Mont d’an endalc’had

Rigel

Eus Wikipedia
Rigel
B-type supergiant star, blue supergiant, Steredenn liesek, pulsating variable star, astrophysical X-ray source, navigational star, near-IR source, UV-emission source
Rann eusWinter Hexagon Kemmañ
SteredegOrion Kemmañ
Child astronomical bodyRigel VII Kemmañ
Type of variable starAlpha Cygni variable Kemmañ
Spectral classB8Ia Kemmañ
MarevezhJ2000.0 Kemmañ
Rigel, "troad" Orion
Rigel hag an Heol lakaet keñver-ha-keñver


Rigel, pe Bêta Orionis (β Orionis / β Ori), pe c'hoazh Riwall e brezhoneg[1], eo lugernusañ steredenn steredeg Orion.

Anavet eo an anv Rigel er c'hornaoueg a-c'houde an Xvet kantved a-wael. Donet a ra an anv-se ag an arabeg, èl evit kalz a anvioù stered: en henarabeg ragislamek Rijl al-jawzāʾ a dalv « troad al-jawzāʾ ». Al-jawzā a vehe an "Elgeuse" a gaver en anv ar steredenn Betelgeuse. Sur a-walc'h e oa Elgeuse anv arabek steredeg Orion.

Goude ma oa bet troet oberennoù Ptolemaios get an Arabed e voe anvet Betelgeuse Rijl al-jabbār, « troad ar Ramzʾ » (Orion e vehe ar Ramz-se). Daet e oa an anv diwezhañ-mañ Algebar pe Elgebar er c'hornaoueg, met ne vez ket implijet kalz an anvioù-se.

6vet lugernusañ steredenn an oabl eo ha lugernusoc'h eo evit Betelgeuse, ur steredenn arall ag Orion, daoust mah eo anvet "alpha" houmañ-diwezhañ.

Ur ramzsteredenn c'hlas lec'hiet etre 790 ha 950 blead-gouloù douzh an Douar eo. 55 000 gwezh lugernusoc'h ha 84 gwezh brasoc'h evit an Heol eo Rigel. Monet a ray da supernova ha da doull du goude.

Notennoù ha daveennoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
  1. Joseph Monard, Astronymie et onomastique calendaire celtiques, le ciel et l'année chez les Celtes, Label LN, 2005.