Pasaka
Pasaka ni sikukuu muhimu katika dini za Uyahudi na Ukristo. Jina la Pasaka limetokana na neno la Kiebrania "פסח" (tamka: pasakh).
Aina
- Pasaka ya Kiyahudi ni ukumbusho wa ukombozi wa Wanaisraeli kutoka Misri wakati wa Musa mnamo miaka ya 1200 KK.
- Pasaka ya Kikristo ni ukumbusho wa kufufuka kwake Yesu Kristo siku ya tatu baada ya kusulubiwa kwake, mnamo Aprili 30. Inahesabiwa kuwa sikukuu muhimu kabisa katika Ukristo.
Taarifa za Agano Jipya zinatoa habari ya kuwa kufa na kufufuka kwa Yesu yametokea wakati wa sikukuu ya Pasaka ya Kiyahudi. Kwa hiyo jina la sikukuu hiyo limeendelea kutumika kwa ajili ya sherehe ya Kikristo.
Tarehe ya Pasaka
Katika kalenda ya kawaida tarehe ya Pasaka inabadilika kila mwaka, ila inapatikana katika Machi au Aprili tu, kwa sababu upande mmoja inafuata kuonekana kwa mwezi angani, lakini imefungwa pia kwa sikusare (au ekwinoksi, yaani siku ya usawa wa mchana na usiku), kwa hiyo haizunguki mwaka mzima kama tarehe za sherehe za Uislamu.
Pasaka ya Kiyahudi inafuata kalenda yao maalumu: ni tarehe 15 Nisan ambayo ni siku baada ya mwezi mpevu wa kwanza unaofuata sikusare ya Majira ya machipuko katika nusutufe ya kaskazini ya Dunia (mnamo 21 Machi).
Wakristo wa kwanza, ambao wote walikuwa Wayahudi, walisherehekea sikukuu ya Kiyahudi pamoja na kumbukumbu ya ufufuko wa Yesu. Baadaye sherehe na pia tarehe zikawa tofauti, ingawa bila kwenda mbali sana.
Badiliko kubwa zaidi lilikuwa lile la Wakristo, tangu karne ya 1 au ya 2, kuadhimisha daima Pasaka siku ya Jumapili kwa kuwa ndiyo siku ya ufufuko, wakati Wayahudi wanaadhimisha Pasaka kwa kuangalia tarehe, bila kujali ni siku ipi ya juma.
Mtaguso wa kwanza wa Nisea mwaka 325 uliamua kwamba Pasaka isherehekewe Jumapili ya kwanza baada ya mwezi mpevu wa kwanza unaofuata tarehe 21 Machi. Kwa kuwa mwezi mpevu baada ya 21 Machi inaweza kutokea kati ya 22 Machi na 19 Aprili, tarehe ya Pasaka, ambayo ni Jumapili inayofuata, hutokea kati ya 22 Machi na 25 Aprili.
Katika Ukristo kuna kalenda mbili zinazotumika, hivyo pia tarehe mbili za Pasaka. Kanisa la magharibi, yaani Wakatoliki wengi na Waprotestanti, hufuata kalenda ilivyorekebishwa na Papa Gregori XIII (ambayo imekuwa kalenda ya kawaida ya kimataifa), lakini Waorthodoksi wanaendelea kutumia kalenda iliyotangulia, yaani Kalenda ya Juliasi. Ndiyo maana mara nyingi Pasaka inaadhimishwa katika Jumapili tofauti kati ya pande hizo mbili: tofauti ya kalenda inaleta Kanisa la Mashariki kusheherekea Pasaka wakati mwingine hata katika mwezi Mei wa kalenda ya Gregori, kwa kuwa kwao bado ni Aprili kufuatana na kalenda ya Juliasi.
Kwa sasa kuna majadiliano yenye lengo la kukubaliana ili kuadhimisha Pasaka pamoja kama ilivyokusudiwa na Mtaguso wa kwanza wa Nisea.
Majina ya Pasaka katika lugha mbalimbali
Katika lugha nyingi, asili hii bado inaonekana, ingawa mara nyingi umbo la neno ni tofauti kidogo. Jina la sikukuu ya Kiyahudi linapatikana kwa maumbo mbalimbali. Siku hizi mara nyingi umbo la neno la Kiebrania limetumika lakini desturi katika lugha hizo inaonyesha pia umbo linalofanana zaidi na neno kwa ajili ya sherehe ya Kikristo.
| Lugha | Jina la Pasaka ya Kiyahudi | Jina la Pasaka ya Kikristo |
|---|---|---|
| Kifaransa | Pessah | Paque; Les Paques |
| Kihispania | pascua | pascua |
| Kiitalia | Pasqua ebraica; Pesach; Pesah | Pasqua |
| Kipoland | Pesach | Wielkanoc; Pascha |
| Kirusi | Пасха; Песах (pas-kha; pesakh) | Пасха (pas-kha) |
| Kigiriki | Πάσχα (pas-kha) | Πάσχα (pas-kha) |
| Kidenmark | Pesach | Påske |
| Kinorwei | Pesah | Påske |
| Kiswidi | Pesach;Påsk | Påsk |
| Kiholanzi | Pesach | Pasen |
| Kijerumani | Passah | Ostern |
| Kiingereza | Passover | Easter |
| Kiajemi | پسح |
پاک |
Viungo vya nje
Liturujia
- 50 Catholic Prayers for Easter Ilihifadhiwa 31 Machi 2012 kwenye Wayback Machine.
- Liturgical Resources for Easter
- Holy Pascha: the Resurrection of Our Lord (Orthodox icon and synaxarion)
Desturi
- Liturgical Meaning of Holy Week (Greek Orthodox Archdiocese of Australia) Ilihifadhiwa 4 Machi 2008 kwenye Wayback Machine.
- Easter in the Armenian Orthodox Church Ilihifadhiwa 29 Januari 2006 kwenye Wayback Machine.
- Roman Catholic view of Easter (from the Catholic Encyclopedia)
- Easter traditions from around the world Ilihifadhiwa 18 Aprili 2012 kwenye Wayback Machine.
- Easter in Belarus: in pictures Ilihifadhiwa 4 Juni 2012 kwenye Wayback Machine. on the official website of the Republic of Belarus Ilihifadhiwa 15 Januari 2018 kwenye Wayback Machine.
Hesabu
- A Perpetual Easter and Passover Calculator Julian and Gregorian Easter for any year plus other info
- Almanac – The Christian Year Julian or Gregorian Easter and associated festivals for any year
- Easter Dating Method for calculator
- Dates for Easter 1583 – 9999 Ilihifadhiwa 23 Septemba 2012 kwenye Wayback Machine.
- Orthodox Paschal Calculator Julian Easter and associated festivals in Gregorian calendar 1583–4099
- About the Greek Easter and Greek Easter calculator Orthodox Paschal calculator with technical discussion and full source code in javascript
|
Makala hii kuhusu mambo ya dini bado ni mbegu. Je, unajua kitu kuhusu mada hii kama historia yake au uenezi wake? Labda unaona habari katika Wikipedia ya Kiingereza au lugha nyingine zinazofaa kutafsiriwa? Basi unaweza kuisaidia Wikipedia kwa kuihariri na kuongeza habari. |