Pitheciidae
Pitheciidae[1] Rentang waktu: Miosen hingga saat ini
| |
---|---|
![]() | |
Monyet saki muka-putih (Pithecia pithecia) | |
![]() | |
Monyet titi muka-hitam (Callicebus nigrifrons) | |
Klasifikasi ilmiah ![]() | |
Domain: | Eukaryota |
Kerajaan: | Animalia |
Filum: | Chordata |
Kelas: | Mammalia |
Ordo: | Primata |
Subordo: | Haplorhini |
Infraordo: | Simiiformes |
Parvordo: | Platyrrhini |
Famili: | Pitheciidae Mivart, 1865 |
Genus tipe | |
Pithecia Desmarest, 1804
| |
Genera (hidup) | |
Pitheciidae (/pɪθɪˈsaɪ.ɪdiː/) adalah salah satu dari lima famili monyet Dunia Baru yang diakui saat ini. Sebelumnya, anggota famili ini dimasukkan kedalam famili Atelidae. Famili ini mencakup monyet titi, monyet saki dan uakari. Kebanyakan spesiesnya berasal dari wilayah Amazon Brasil, dengan beberapa yang ditemukan dari Kolombia di utara ke Bolivia di selatan.
Ciri
[sunting | sunting sumber]Pitheciidae mencakup monyet-monyet berukuran kecil hingga sedang, dengan panjang kepala-tubuh mulai dari 23 cm untuk titi yang lebih kecil, hingga 44–49 cm untuk uakari. Anggota-anggotanya memiliki bulu sedang hingga panjang dalam warna yang berbeda-beda, umumnya dengan corak-corak berkontras, terkhususnya di muka.
Pitheciidae adalah hewan-hewan diurnal dan arboreal, ditemukan id hutan-hutan tropis dari rawa-rawa dataran rendah hingga lereng gunung. Mereka sebagian besar herbivor, sebagian besar memakan buah-buahan dan biji-bijian, meski beberapa spesies juga akan memakan sejumlah kecil serangga. Saki dan uakari memiliki diastema di antara gigi taring dan premolarnya, namun monyet titi, yang memiliki gigi taring yang kecilnya tidak biasa di antara monyet Dunia Baru, tidak memilikinya.[2] Semua spesies memiliki formula dental 2.1.3.32.1.3.3.
Betina melahirkan satu ekor anakan setelah periode kehamilan selama empat hingga enam bulan, tergantung spesiesnya. Uakari dan saki berjanggut mempraktekkan poligami, hidup dalam kelompok yang mencakup 8 hingga 30 ekor monyet. Masing-masing kelompok memiliki beberapa jantan, yang mendirikan sebuah hierarki dominasi di antara mereka. Di sisi lain, titi dan saki Pithecia adalah hewan monogami, dan hidup dalam kelompok-kelompok keluarga yang lebih kecil.[2]
Klasifikasi
[sunting | sunting sumber]- Famili Pitheciidae: monyet titi, saki dan uakari
- Subfamili Callicebinae, monyet titi
- Genus Plecturocebus
- Kelompok P. donacophilus
- Monyet titi telinga-putih Plecturocebus donacophilus
- Monyet titi rio beni, Plecturocebus modestus
- Monyet titi rio mayo, Plecturocebus oenanthe
- Monyet titi olalla bersaudara, Plecturocebus olallae
- Monyet titi bulu-putih, Plecturocebus pallescens
- Monyet titi urubamba, Plecturocebus urubambensis[3]
- Kelompok P. moloch
- Monyet titi danau baptista, Plecturocebus baptista
- Monyet titi pangeran bernhard, Plecturocebus bernhardi
- Monyet titi cokelat, Plecturocebus brunneus
- Monyet titi hitam-abu Plecturocebus cinerascens
- Monyet titi parecis, Plecturocebus parecis
- Monyet titi hoffmanns, Plecturocebus hoffmannsi
- Monyet titi alta floresta, Plecturocebus grovesi
- Monyet titi milton, Plecturocebus miltoni[4][5]
- Monyet titi perut-merah, Plecturocebus moloch
- Monyet titi vieira, Plecturocebus vieirai[6]
- Monyet titi toppin, Plecturocebus toppini[3]
- Monyet titi madidi, Plecturocebus aureipalatii
- Monyet titi perut-kastanye, Plecturocebus caligatus
- Monyet titi caqueta, Plecturocebus caquetensis
- Monyet titi tembaga, Plecturocebus cupreus
- Monyet titi ekor-putih, Plecturocebus discolor
- Monyet titi hershkovitz, Plecturocebus dubius
- Monyet titi elok, Plecturocebus ornatus
- Monyet titi stephen nash, Plecturocebus stephennashi
- Kelompok P. donacophilus
- Genus Cheracebus
- Monyet titi lucifer, Cheracebus lucifer
- Monyet titi hitam, Cheracebus lugens
- Monyet titi tangan-hitam kolombia, Cheracebus medemi
- Monyet titi kepala-merah, Cheracebus regulus
- Monyet titi berkalung, Cheracebus torquatus
- Genus Callicebus
- Monyet titi barbara brown, Callicebus barbarabrownae
- Monyet titi coimbra filho, Callicebus coimbrai
- Monyet titi tangan-hitam pesisir, Callicebus melanochir
- Monyet titi muka-hitam, Callicebus nigrifrons
- Monyet titi atlantik, Callicebus personatus
- Genus † Miocallicebus
- Genus † Carlocebus
- Genus † Homunculus
- Genus Plecturocebus
- Subfamili Pitheciinae
- Genus Cacajao, uakari
- Uakari punggung-emas, Cacajao melanocephalus
- Uakari botak, Cacajao calvus
- Uakari aracá, Cacajao ayresii[7]
- Uakari neblina, Cacajao hosomi[7]
- Genus †Cebupithecia
- †Cebupithecia sarmientoi
- Genus Chiropotes, monyet saki-berjanggut
- Monyet saki-berjanggut hitam, Chiropotes satanas
- Monyet saki-berjanggut punggung-merah, Chiropotes chiropotes
- Monyet saki-berjanggut punggung-cokelat, Chiropotes israelita
- Monyet saki-berjanggut uta hick, Chiropotes utahickae
- Monyet saki hidung-putih, Chiropotes albinasus
- Monyet saki-berjanggut cokelat-kemerahan, Chiropotes sagulatus
- Genus †Nuciruptor
- †Nuciruptor rubricae
- Genus †Mazzonicebus
- †Mazzonicebus almendrae
- Genus Pithecia, Monyet saki
- Monyet saki khatulistiwa, Pithecia aequatorialis
- Monyet saki kaki-putih atau Monyet saki kuning-kecokelatan, Pithecia albicans
- Monyet saki cazuza, Pithecia cazuzai
- Monyet saki muka-emas, Pithecia chrysocephala
- Monyet saki berambut, Pithecia hirsuta
- Monyet saki poles, Pithecia inusta
- Monyet saki rio tapajós atau Monyet saki muka-botak grey, Pithecia irrorata
- Monyet saki isabel, Pithecia isabela
- Monyet saki biarawan, Pithecia monachus
- Monyet saki miller, Pithecia milleri
- Monyet saki tapajós mittermeier, Pithecia mittermeieri (disputed)[8]
- Monyet saki napo, Pithecia napensis
- Monyet saki pissinatti, Pithecia pissinattii (disputed)[8]
- Monyet saki muka-putih, Pithecia pithecia
- Monyet saki muka-botak ryland, Pithecia rylandsi (disputed)[8]
- Monyet saki muka-botak vanzolini, Pithecia vanzolinii
- Genus †Proteropithecia
- †Proteropithecia neuquenensis
- Genus †Soriacebus
- †Soriacebus ameghinorum
- †Soriacebus adrianae
- †Genus Xenothrix
- †Monyet jamaika, Xenothrix mcgregori
- †Genus Antillothrix
- †Monyet hispaniola, Antillothrix bernensis
- †Genus Insulacebus
- †Insulacebus toussentiana
- Genus Cacajao, uakari
- Subfamili Callicebinae, monyet titi
*Spesies yang baru dideskripsikan.[7] †Takson punah.
Silvestro etal 2017 menunjukkan kekerabatan genera pitheciid punah dan yang masih hidup:[9]
stem Pitheciidae |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Referensi
[sunting | sunting sumber]- ^ Groves, C.P. (2005). Wilson, D.E.; Reeder, D.M. (ed.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (Edisi 3). Baltimore: Johns Hopkins University Press. hlm. 141–148. ISBN 0-801-88221-4. OCLC 62265494.
- ^ a b Macdonald, D., ed. (1984). The Encyclopedia of Mammals. New York: Facts on File. hlm. 358–361. ISBN 0-87196-871-1.
- ^ a b Vermeer, J.; Tello-Alvarado, J. C. (2015). "The Distribution and Taxonomy of Titi Monkeys (Callicebus) in Central and Southern Peru, with the Description of a New Species". Primate Conservation. 29: 9–29. doi:10.1896/052.029.0102.
- ^ Dalponte, Julio César; Silva, Felipe Ennes; Silva Júnior, José de Sousa e. (2014). "New species of titi monkey, genus Callicebus Thomas, 1903 (Primates, Pitheciidae), from Southern Amazonia, Brazil". Papéis Avulsos de Zoologia. 54. doi:10.1590/0031-1049.2014.54.32.
- ^ "news.nationalgeographic.com 2015-03-15 New Titi Monkey Found: Fire-Tailed, With Sideburns". Diarsipkan dari asli tanggal 2015-04-27. Diakses tanggal 2015-04-20.
- ^ Gualda-Barros, J.; Nascimento, F. O.; Amaral, M. K. (2012). "A new species of Callicebus Thomas, 1903 (Primates, Pitheciidae) from the states of Mato Grosso and Pará, Brazil" (PDF). Papéis Avulsos de Zoologia. 52 (23): 261–279. doi:10.1590/s0031-10492012002300001. Diarsipkan (PDF) dari versi aslinya tanggal 16 July 2015. Diakses tanggal 2 July 2012.
- ^ a b c Boubli, J. P.; M. N. F. Da Silva; M. V. Amado; T. Hrbek; F. B. Pontual; I. P. Farias (2008). "A Taxonomic Reassessment of Cacajao melanocephalus Humboldt (1811), with the Description of Two New Species". International Journal of Primatology. 29 (3): 723–741. doi:10.1007/s10764-008-9248-7. S2CID 26561719.
- ^ a b c Serrano-Villavicencio, J.E.; Murtado, C.M.; Vendramel, R.L.; Oliveira do Nascimento, F. (January 2019). "Reconsidering the taxonomy of the Pithecia irrorata species group (Primates: Pitheciidae)". Journal of Mammalogy. 100 (1): 130–141. doi:10.1093/jmammal/gyy167.
- ^ Silvestro, Daniele; Tejedor, Marcelo F.; Serrano Serrano, Martha L.; Loiseau, Oriane; Rossier, Victor; Rolland, Jonathan; Zizka, Alexander; Antonelli, Alexandre; Salamin, Nicolas (2017). "Evolutionary history of New World monkeys revealed by molecular and fossil data". bioRxiv 10.1101/178111.