Pumunta sa nilalaman

Lotus (Padma)

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya
(Idinirekta mula sa Lotus)
Para sa ibang mga gamit, tingnan ang loto.
Para sa ibang mga gamit, tingnan ang lotus.

Ang Lotus o Nelumbo nucifera, o Padma sa malalim na Tagalog at Takay naman sa wikang Bikolano [1][2] ay tinatawag ding sagradong padma, Indiyanong padma, [3] Ang lotus[4] o loto[5] ay mga halamang nabubuhay sa tubig na karaniwang may kulay na rosas, dilaw, puti, o bughaw. "Padma" ay isang hango sa Sanskrit na nangangahulugang lotus. Madalas itong gamitin sa Hinduismo at Budismo bilang simbolo ng kadalisayan, kagandahan, espiritwal na paggising, at kaliwanagan.[6]Bilang mga sagradong bulaklak ng mga budhista ng Indiya, Tsina, at Hapon, sinasagisag nito ang banal na kapangyarihang nakalilikha, puridad, pertilidad, at luklukan ng mga diyos kasama sina Brahma at Buddha. Sa Ehipto, sagisag ito ng kasaganahan, ng araw, at muling-pagkabuhay. Sa mga Homerikong alamat, isa itong bunga ng isang palumpong o puno sa Hilagang Aprika, na nakasasanhi ng pagkahilo at pakiramdam ng pagiging sapat ngunit may katamaran at kasiyahan. Ito ang tanging pagkain ng mga mamamayan ng isang pulo. Tinaguriang mga Lotophagi (Ingles: mga lotus-eater) o mga "kumakain ng bulaklak ng padma o Lotus" ang mga mamamayang ito. Sa Odyssey, nang bisitahin ni Oddysseus at ng kaniyang mga tauhan ang pulo, ayaw nang umalis sa pook ng mga nagsikain ng lotus, kaya't kinailangang pilitin ang mga ito. Muling inilahad ni Alfred Tennyson ang kuwentong ito sa kaniyang tulang The Lotus-Eaters.[4] Sa Griyego, tinatawag itong lôtos. At bukod pa sa kuwentong Odyssey ni Homer, nabanggit pa rin ito sa isang kuwentong Griyego kung saan naging puno ng lotus ang nimpa o diwatang si Lotis. Ang puno ng lotus ang mitohikal na reinkarnasyon ni Lotis.

Nelumbo

Bayno (Nelumbo lutea)



Padma (Nelumbo nucifera)




  1. Ang mas kilalang Nelumbo nucifera, o Padma sa wikang Filipino na likas sa Silangang Asya, Timog Asya, Timog-Silangang Asya, at marahil pati Australia. Karaniwan itong itinatanim bilang pagkain at ginagamit din sa tradisyunal na medisina ng Tsina.
  2. Ang Nelumbo lutea, o Bayno sa wikang Tagalog na likas sa Hilagang Amerika at sa Caribbean.

May mga horticultural hybrids (mga pinaghala-halong uri) na ginawa mula sa dalawang allopatric species na ito (ibig sabihin, mula sa magkaibang rehiyon).[7]


Nabanggit din ang bulaklak ng padma o lotus sa Job 40:21-22 ng Tanakh at ng Bibliya, na tumutukoy sa isang behemot[8] o malaking nilalang na kahawig ng hippopotamus (bagaman sinasabing maaaring ito ay ang buwaya, hindi hipopotamo).[9] Ito ang sinasaad ng mga talata: "Sa ilalim ng mga punong lotos ay nahihiga, nakatago sa mga latiang matambo. Kinakanlungan siya ng mga lotos; sa paligid niya ang mga sause (Ingles: willow) ng ilog.[9][10]

Mga lotus

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Tumutukoy ang pangalang lotus sa mga sumusunod na halaman:

  • Sa mga Nelumbo, ang mga tunay na lotus na nabubuhay sa tubig at may bulaklak:
    • Nelumbo nucifera, o padma sa wikang Filipino tinatawag ding lotus ng Indiya, banal na padma, munggo ng Indiya, o sagradong kiyapo o sagradong padma
    • Nelumbo lutea, Amerikanong lotus tinatawag ding bayno sa Tagalog
  • Sa mga Nymphaea (o lotus ng Ehipto) ay mga uri ng liryong tubig o uri ng kiyapo na kahawig at kalimitang ikinalilito sa mga lotus na Nelumbo:
  • Nymphaea alba, puting liryo na napagkakamalang na puting lotus, ito ang puting kiyapo ng Europa
  • Nymphaea caerulea, asul na liryo ng Ehipto o sagradong asul na liryo, tinatawag ding asul o sagradong lotus
  • Sa Ziziphus lotus, matinik na palumpong na maaaring ang sinasabing "punong lotus" sa mitolohiyang Griyego
  • Sa Saussurea laniceps, (snow lotus) o lotus ng niyebe, mala-yerba na matatagpuan sa Himalaya
  • Sa "itim na lotus", isang kathang-isip na halaman na may salamangka na ipinakilala sa mga kuwento tungkol kay Conan the Barbarian

Sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. ↑ Adrados, Jerry Escoto. Daratangan na Olay: Common Language of Bikolnon (2012). p.367. ISBN 978-971-95468-0-1 Kinua 01-04-14,
  2. ↑ de Lisboa, Marcos. Vocabulario de la lengua bicol.Manila.1865.[1] Kinua 01-04-14
  3. ↑ "Sacred Lotus". Encyclopædia Britannica. 4 May 2023.
  4. ↑ 4.0 4.1 "Lotus". The New Book of Knowledge (Ang Bagong Aklat ng Kaalaman), Grolier Incorporated. 1977.
  5. ↑ English, Leo James (1977). "Lotus at loto". Tagalog-English Dictionary (sa wikang Ingles). Congregation of the Most Holy Redeemer. ISBN 9710810731.
  6. ↑ Burton, Burton Watson (September 2001). The Essential Lotus: Selections from the Lotus Sutra. Columbia University Press. ISBN 978-0231506595.{{cite book}}: CS1 maint: date and year (link)
  7. ↑ Marmur, Abraham (2004-04-01). "The Lotus Effect: Superhydrophobicity and Metastability". Langmuir (sa wikang Ingles). 20 (9): 3517–3519. doi:10.1021/la036369u. ISSN 0743-7463.
  8. ↑ "Behemoth, from the Bible, probably the hippopotamus or any monstrous animal or thing". The Scribner-Bantam English Dictionary (Ang Talahulugang Ingles ng Scribner-Bantam). 1991.
  9. ↑ 9.0 9.1 Abriol, Jose C. (2000). "Lotos". Ang Banal na Biblia, Natatanging Edisyon, Jubileo A.D. Paulines Publishing House/Daughters of St. Paul (Lungsod ng Pasay) ISBN 9715901077.
  10. ↑ Katumbas sa Ingles: "He lies under the lotus trees, In a covert of reeds and marsh. The lotus trees cover him with their shade; The willows by the brook surround him." (New American Bible)
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lotus_(Padma)&oldid=2162961"