Toga

Estatwa ng Emperador Tiberius na nagpapakita ng nakabalot na toga noong ika-1 siglo AD

Ang toga /ˈtoʊɡə/, isang natatanging damit ng sinaunang Roma, ay isang halos kalahating bilog na tela, sa pagitan ng 12 at 20 talampakan (3.7 at 6.1 m) haba, nakadikit sa balikat at sa paligid ng katawan. Karaniwan itong hinahabi mula sa puting lana, at isinusuot sa ibabaw ng tunika. Sa kalimitan ng makasaysayang Romano, sinasabing ito ang napiling damit ni Romulus, tagapagtatag ng Roma; napagtanto ding tunay na isinusuot ng magkaparehong kasarian, at ng mamamayan-militar. Habang unti-unting pinili ng kababaihang Romano ang stola, ang toga ay kinilala bilang maanyong kasuotan para sa kalalakihang mamamayang Romano. Ang mga babaeng lumalahok sa prostitusyon ay maaring bukod sa patakarang ito.

Ang uri ng toga na isinusuot ay sumasalamin sa antas ng isang mamamayan sa hatian ng mga uri. Hinigpitan ng iba't ibang mga batas at kaugalian ang paggamit nito sa mga mamamayan, na kinakailangang isuot ito para sa mga pagdiriwang pangmadla at mga tungkuling pansibiko.

Mula sa mga maaring pagsisimula nito bilang isang payak, at praktikal na damit-pantrabaho, ang toga ay naging mas malaki, masalimuot, at magastos, lalong hindi nababagay sa anupaman kundi ang maanyo at seremonyal na paggamit. Ito ay at itinuturing na "pambansang kasuotan" ng sinaunang Roma; buhat nito ay mayroon itong dakilang sagisag na halaga; gayunpaman kahit sa mga Romano, mahirap itong isuot, hindi tahan at hamon na isuot nang tama, at hindi kailanman tunay na tanyag. Kung pinapayagan ng pagkakataon, ang mga may karapatan o nararapat na isuot ito ay nagpapasyang magsuot ng mga mas tahan, o di maanyong kasuotan. Unti-unting nalaos ito, una sa mga mamamayan ng lalong mababang uri, pagkatapos ay mga nasa gitnang uri. Sa paglaon, isinusuot na lamang ito ng pinakamataas na uri para sa mga pagdiriwang.

Mga panlabas na kawing

• Website ng damit na Doctor Toga Roman
• Paano gumawa ng toga
• William Smith's A Dictionary of Greek and Roman Antiquities sa toga