Joseph Roth

Moses Joseph Roth, bet ganet d'an 2 a viz Mezheven 1894 e Brody (Galitsia (e Ukraina hiziv) hag aet d'an Anaon d'ar 27 a viz Mae 1939 e Pariz, a oa ur skrivagner hag ur c’hazetenner alamanek eus Aostria-Hungaria, ur Stad aet da get e-kreiz e vuhez dezhañ.

Dont a rae Roth eus ur familh Yuzevien eus Galitzia, eus ar rummad etre. Skrivañ a reas e oberennoù lennegel kentañ pa oa o studiañ alamaneg e Skol-veur Lviv (Lemberg, er mare-se) hag e Vienna da c'houde. Roth, a oa bet soudard e-pad ar Brezel-bed kentañ, a droas d'ar c'hazetenniñ e fin e servij milourel. E 1923 e tapas ur post er Frankfurter Zeitung. Embannet e voe e labour skrivagner evit ar wech kentañ er Wiener Arbeiter-Zeitung, gant ar romant hir "Das Spinnennetz" ("ar Gwiad-kevnid"). Heuliet e voe gant romantoù war demoù ar mare evel Hotel Savoy ha Die Rebellion ("an Emsavadeg"). Ar c'hontadennoù-se, distag ha gwirion, a laka ur sklêrijenn diskredik war ar prantad goude ar brezel.

E 1930 e teuas er-maez ar romant Hiob ("Job"), ar pezh a verkas penn-kentañ eil prantad krouiñ Roth. Er c'hontrol d'e romantoù kent, a oa aroueziet gant ur stil sklaer ha digoust, e laka skeudennoù galloudus an Testamant Kozh e-tal natur dramatek an darvoudoù. Ar fablenn evel doare a vez kemeret ivez en ur stumm kemmet.

En e romant Radetzkymarsch (Kerzhadeg Radetski), ur seurt requiem evit Impalaeriezh an Habsbourged, e 1932, e taolenn diskar Aostria-Hungaria dre vuhez an tiegezh Trotta. Unan eus ar romantoù alamanek pouezusañ eus an XXvet kantved eo ar romant istorel-se, un adsav klemmganel eus Impalaeriezh an Habsbourged hag un dielfennadur eus he diskar.

E-kerzh e amzer grouiñ diwezhañ, Joseph Roth, a oa bet rediet da vevañ en harlu e Bro-C'hall adalek 1933 pa oa bet kemeret ar galloud e Berlin gant an Nazied, a zistroas d'ar fablenn evel un doare danevellañ diazez gant romantoù evel Kofes ur muntrer dezrevelet en un nozvez(1936) ha Ar pouez faos (1937), evel ma heulias *Retzky* gant ar romant aostrian *Ar C'hript Kapusined* eus 1938.

Mervel a reas Joseph Roth gant an alkoolegezh e Pariz d'an oad a 44 bloaz. Ouzhpenn e zaou romant pouezus *Job* ha *Radetzky March*, e renk evel unan eus pouezusañ konterien alamanek hanterenn gentañ an XXvet kantved a zo diazezet gant e romant *Mojenn an Ever Santel* hag ar pennad *Movews*.

Oberennoù

Troet eo bet e brezhoneg ar romant Beichte eines Mörders, erzählt in einer Nacht’’ gant Gérard Cornillet : Kofes ur muntrer dezrevelet en un nozvez, An Alarc’h Embannadurioù

• Der Vorzugsschüler
• Barbara
• Das Spinnennetz (Ar wiadenn-gevnid)
• Hotel Savoy. Berlin 1924
• Die Rebellion. Berlin 1924. Romant.
• April, Die Geschichte einer Liebe. J. H. W. Dietz Nachf., Berlin 1925
• Der blinde Spiegel, Ein kleiner Roman J. H. W. Dietz Nachf., Berlin 1925. Romant.
• Juden auf Wanderschaft. Arnodskrid, Berlin 1927
• Die Flucht ohne Ende. Ein Bericht. Kurt Wolff, München 1927. Romant.
• Zipper und sein Vater. Kurt Wolff, München 1928. Romant.
• Rechts und links]]. Gustav Kiepenheuer, Berlin 1929. Romant.
• [[Der stumme Prophet
• Briefe aus Deutschland. In : Fazit. Ein Querschnitt durch die deutsche Publizistik. Hrsg. von Ernst Glaeser, Gebrüder Enoch, Hamburg 1929
• Hiob. Roman eines einfachen Mannes, Gustav Kiepenheuer, Berlin 1930. Romant.
• Panoptikum. Gestalten und Kulissen Knorr & Hirth, München 1930.
• Radetzkymarsch, Gustav Kiepenheuer, Berlin 1932. Romant.
• « Stationschef Fallmerayer ». In : Novellen deutscher Dichter der Gegenwart. Hrsg. von Hermann Kesten. Allert de Lange, Amsterdam 1933
• Tarabas, ein Gast auf dieser Erde’', Querido, Amsterdam 1934
• Triumph der Schönheit.Erschienen in französischer Übersetzung von Blanche Gidon (Le triomphe de la beauté) in: Nouvelles littéraires, September 1934, Pariz. Danevelloù.
• Die Büste des Kaisers, Erschienen in französischer Übersetzung von Blanche Gidon (Le buste de l’empereur) in: Nouvelles littéraires, Dezember 1934, Pariz. Danevell.
• Der Antichrist, Allert de Lange, Amsterdam 1934. Arnodskrid.
• Der Leviathan. Querido, Amsterdam 1940. Danevell.
  • Eztennad : Der Korallenhändler.'’ In : Das neue Tage-Buch, 22 Kerzu 1934, Paris
• Die hundert TageAllert de Lange, Amsterdam 1935
• Beichte eines Mörders, erzählt in einer Nacht, Allert de Lange, Amsterdam 1936. Romant.
• Das falsche Gewicht. Die Geschichte eines Eichmeisters Querido, Amsterdam 1937
• Die Kapuzinergruft Roman. De Gemeenschap, Bilthoven 1938. Romant.
• Die Geschichte von der 1002. NachtDe Gemeenschap, Bilthoven 1939
• Die Legende vom heiligen Trinker Allert de Lange, Amsterdam 1939. Danevell.
  • Eztennad : « Das Ende der Legende vom heiligen Trinker ». In : Das neue Tage-Buch 10 Mezheven 1939, Paris