Julius II

Julius II
kristlik lieder
Paus Julius II
amt en titulatuer
tsjerke	Roomsk-Katolike Tsjerke
bisdom	bisdom Rome
sit	Hillige Sit
amtsperioade	1503-1513
foargonger	Pius III
opfolger	Leo X
wurkpaad
kleasteroarder	Fransiskanen
kardinaal	15 desimber 1471
persoanlike bysûnderheden
bertenamme	Giuliano della Rovere
nasjonaliteit	Italjaansk
bertedatum	5 desimber 1443
berteplak	Albisola Superiore
stjerdatum	21 febrewaris 1513
stjerplak	Rome

Paus Julius II, "il papa terribile" ("de ferskriklike paus") bêrne as Giuliano della Rovere (Albisola Superiore, 5 desimber 1443 - Rome, 21 febrewaris 1513) wie de 216e paus fan de Roomsk-Katolike Tsjerke.

Libbensrin

Julius II waard yn 1443 berne as Giuliano della Rovere yn Liguerje. Syn learmaster wie syn omke, de Fransiskaan Francesco della Rovere. Ek Giuliano kaam ta de minderbruorren. Doe't syn omke yn 1471 ta paus keazen waard as Sikstus IV, ûntfong Giuliano tal fan privileezjes en earefunksjes. Sa waard er beneamd ta kardinaal-preester fan de tsjerke San Pietro in Vincoli yn Rome. Ek besette er meardere biskopssitten, wat him in grut ynkommen opsmiet.

Innosintius VIII

Nei de dea fan syn omke paus Sikstus IV yn 1484 kocht kardinaal Della Rovere foarname kardinalen om sadat hja kardinaal Giovanni Battista Cibo ta paus kieze soene. Cibo hie skulden by Della Rovere en soe dus as paus syn strieman wurde kinne. Cibo waard yndied keazen en naam de namme Innosintius VIII oan.

Aartsfijân Borgia

Under it pontifikaat fan Innosintius beskikte Della Rovere oer in protte macht. Dat joech argewaasje by de oare kardinalen. Doe't Innosintius yn 1492 stoar, besleaten hja dan ek net om him mar de Spaanske kardinaal Rodrigo Borgia (Aleksander VI) ta paus te kiezen. Aleksander VI wie de aartsfijân fan Della Rovere, dy't yn dat hiele pontifikaat (1492 -1503) foar syn eigen feilichheid Rome dan ek mijde en him foaral ophold yn Noard-Itaalje en Frankryk.

Paus Julius II

Nei de dea fan Aleksander VI keazen de kardinalen ûnder it konklaaf, kardinaal Francesco Todeschini Piccolomini ta paus, dy't de namme Pius III oanaam, mar Pius III ferstoar al nei seisentweintich dagen. Della Rovere seach no syn kâns. Op 'e nij kocht er de kardinalen om en beloofde har as paus ryklik te begeunstigjen. Op 31 oktober 1503 waard er keazen ta Biskop fan Rome. Hy naam de namme Julius II oan.

Oarlochspaus

Ien fan syn earste besluten as paus wie it útwreidzjen fan 'e wrâldske macht fan it pausdom. Hy lange útwreiding fan 'e Pauslike Steaten, wat kriich mei it machtige Feneesje betsjutte.Julius II syn militêre aktiviteiten, levere him de bynamme "il papa terribile" ("de ferskriklike paus") op. As fjildhear wist er gebieten yn'e Romanje werom te feroverjen. Ek de stêden Perugia en Bologna kamen wer ûnder pauslik gesach te stean. Yn 1509 sleat er him oan by de Liga fan Kameryk fanwegen militêre stipe tsjin de Republyk Feneesje. Dy ferlear yn maaie 1509 in beslissende fjildslach by Agnadello, wat Julius de stêden Rimini en Faenza opsmiet.

Grêfmonumint Julius II yn 'e San Pietro in Vincoli

Ferstjerren

Nei syn sukses yn Itaalje besleat Julius II it op te nimmen tsjin Frankryk, dat noch altyd in pear parten fan Itaalje oerhearske. Dêrta foarme de paus yn 1510 de saneamde Hillige Liga. By dizze militêre alliânsje wiene oansletten it Hillich Roomske Ryk, Spanje, Ingelân, de Switserske Kantons en ek Feneesje. Yn 1513 waarden de Frânsen by Novarra troch de Switsers ferslein, mar dy oerwinning duorre mar koart. Julius II wie al in skoft siik en krige by ien fan syn fjildtochten in koartsoanfal. Yn sân hasten waard er nei Rome brocht, dêr't er op 21 febrewaris 1513 ferstoar. As gefolch dêrfan waard de Hillige Liga opheft en wist Frankryk him te wergroepearjen. By de Slach by Marignano yn 1515 winne hja Lombardije wer werom.

Konsily fan Lateranen V

Julius II militêre aktiviteiten holden him net ôf fan syn geastlike plichten. Sa trede er strang op tsjin omkeaperij en tsjerklike korrupsje. Julius, dy't sels troch freonepolityk en omkeaping oan 'e macht kommen wie, ferskerpe sels it reglemint foar in konklaaf. Ek fierde er herfoarmingen troch yn it kleasterlibben en rôp er yn 1512 it Fiifde Lateraansk Konsily by inoar. Dizze tsjerke gearkomste ferklearre it troch de Frânske kening gearroppen Konsily fan Pisa ûnjildich.

Michelangelo en Rafaël

Julius II is benammen de skiednis yngien as typyske Renêssânse-paus, omdat er patroan wie en opdrachtjouwer fan grutte keunstwurken, dy't wrâldferneamd wurde soene. Hy wie it dy Michelangelo de opdracht joech it plafond fan de Sikstynske Kapel te beskilderjen. Rafaël) krige fan him de opdracht om yn it Apostoalysk Paleis inkelde keamers fan fresko's te foarsjen. Hjoed-de-dei bekend as de Keamers fan Rafaël.

Nije Sint-Piter

Julius II joech yn 1505 de opdracht ta de sloop fan de antike Sint-Pitersbasilyk fan Konstantyn de Grutte en de bou fan in folslein nije tsjerke boppe it grêf fan Petrus. Hy hie Bramante de opdracht jûn dizze nije Sint-Piter te ûntwerpen. Michelangelo waard frege syn grêfmonumint te meitsjen, dat bedoeld wie om tsjin de eftermuorre fan de nije basilyk pleatst te wurden. Dêr is it monumint lykwols nea telâne kaam. It stiet yn de San Pietro in Vincoli, Julius II syn titeltsjerke doe't er noch kardinaal wie. De nije Sint-Pitersbasilyk waard pas yn 1626 ûnder Paus Urbanus VIII foltôge, tretjin jier nei it ferstjerren fan Jullius II.

Boarnen, noaten en referinsjes

Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Wikipedy:EN Wikipedy:DE (in) Dr. Francis A. Burkle-Young (1999). Passing the keys. Modern Cardinals, Conclaves, and the Election of the next Pope, Madison books. ISBN 1-56833-130-4 (dú) Hermann Schreiber (2007). Geschichte der Päpste, Patmos Verlag GmbH & Co.KG. ISBN 978-3-491-96205-7 (ned) Caroline P. Murphy. De dochter van de paus, Uitgeverij Houtekiet. ISBN 978-90-5240-904-7 (ned) Ross King. De hemel van de paus, De Bezige Bij. ISBN 90-234-1642-2 (in) Catherine Shaw. The Warrior Pope, Blackwell Publishers. ISBN 978-0-631-20282-0 (ned) Barbara Tuchman. De mars der dwaasheid, Uitgeverij Agon. ISBN 978-90-5157-029-8 (in) Gerard Noel. The Renaissance Popes”, Constable and Robinson. ISBN 978-1-84529-343-7 (ned) kro-ncrv, Julius II Riedplachte op 7-6-2025 (in) Juliande (in) Catholic Encyclopedia Commons Wikimedia Commons  Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Julius II fan Wikimedia Commons.