Iran
Repúblika Islamita di Iran | ||
---|---|---|
جمهوری اسلامی ایران Jomhuri-ye Eslâmi-ye Irân | ||
Himno: سرود ملی جمهوری اسلامی ایران Sorud-e Melli-ye Jomhuri-ye Eslâmi-ye Irân ("Himno Nashonal di e Repúblika Islámiko di Iran") | ||
![]() | ||
Atministrashon | ||
Kapital | Teheran | |
Stat mas grandi | Teheran | |
Lider Supremo | Ali Khamenei | |
Geografia | ||
Área | 1,648,195 km² (0.7% awa) | |
Koordinatonan | 32°N 53°E / 32°N 53°E | |
Poblashon | ||
Populashon (2022) |
86,758,304 52.64 habitante/km² | |
Gentilisio | iraní | |
Otro infromashon | ||
Moneda | Real (IRR )
| |
Zona di tempu | UTC+3:30 | |
Wèp | .ir | |
Kódigo | IRN | |
Tel | +98 | |
Mapa detaya di Iran | ||
![]() | ||
Imágennan riba ![]() | ||
Wèpsait ofisial | ||
[Editá Wikidata] · [Manual] |
Iran, ofisialmente Repúblika Islamita di Iran (farsi: ایران) ta un pais den Asia, den region di Medio Oriente. E tin frontera entre otro ku Afganistan, Armenia, Pakistan, Irak i Turkia. Na e frontera panort ta situá Laman Káspiko i pasùit e Golfo Pèrsiko i e Golfo di Oman.
Geografia i poblashon
Iran ta un di e paisnan mas grandi di Asia, ku un superfisie di mas o menos 1.648.000 km². Segun e censo di 2020, e pais tin un poblashon di aproximadamente 84.923.314 habitantenan.
E kapital i siudat mas grandi di Iran ta Teheran, ku mas ku 10 mion habitantenan. Teheran tambe ta e sentro polítiko, kultural, komersial i industrial di e pais. Otro siudadnan importante ta Mashhad, Isfahan, Shiraz i Tabriz.
Historia
Iran, histórikamente konosí komo Persia, ta un di e sivilisashonnan mas antiguo na mundu. E Imperio Persa a forma den siglo VI a.K. bou di e dinastía di Aqueménida. E region a pasa bou di e dominio di varios imperion, inkluyendo Imperio Sassanida i despues e Kalifato Islámiko.
Den siglo binti, Iran a sufri hopi kambio polítiko. Den 1979, despues di un revolushon, e monarkia a wòrdu abolí i Iran a bira un Repúblika Islamita, bou di liderashon di Ruhollah Khomeini.
Sistema polítiko
Iran ta un Repúblika Islamita ku un sistema di gobernashon teokrátiko-representativo. E Lider Supremo (aktualmente Ali Khamenei) ta e figura polítiko i religiöso mas poderoso di e pais. E presidente ta e hefe di gobièrnu formal. E parlamento, òf Majlis, ta e organo legislativo.
Idioma
E idioma ofisial di Iran ta e farsi òf perso (فارسی). Fuera di farsi, hopi grupo étniko i linguístiko ta biba den Iran, inkluyendo Azeris, Kurds, Lors, Baluchi i Árabe.
Religion
Islam shiíta ta e religion dominante di Iran, di kual e mayoria di e poblashon ta sigui e rama shiíta "duodesim". Tin tambe komunidatnan di Islam sunnita, kristian, hudiu i baha'i.
Ekonomia
Iran tin un ekonomia diversifiká, basá riba petroleo, gas natural, agrikultura, industria di paña i sektor teknológiko. E pais ta un di e mayó exportadónan di gas natural i petroleo. E ekonomia ta enfrentá restrikshon internashonal (sanshon), ku ta influensiá su desaroyo ekonómiko.