Merula
AN
|
Sta pàgina chi a l'è scrìta d'Andöṛa, inta grafìa Anfosso |
| A Méṛa Mérula | |
|---|---|
 A Méṛa a Staanéllu | |
| Lucaliṡasiùn | |
| Stato |  Italia
|
| Regiùn |  Ligüṛia
|
| Pruvincia |  Savùna
|
| Cumün |  U Téstegu Staanéllu Andöṛa
|
| Carateristiche fijiche | |
| Furmàu da | Riàn di Düṛanti, Riàn Lungàn[1] • 43°59′55.18″N 8°01′41.08″E • 325 m s.l.m. |
| Fuje | Mò Ligüṛe • 43°56′53.3″N 8°08′37.77″E • 0 m s.l.m. |
| Lunghéssa | 14,7 km[1] |
| Bacìn idrogràficu | 49 km2[1] |
| Caraterìstiche du bacìn | |
| Aflüènti dàa mancìna | Végghe u tèstu |
| Aflüènti dàa drita | Végghe u tèstu |
| Pónti | Pónte rumànicu d'Andöṛa |
 | |
A Méṛa[n. 1] (Merula in italiàn, ciamàu in te l'antighitè Meira[2]) u l'è in riàn lìgüṛe, lóngu 14.7 chilòmetri, ch'u nàsce àu Testegu e u finìsce in Andöṛa intu Mò Ligüṛe.
U g'ha in bacìn de 49 chilòmetri e a so fùnte a l'è à 425 métri sùrva u livéllu du mò.[3]
Stóṛia
[modìfica | modìfica wikitèsto]In tèmpu u riàn u se ciamòva ascì Meira; a tütti i móddi l'identificasiùn cun l'Aróscia mensiunàu dài geògrafi rumài a l'è discüssa, dètu che l'idrònimu fòsci u fa referènsa aa Sènta. Du séculu XIX, a Méṛa a l'éṛa tegnüa cùmme cunfìn tra a difujùn de due tìpiche coltivasiùi d'uṛìva lìgüṛe: a Tagiàsca, coltivò a levànte du riàn, e a Culumbòia, ch'a l'éṛa cunusciüa pe furnì in öṛiu ciü gròssu e a vegniva coltivò à punènte du cursu d'ègua.[4]
Percùrsu
[modìfica | modìfica wikitèsto]U nàsce au meṡugiùrnu du sèntru du Téstegu, da l'üniùn de quàrche riàn ch'u còṛa dàa cadéna de muntàgne d’in gìṛu àu Mùnte Tùre, màrca pe quàrche chilòmetru u cunfìn du cumün du Téstegu a nòrd e cöllu de Staanéllu. Andèndu pe a vàlle dàu mèjimu nòmme u cürva vèrsu u meṡugiurnu in ta diresiùn d'Andöṛa, u se càccia intu Mò Ligüṛe àa Maṛìna d'Andöṛa.[5]
Aflüènti prinsipòli
[modìfica | modìfica wikitèsto]Dàa mancìna:[6]
- Riàn du Pìssu
- Fusàu du Feṛò
- Riàn de Crócche
- Fusàu di Buvìn
- Fusàu de Burgusùssu
- Fusàu da Scàia
- Fusàu di Giàini
- Fusàu de Tiguṛélla
- Fusàu de Mètta
Dàa drita:
- Fusàu de Murtéu
- Fusàu du Dómmu
Regìmme
[modìfica | modìfica wikitèsto]U regìmme du cùrsu d'ègua u l'é impetuùṡu e da turènte. U tàsciu de purtò mediu u l'è assè mudèstu, tàntu che de spéssu, in ti perìudi càudi e cun póca cöita d'ègua, u so' létu u rèsta sèns'ègua. A tütte e manéṛe, in ti perìudi de fòrte cöita d'ègua, u pò strabucò e pruvucò di danni impurtanti.
Nótte
[modìfica | modìfica wikitèsto]- Nótte àu testu
- ↑ Da prununsiò ['a 'meɹa], o in te in màddu ciü vijìn a l'italiàn Mérula ['merula],[2], ma ciü tànte vòtte dìtu dàe gènte scciumòia in Andöṛa, mèntre a Staanéllu a l'è dìta a giàiṛa.
- Nòtte bibliugrafiche
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Merula, Piano di bacino, Relazione generale, p. 8
- ↑ 2,0 2,1 (LIJ, IT) Adriano Ghiglione, Manuale della parlata di Rollo e della Marina (PNG), 2018, p. 998.
- ↑ (IT) Piano di Bacino Stralcio sul rischio idrogeologico (PDF), in sce provincia.savona.it. URL consultòu o 22 seténbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 9 lùggio 2015).
- ↑ (IT) Guglielmo Stefani, Dizionario corografico-universale dell'Italia, 2.1: Dizionario corografico degli Stati sardi di terraferma, Milan, Civelli Giuseppe e comp., 1854.
- ↑ (IT) Viewer Ministero dell'Ambiente, in sce pcn.minambiente.it. URL consultòu o 22 seténbre 2024.
- ↑ (IT, LIJ) Alma Anfosso, Parte1, Il torrente e i rii, in Questa nostra Andora, Arbenga, Edizioni del Delfino Moro, 1994, p. 10.
Atri prugetti
[modìfica | modìfica wikitèsto]
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Merula
Ligammi de föa
[modìfica | modìfica wikitèsto]- (IT) Merula - Piani di bacino stralcio per l'assetto idrogeologico, in sce pianidibacino.ambienteinliguria.it. URL consultòu o 16 màrso 2025.