SAAB Automobile
![]() | |
![]() | |
Νομική μορφή | Αυτοκινητοβιομηχανία |
---|---|
Κλάδος | βιομηχανία αυτοκίνησης |
Ίδρυση | 1945 |
Ιδρυτής | SAAB |
Διάλυση | 2011 |
Έδρα | Τρολχάταν, Σουηδία ![]() |
Σημαντικά πρόσωπα | Victor Muller (CEO), πρόεδρος |
Προϊόντα | αυτοκίνητο |
Ιδιοκτήτης | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Υπάλληλοι | 3.400 (2010) |
Μητρική | Spyker N.V., General Motors, Saab-Scania και SAAB |
Ιστότοπος | Επίσημος ιστότοπος |
![]() | |
δεδομένα ( ) |
Η SAAB Automobile (ελληνικά: Αυτοκινητοβιομηχανία Σάαμπ) ήταν μια σουηδική αυτοκινητοβιομηχανία και πρώην τμήμα της εταιρείας κατασκευής αεροσκαφών SAAB. Έδρα της εταιρείας ήταν το Τρολχάταν (Trollhättan), 75 χλμ. βορείως του Γκέτεμποργκ, όπου το αρχικό εργοστάσιο αεροπλάνων μετεξελίχθη σε εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής με το όνομα SAAB κυκλοφόρησε το 1949 και ήταν το Saab 92, που αντικαταστάθηκε το 1955 από το Saab 93 και αυτό από το Saab 96 το 1960. Με τη συγχώνευση της μητρικής εταιρείας με τη Scania Vabis (ελληνικά: Σκάνια), το 1968, η εταιρεία εξαπλώθηκε και στον τομέα των φορτηγών, δημιουργώντας την Saab-Scania. Η συγχώνευση αυτή έδωσε τη δυνατότητα στην αυτοκινητοβιομηχανία να εξελίξει μια σειρά νέων μοντέλων, όπως το Saab 99 που εισήχθη επίσης το 1968 και ήταν το πρώτο αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής με κινητήρα τούρμπο. Εξέλιξη του Saab 99 υπήρξε το Saab 900 που εισήχθη το 1978 και έβαλε τη Saab στο επίκεντρο με την πρωτοποριακή τούρμπο τεχνολογία, την εξελιγμένη αεροδυναμική και πολλά πολυτελή στοιχεία, βάζοντας πλέον τη Saab στο κλαμπ των πολυτελών κατασκευαστών αυτοκινήτων.
1989 έως 2009: Εξαγορά από την GM
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά τις απώλειες στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας το 1989, κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης μεταπολεμικής οικονομικής κρίσης που γνώρισε η Σουηδία, και τα ανεπιτυχή σχέδια συνεργασίας με τη Ford,[1] η Saab-Scania συνήψε συνεργασία με τον αμερικανικό όμιλο της General Motors (Τζένεραλ Μότορς) τον Δεκέμβριο του 1989.[2] Τον Μάρτιο του 1990, ιδρύθηκε η κοινοπραξία Saab Automobile AB με το τμήμα οχημάτων της Saab-Scania AB, στο οποίο η GM και η Saab κατείχαν μερίδιο 50% η καθεμία. Ως αποτέλεσμα, το τμήμα κατασκευής αυτοκινήτων SAAB Automobile έγινε ανεξάρτητο από αυτό των αεροπλάνων και των φορτηγών με την είσοδο στο μετοχικό κεφάλαιο του Αμερικανικού κολοσσού της General Motors κατά 50%. Το 1999, η οικογένεια Βάλλεμπεργκ που κατείχε ακόμα το άλλο 50% αποφάσισε να αποεπενδύσει πλήρως και έτσι τον Ιανουάριο του 2000 η αυτοκινητοβιομηχανία Saab εντάχθηκε πλήρως στον όμιλο της General Motors.
Από την ένταξη της Saab στην General Motors και μετά, χρησιμοποιήθηκαν πολλά εξαρτήματα από τον όμιλο (π.χ. πλατφόρμα Epsilon και μπλοκ κινητήρων GM). Ωστόσο, υπήρχαν ειδικές βελτιστοποιήσεις της Saab στους κινητήρες (ηλεκτρονικά συστήματα κινητήρα Trionic 8, υπερσυμπιεστής) και στο πλαίσιο (πίσω άξονας διεύθυνσης).
Το πρώτο προϊόν της νέας εταιρικής δομής ήταν η δεύτερη γενιά του Saab 900, το οποίο λανσαρίστηκε το 1993 και βασίστηκε στην πλατφόρμα «GM2900» που ανέπτυξε η Opel, η οποία χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων και στο Opel Vectra, μια συγγένεια όμως που δυσαρέστησε τότε τους σκληροπυρηνικούς οπαδούς της εταιρείας. Τα μοντέλα αυτής της εποχής σχεδιάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από τον Einar Hareide.
Με εξαίρεση μια σύντομη περίοδο επιτυχίας στη δεκαετία του 1990, η Saab Automobile κατέγραφε διαρκώς απώλειες από το 1989 που προκλήθηκαν από αντίστοιχες κρατήσεις πωλήσεων από τη μητρική εταιρεία GM.[3] Στο πλαίσιο του εσωτερικού καταμερισμού εργασίας του ομίλου, η Saab ανέλαβε επίσης υπηρεσίες ανάπτυξης και παραγωγής για ολόκληρο τον όμιλο.
Από το 2004, η Saab Automobile άρχισε να ελέγχεται από την ευρωπαϊκή έδρα της General Motors στην Ελβετία. Το τμήμα GM Powertrain Sweden της Saab ήταν υπεύθυνο για ολόκληρη την ανάπτυξη κινητήρων στον τομέα της τεχνολογίας turbo και βιοαιθανόλης εντός του ομίλου της General Motors. Το 2007, η εταιρεία κατέγραψε λειτουργικές ζημίες ισοδύναμες με 201 εκατομμύρια ευρώ, έναντι 267 εκατομμυρίων ευρώ το προηγούμενο έτος.
Τα εργοστάσια για κινητήρες και κιβώτια ταχυτήτων, τα οποία αρχικά ανήκαν στην GM Powertrain Σουηδίας, πωλήθηκαν το 2008. Το φθινόπωρο του 2009, όλες οι δραστηριότητες σχεδιασμού και ανάπτυξης συγκεντρώθηκαν στο Trollhättan. Το 2009, η Saab Automobile εξακολουθούσε να περιλαμβάνει τα τμήματα εργοστασίου και ανάπτυξης στο Trollhättan, καθώς και ένα κέντρο σχεδιασμού και ένα τμήμα μάρκετινγκ στο Mölnlycke (κοντά στο Γκέτεμποργκ).
Εξετάστηκε επίσης η κατασκευή του νέου Saab 9-3 (από το 2012) σε εργοστάσιο της Opel ή/και του νέου Saab 9-5 (από το 2010) μαζί με το Opel Insignia της ίδιας πλατφόρμας στο εργοστάσιο της GM στο Ρύσελσχαϊμ, Γερμανία (όπου είναι η έδρα της αυτοκινητοβιομηχανίας Opel), στο κύριο εργοστάσιο της Opel. Για το σκοπό αυτό, ένα νέο, μικρότερο Saab 9-1 (που ονομαζόταν επίσης 9-2) επρόκειτο να κατασκευαστεί στην πλατφόρμα GM Delta στο κεντρικό εργοστάσιο στο Trollhättan από το 2010. Το επερχόμενο 9-3 θα βασιζόταν επίσης σε αυτή την πλατφόρμα Delta,[30] στην οποία βασιζόταν και το νέο Opel Astra J από τα τέλη του 2009.
Στα μέσα Φεβρουαρίου του 2009, ο μητρικός όμιλος της General Motors, η οποία είχε πληγεί σοβαρά από τη διεθνή οικονομική κρίση, ανακοίνωσε ότι θα μειώσει την οικονομική υποστήριξη για τη Saab και θα αποσχίσει την εταιρεία από τον όμιλο από την 1η Ιανουαρίου 2010.
«Προσπάθησα για χρόνια να πείσω το αφεντικό μου στην GM ότι έπρεπε να απαλλαγούμε από τη Saab και ήταν πάντα: Περιμένετε για το επόμενο έτος, περιμένετε για το επόμενο έτος, περιμένετε για το επόμενο έτος - και το επόμενο έτος δεν ήρθε ποτέ. Ήταν μια ανόητη μάρκα που δεν ήταν mainstream, και κάθε φορά που ήταν mainstream, σταματούσαμε να πουλάμε αυτοκίνητα. Και αν ήταν ανόητο, το οποίο αγαπούσε ο τύπος της αυτοκινητοβιομηχανίας, υπήρχαν μόνο 100.000 άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που το ήθελαν.»
Robert Lutz το 2024 σε συνέντευξη στο Motor1.[4]

Στις 20 Φεβρουαρίου 2009, η εταιρεία υπέβαλε αίτηση για προστασία πιστωτών («Företagsrekonstruktion»), πρόδρομο της αφερεγγυότητας σύμφωνα με το σουηδικό δίκαιο, αλλά ταυτόχρονα ανακοίνωσε τη συνέχιση της παραγωγής. Ωστόσο, στις 25 Φεβρουαρίου 2009, η παραγωγή έπρεπε να σταματήσει για μία ημέρα λόγω εντολής από τα σουηδικά τελωνεία. Η εταιρεία δεν μπορούσε πλέον να πληρώσει τους τελωνειακούς δασμούς για τις παραδόσεις υλικών. Η σουηδική κυβέρνηση απέρριψε επανειλημμένα τις απαραίτητες κρατικές ενισχύσεις και δεν βρέθηκε νέος ιδιοκτήτης. Στο πλαίσιο μιας αναδιάρθρωσης, η Saab απέλυσε 701 εργαζόμενους τον Απρίλιο του 2009.[5] Στις αρχές του 2010, η ίδια η Saab εξακολουθούσε να απασχολεί 3.400 άτομα.
Πώληση στην Spyker
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στις 26 Ιανουαρίου 2010, μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις για την εξαγορά της Saab Automobile από την ολλανδική Spyker, επετεύχθη συμφωνία επί του θέματος. Ανακοινώθηκε ότι συμβόλαιο μεταξύ της General Motors και της Spyker για την εξαγορά της SAAB περιλαμβάνει τίμημα 400 εκατομμυρίων δολαρίων, από τα οποία τα 74 εκατομμύρια ήταν σε μετρητά και τα υπόλοιπα σε μετοχές. Επίσης ανακοινώθηκε ότι θα υπάρξει δανειοδότηση ύψους 564 εκατομμυρίων δολαρίων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με εγγυήτρια την κυβέρνηση της Σουηδίας.[6] Η εταιρεία το 2010 προχώρησε σε συμφωνία με την BMW για την αγορά κινητήρων.
Πώληση στην NEVS
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μετά την χρεοκοπία της Spyker, η εντελώς νέα, κινεζικής ιδιοκτησίας, εταιρεία NEVS (National Electric Vehicle Sweden) αγόρασε την SAAB Automobile στις 3 Σεπτεμβρίου 2012, ενώ την προμήθεια ανταλλακτικών την ανέλαβε η Saab Parts. Τελικώς όμως, τον Μάιο του 2014 η παραγωγή σταμάτησε οριστικά, ενώ τον Αύγουστο του 2014 η NEVS έχασε δικαστικώς την άδειά της να κατασκευάζει μοντέλα με το όνομα Saab και τώρα σχεδιάζει να δημιουργήσει ηλεκτρικά αυτοκίνητα με βάση το 9-3 και με το σήμα NEVS.
Ονοματολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχεδόν πάντα τα ονόματα των μοντέλων της SAAB άρχιζαν με το ψηφίο «9». Στο παρελθόν, τα ονόματα αυτά αποτελούντο από ενιαίο αριθμό, όπως Saab 900 και Saab 9000. Τα νεότερα μοντέλα της, ήταν το Saab 9-3 και το Saab 9-5, τα οποία κατασκευάζονταν αμφότερα στο Trollhättan της Σουηδίας και εισήγαγαν τον κωδικό με το «9-αύξοντα αριθμό», συν την προσθήκη ενός τελικού «Χ» αν το μοντέλο εφοδιάζεται με τετρακίνηση.
Από το 2005 έως τον Δεκέμβριο του 2008 (σεζόν του 2009), η εταιρεία διέθετε και το SUV Saab 9-7X, που ήταν το μοναδικό SAAB που παραγόταν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κατασκευαζόταν στο εργοστάσιο της General Motors (Τζένεραλ Μότορς) στο Οχάιο, μαζί με το στενά συγγενικό Chevrolet TrailBlazer και όλα τα άλλα SUV που είχαν το ίδιο σασί και κινητήρα.
Η μοναδική εξαίρεση στον κανόνα της ονοματολογίας ήταν το Saab 600, λόγω του ότι ήταν μια παράλληλη έκδοση του Lancia Delta (Λάντσια Δέλτα), με σκοπό να τονιστεί αυτή η διαφορετικότητα.
Moντέλα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόσφατα μοντέλα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Saab 9-3 (1η γενιά: 1998 – 2002, 2η γενιά: 2002 – 2012.)
- Saab 9-3X (CUV που παρήχθη στη Σουηδία μεταξύ των ετών 2009 – 2012 με όγκο παραγωγής 3.954 αυτοκίνητα.)
- Saab 9-4X (SUV που κατασκευάστηκε και κυκλοφόρησε μόνο το 2011 στο Μεξικό, βασισμένο στην Cadillac SRX, σε μόλις 457 αντίτυπα, ενώ δεν πρόλαβε να διατεθεί εμπορικά στην Ευρώπη.)
- Saab 9-5 (1η γενιά: 1997 – 2010 σε 483.593 αντίτυπα, 2η γενιά: Ιούνιος 2010 – Απρίλιος 2011 σε μόλις 11.280 αντίτυπα.)
- Saab 9-3 (2η γενιά: η παραγωγή του 9-3 είχε διακοπεί στις 22 Φεβρουαρίου 2012 και ξεκίνησε εκ νέου στις 2 Δεκεμβρίου 2013, σε περιορισμένα αντίτυπα. Τελικώς όμως, η παραγωγή σταμάτησε οριστικά τον Μάιο του 2014, αφού είχαν κατασκευαστεί μόλις 162 αντίτυπα της σεζόν του 2014.)
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Ford Seeks 51 % Of Saab-Scania. In: New York Times. 14 October 1989.
- ↑ Saab-G.M. Unit Set Up. In: New York Times. 23 March 1990.
- ↑ GM-Tochter: Saab droht das Aus (Θυγατρική της GM: Η Saab απειλείται με εξαφάνιση). FAZ.NET. ISSN=0174-4909.
- ↑ www.motor1.com/news/ Bob Lutz Explains How GM Decided Which Brands to Kill in 2008. The feds wanted Buick and GMC to die, among others.May 7, 2024 at 12:00pm ET.
- ↑ Reuters Staff: GM's Saab scales back layoffs after union talks. In: Reuters. 14 April 2009.
- ↑ «Saab sale - full details». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2010.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Chatterton, Mark (1980). Saab: The Innovator. Newton Abbot, Devon, UK: David & Charles. ISBN 0715379453. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Cole, Lance (2012). Saab Cars: The Complete Story. Ramsbury, Marlborough, UK: The Crowood Press. ISBN 9781847973986. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Πρότυπο:Cole-CCA
- —————— (2021). Saab Celebration: Swedish Style Remembered. Barnsley, South Yorkshire, UK: Pen & Sword Transport. ISBN 9781526775238. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Dymock, Eric (1997). Saab: Half a Century of Achievement, 1947-1997. Sparkford, UK: Haynes. ISBN 0854299815. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Forever, Lowe· Brindfors, Lowe (2002). Made in Trollhattan. Stockholm: Colorcraft. ISBN 9163107031. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Grylls, Vaughan (2023). The Spirit of Saab: 50 Reasons Why We Love Them. London: Batsford. ISBN 9781849948029. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Lindh, Björn-Eric (1987). Saab: The First 40 Years of Saab Cars. Malmö, Sweden: Förlagshuset Norden. ISBN 9186442341. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
- Williams, Brian (2012). Saab: A Short Story. Prodinnova. ISBN 9782917260241. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιουνίου 2023. Ανακτήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2023.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Επίσημος ιστότοπος (Saab Parts)
- Official website (Archive, 13 April 2013)
- Saab news article collection since 1984 (by The New York Times)
- Άρθρο με την ιστορία της Saab
- Η ελληνική ιστοσελίδα της Saab (αρχείο)
- Ιστοσελίδα αφιερωμένη στο κλασσικό Saab 900 Convertible του 1986-1994