Jump to content

Historia

Di Wikipedia, e ensiklopedia liber
 E artíkulo aki ta skirbí na ortografia di papiamentu. Lo ta apresiá si por mantené e artíkulo aki na estilo di papiamentu.
historia
Supkategoria diobject of study, chain of events, occurrence Editá
Faseta dipast Editá
Studiá pastudy of history, historiography, historical game studies, humanidad Editá
Hashtaghistory Editá
Sait Stack Exchangehttps://history.stackexchange.com Editá

Historia ta un siensia humano ku ta studia suseso i desaroyo den pasado di sernan humano i di e komunidat. E ta buska pa komprondé kon e aktividatnan humano, kultura, institushon i relashonnan sosial a evolushoná den diferente tempu.

Historiadó ta analisá fuentenan históriko — dokumento skirbí, artefakto, testimonio oral i otro evidensia — pa rekonstruí i interpretá e suseso di pasado. Historia no ta solamente un lista di hechonan, sino un proseso di komprondé e relashon entre susesonan, i di evaluá nan influensia riba e mundu aktual.

Historia ta yuda hende pa komprondé nan propio kultura i identidad, i pa evalua e erornan i e logro di pasado. E tambe ta un manéra pa inspirá i stimulá reflekshon riba desishonnan aktual.

Periodonan di historia

[editá | editá fuente]

Pa fasilitá su estudio, historia ta dividí generalmente den diferente époka òf periodo:

Edat antiguo: tempu di e sivilisashonnan mas tempran, manera Egipto antiguo, Mesopotamia, Gresia antiguo i Roma antiguo.

Edat medio: tempu di e Edat medio (di mas o ménos siglo sinku te na siglo diessinku), ku formashon di e imperionan medieval, feudalismo i relashon eklésiastiko.

Edat moderno: tempu despues di e Renasementu, ku grandi kambionan grandi den arte, siensia i politika; komo e periodo di e eksplorashonnan, kolonialisashon i e Revolushon Industrial.

Edat kontemporáneo: e historia mas resiente, ku ta kùbri e siglo binti i bintiun, inkluyendo e gueranan mundial, dekolonisashon i desaroyo global.