika en stelselteorie gedoen aan die Universiteit van Parys (1966–1968), die Universiteit van Kalifornië, Santa Cruz (1968–1970), die Stanford Linear Accelerator Center (1970), Imperial College, Londen (1971–1974) en die Lawrence Berkeley Laboratory (1975–1988). Terwyl hy by Berkeley was, was hy 'n lid van die Fundamental Physics Group, wat in Mei 1975 deur Elizabeth Rauscher en George Weissmann gestig is, wat weekliks vergader het om filosofie en kwantumfisika te bespreek. Hy het ook klas gegee aan U.C. Santa Cruz, U.C. Berkeley en San Francisco State University.

Hy het gewilde boeke oor die implikasies van wetenskap geskryf, veral The Tao of Physics (1975), met die subtitel An Exploration of the Parallels Between Modern Physics and Eastern Mysticism. The Tao of Physics beweer dat beide fisika en metafisika onafwendbaar tot dieselfde kennis lei. Nadat hy in die vroeë 1980's deur Duitsland getoer het, het Capra in 1984 Green Politics saam met die skrywer Charlene Spretnak geskryf.

Hy is vlot in Duits, Engels, Frans en Italiaans.

Capra het bygedra tot die draaiboek vir die 1990-fliek Mindwalk, met Liv Ullmann, Sam Waterston en John Heard in die hoofrolle. Die film is losweg gebaseer op sy boek, The Turning Point.

In 1991 het Capra saam met David Steindl-Rast, 'n Benediktynse monnik, *Belonging to the Universe* geskryf. Deur Thomas Kuhn se The Structure of Scientific Revolutions as 'n springplank te gebruik, ondersoek die boek parallelle tussen nuwe paradigmadenke in wetenskap en godsdiens; die outeurs beweer dat hierdie nuwe paradigmas saam merkwaardig versoenbare sienings oor die heelal bied.

Capra bepleit dat die Westerse kultuur konvensionele lineêre denke en die meganistiese sienings van René Descartes laat vaar. Hy kritiseer die reduksionistiese Cartesiese siening dat alles in dele bestudeer kan word om die geheel te verstaan, en moedig 'n holistiese benadering aan. In The Web of Life fokus Capra op stelsel inligting wat gegenereer word deur die verhoudings tussen alle dele as 'n beduidende bykomende faktor in die begrip van die karakter van die geheel, met die klem op die webagtige struktuur van alle stelsels en die onderlinge verbondenheid van alle dele.

Hy is 'n stigtersdirekteur van die Sentrum vir Eko-geletterdheid in Berkeley, Kalifornië, wat ekologie en stelseldenke in primêre en sekondêre onderwys bevorder.

Capra is 'n lid van die Aardehandves Internasionale Raad.

Bibliografie

• The Tao of Physics: An Exploration of the Parallels Between Modern Physics and Eastern Mysticism (1975), Capra se eerste boek trek parallelle tussen Vediese en Oosterse mistieke tradisies en die ontdekkings van 20ste-eeuse fisika. Oorspronklik gepubliseer deur 'n klein uitgewer sonder 'n begroting vir promosie, het die boek 'n topverkoper deur mond-tot-mondreklame geword totdat dit deur 'n groot Amerikaanse uitgewery uitgegee is. Dit is nou in 43 uitgawes in 23 tale gepubliseer. Dit word erken as 'n belangrike invloed vir die opkoms van kwantummistiek.
• The Turning Point: Science, Society, and the Rising Culture (1982) verduidelik waargenome wetenskaplike en ekonomiese krisisse. Dit begin deur die geskiedenis van wetenskap en ekonomie te skets en na te spoor, en Cartesiese, Newtoniaanse en reduksionistiese paradigmas te kritiseer. Dit voer aan dat sulke standpunte onvoldoende geword het vir moderne tegnologie- en ekologiebehoeftes, en dat die wetenskap die konsepte en insigte van holisme en steleselteorie moet ontwikkel om die samelewing se komplekse probleme op te los.
• Green Politics (1984), mede-geskryf saam met Charlene Spretnak, analiseer die opkoms van die Groen Party in Duitsland en soortgelyke ekologie-georiënteerde politieke partye in ander Europese lande. Dit is in 7 uitgawes in 4 tale gepubliseer..
• Uncommon Wisdom (1988) beskryf dialoë en persoonlike ontmoetings tussen homself en die denkers wat gehelp het om die tema van Die Keerpunt te vorm. Dit is in 16 uitgawes en 12 tale gepubliseer.
• Belonging to the Universe: Explorations on the Frontiers of Science and Spirituality (1993) is saam met David Steindl-Rast en Thomas Matus geskryf. Die boek ondersoek parallelle tussen denkwyses in die wetenskap en Christelike teologie. Dit is in 10 uitgawes in 7 tale gepubliseer.
• The Web of Life: A New Scientific Understanding of Living Systems (1996) begin vanuit die konseptuele raamwerk wat in The Turning Point aangebied word, som die wiskunde van kompleksiteit op en bied 'n sintese van onlangse nie-lineêre teorieë van lewende stelsels wat ons begrip van die sleutelkenmerke van lewe dramaties verhoog het. Capra verwys breedvoerig na die werk van Humberto Maturana, Francisco Varela, Ilya Prigogine, Gregory Bateson en ander in die voorstel van 'n nuwe, stelselgebaseerde wetenskaplike benadering vir die beskrywing van die onderlinge verbande en interafhanklikheid van sielkundige, biologiese, fisiese, sosiale en kulturele verskynsels. Die boek is in 14 uitgawes in 10 tale gepubliseer.
• The Hidden Connections (2002) brei die raamwerk van stelsel- en kompleksiteitsteorie uit na die sosiale domein en gebruik die uitgebreide raamwerk om sommige van die kritieke kwessies van ons tyd te bespreek.
• The Science of Leonardo: Inside the Mind of the Great Genius of the Renaissance (2007). Die sentrale idee is dat Leonardo da Vinci se wetenskap 'n wetenskap van lewende vorme, van kwaliteit, is, wat gesien kan word as 'n verre voorloper van vandag se kompleksiteit- en stelselteorieë. Die boek is in 7 uitgawes in 5 tale gepubliseer.
• Learning from Leonardo: Decoding the Notebooks of a Genius (2013), bied 'n kykie in die werke van die vooruitsienende denker, Leonardo da Vinci, wie se baanbrekersgenie tot baie wetenskaplike velde bygedra het.
• The Systems View of Life (2014), mede-geskryf met Pier Luigi Luisi, bied radikale oplossings vir uitdagings van die een-en-twintigste eeu deur te fokus op die gekoppelde wêreld en die lewe deur sy onlosmaaklik gekoppelde stelsels te ondersoek.
• Patterns of Connection: Essential Essays from Five Decades (2021) is 'n persoonlike weergawe van die outeur se intellektuele reis, gedokumenteer deur 'n reeks essays tesame met uitgebreide kommentare wat die essays verweef en historiese en filosofiese konteks bied.