Sunngau

Dr Sunngau (dt. Sundgau) isch e Landschaft em Süde vom Elsass, nach bim ditsch-schwyzerisch-franzeeschem Dreyeckländli. Es bezeichnet de Landstrich zwische Basel, Milhüse und Beffert (Belfort). S Regionalzentrum isch Altekirich (Altkirch).
Dr Namme, wo scho im 9. Johrhundert vorchunt, isch durchsichtig: Sundgau stoht fier Gau im Süde.
D Höjelandschaft isch vu landwirtschaftliche Tätigkeite un Dorfstrukture präjt. Klimatisch het dr Sunngau wäje dr guet 100- bis 200 Meter höjere Lag nit die gliichi Vurteile wie d Rhinewene. So isch dr Winbäu inzwische witgehend verschwunde. Gwannnamme wie dr Rebberg bi Altekirich zeije awer, dass äu im Sunngau frieher Winwirtschaft triwe worre isch.
D Region isch johrhundertelang untr habsburgischer Herrschaft gsin, awer – bis uf Milhüüsa, wo als freii Stadt zue dr Schwiiz ghört het – am End vum Drissigjährige Krieg im Weschtfälische Friide 1648 an Frankriich gfalle.
Dr wichtigscht alemannisch Dichter üs em Sundgaü isch dr Nathan Katz.
Durch dr Sunngau verlauft d Dialektgrenze vu Niideralemannisch (Elsässerditsch) un Hochalemannisch.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- uf Hoochdüütsch
- Sundgau. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 6. Mai 2025]).
- Paul Stinzi: Der Sundgau, Landschaft, Geschichte, Kultur. Friiburg im Briisgau, 1985, ISBN 978-3-89155-010-6 (141 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- E. Reinhard: Die Siedlungen im Sundgau. Bühl/Bade, 1965 (französisch).
- uf Franzöösisch
- André Munck, Marc Glotz, Gabrielle Claerr-Stamm: Le Guide du Sundgau. Schtroossburi 1989, ISBN 978-2-903297-23-7 (französisch, 295 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Paul Stinzi: Le Sundgau: Altkirch, Ferrette, Leymen, le Jura alsacien. Éditions Alsatia, 1946 (französisch, 27 S.).
- Paul Stinzi: Le Sundgau et le Territoire de Belfort : le paysage, le passé, les œuvres d’art. Société d’histoire sundgovienne, 1957 (französisch, 224 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Paul Stinzi, C. A.. Müller (Bìlder), J.-P.. Wolff (Bìlder): Le Sundgau à travers les siècles. L’Alsace, 1957 (französisch, 112 S.).
- Paul Stinzi: Le Sundgau à travers les âges. Alsatia, 1975 (französisch, 222 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Jean-Paul Girard: Sundgau, images d’un terroir. 1996, ISBN 978-2-86339-114-3 (französisch, 167 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Antoine Gardner, Marc Grodwohl: La maison paysanne du Sundgau (= Études d’art et d’architecture. Band 3). 2. Auflage. Éditions Alsatia, Kolmer 1989 (französisch, 241 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Maisons à colombages dans le Sundgau : guide de découverte. Société d’histoire du Sundgau, 2010, ISBN 978-2-908498-23-3 (französisch, 188 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Olympe Gevin-Cassal: Souvenirs du Sundgau : récits de la Haute Alsace. Lecène, Oudin et Cie., 1892 (französisch).
- Association Langue et culture régionales, Sundgau, Àltkìrìch (Hrsg.): Légendes du Sundgau. 1990 (französisch, 143 S.).
- René Minery: Le Sundgau à travers ses anecdotes. Rhin, 1985, ISBN 978-2-86339-019-1 (französisch, 224 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Jean-Martin Meyer: Traditions médicinales et remèdes populaires du Sundgau. Rhin, 1986 (französisch, 222 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Cyrille Kazsuk: Les sorciers du Sundgau et autres souvenirs. Éditions de l’Orfraie, 1981, ISBN 978-2-86339-004-7 (französisch, 222 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Joseph Heusch: Le Sundgau au début du siècle : promenade illustrée dans les villages d’autrefois. Éditions du Rhin, 1990 (französisch, 188 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Léa Rogg: Regards sur les communautés juives du Sundgau et alentours : XVIIème au XXIème siècle. Verlag Regionalkultur, 2007, ISBN 978-3-89735-499-9 (französisch, 128 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
- Jean-Luc Eichenlaub: Sundgau In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
![]() |
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Sundgau“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |