Pongo

Pongo
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Klasea	Mammalia
Ordena	Primates
Familia	Hominidae
Subfamilia	Ponginae
Generoa	Pongo; Lacépède, 1799
Azpibanaketa
	Pongo pygmaeus; Pongo abelii; Pongo tapanuliensis; Pongo hooijeri†
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Elikadura iturri nagusia	fruitua

Pongo, orangutanak edo orang-utanak primate genero bat da. Gorila, Pan eta gizakiekin batera Hominidae osatzen dute.

Etimologia

Izena malaysieratik dator,^[1] orang 'pertsona' eta hutan 'baso, oihan' hitzetatik, hots, 'basoko pertsona' esan nahi du.^[1]^[2]^[3]

Espezieak

Bideo hau Ikusgela proiektuaren parte da. Bideoak dituzten artikulu guztiak ikus ditzakezu hemen klik eginez gero.

Gizakien 750.000. amona eta orangutanena izaki berbera zen.

Hiru orangutan espezie ezagutzen dira.^[4]

Borneoko orangutana (Pongo pygmaeus) – Linnaeus, 1760
- Pongo pygmaeus pygmaeus
- Pongo pygmaeus morio
- Pongo pygmaeus wurmbii
Sumatrako orangutana (Pongo abelii) – Lesson, 1827
Tapanuliko orangutana (Pongo tapanuliensis) – Nurcahyo, Meijaard, Nowak, Fredriksson & Groves, 2017

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pongo

Anatomia

Orangutanek beso luzeak dituzte eta ile gorria edo arrea. Bertikalki 2 metroraino luze izaten dira, baina gehienetan, 1,75 metrora iristen dira. Besoak zabalik dituztela, 3 metroko zabalera dute. Arrek 120 kiloko pisua izaten dute.^[5]^[6]

Ekologia

Malaisia eta Indonesiako oihan tropikaletako Dipterocarpaceae familiako zuhaitzetan eta baso sekundarioetan bizi dira.^[7]^[8]^[9]

Erreferentziak

↑ ^a ^b Sastrawan, Wayan Jarrah. (2020-11-06). «The Word ‘Orangutan’: Old Malay Origin or European Concoction?» Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia 176 (4): 532–541. doi:10.1163/22134379-bja10016. ISSN 0006-2294. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) «Home : Oxford English Dictionary» www.oed.com (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) «orangutan | Etymology, origin and meaning of orangutan by etymonline» www.etymonline.com (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. (3rd ed. argitaraldia) Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0-8018-8221-4. PMC 57557352. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ Payne, Junaidi. (2008). Orangutans : behavior, ecology, and conservation. MIT Press ISBN 978-0-262-16253-1. PMC 166290656. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ Groves, Colin P.. (1971-01-19). «Pongo pygmaeus» Mammalian Species (4): 1. doi:10.2307/3503852. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ Rijksen, H. D.. (1999). Our vanishing relative : the status of wild orang-utans at the close of the twentieth century. ISBN 94-010-9020-3. PMC 1058973869. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ The Encyclopedia of mammals. Facts on File 1984 ISBN 0-87196-871-1. PMC 10403800. (kontsulta data: 2022-09-23).
↑ (Ingelesez) Galdikas, Biruté M. F.. (1988-02). «Orangutan diet, range, and activity at Tanjung Puting, Central Borneo» International Journal of Primatology 9 (1): 1–35. doi:10.1007/BF02740195. ISSN 0164-0291. (kontsulta data: 2022-09-23).

Datuak: Q41050
Multimedia: Pongo / Q41050
Espezieak: Pongo

[Izenik_gabekoa-1ž7nT-1-1] Sastrawan, Wayan Jarrah. (2020-11-06). «The Word ‘Orangutan’: Old Malay Origin or European Concoction?» Bijdragen tot de taal-, land- en volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia 176 (4): 532–541. doi:10.1163/22134379-bja10016. ISSN 0006-2294. (kontsulta data: 2022-09-23).

[2] (Ingelesez) «Home : Oxford English Dictionary» www.oed.com (kontsulta data: 2022-09-23).

[3] (Ingelesez) «orangutan | Etymology, origin and meaning of orangutan by etymonline» www.etymonline.com (kontsulta data: 2022-09-23).

[4] Mammal species of the world : a taxonomic and geographic reference. (3rd ed. argitaraldia) Johns Hopkins University Press 2005 ISBN 0-8018-8221-4. PMC 57557352. (kontsulta data: 2022-09-23).

[5] Payne, Junaidi. (2008). Orangutans : behavior, ecology, and conservation. MIT Press ISBN 978-0-262-16253-1. PMC 166290656. (kontsulta data: 2022-09-23).

[6] Groves, Colin P.. (1971-01-19). «Pongo pygmaeus» Mammalian Species (4): 1. doi:10.2307/3503852. (kontsulta data: 2022-09-23).

[7] Rijksen, H. D.. (1999). Our vanishing relative : the status of wild orang-utans at the close of the twentieth century. ISBN 94-010-9020-3. PMC 1058973869. (kontsulta data: 2022-09-23).

[8] The Encyclopedia of mammals. Facts on File 1984 ISBN 0-87196-871-1. PMC 10403800. (kontsulta data: 2022-09-23).

[9] (Ingelesez) Galdikas, Biruté M. F.. (1988-02). «Orangutan diet, range, and activity at Tanjung Puting, Central Borneo» International Journal of Primatology 9 (1): 1–35. doi:10.1007/BF02740195. ISSN 0164-0291. (kontsulta data: 2022-09-23).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]