Uvit

Uvit
	; Uvit na kwarcu z Brazylii
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	CaMg; 3(Al; 5Mg)[(OH); 4/(BO; 3); 3/Si; 6O; 18] (borokrzemian wapnia, magnezu i glinu)
Twardość w skali Mohsa	7–7,5
Przełam	nieregularny/nierówny, muszlowy
Łupliwość	niewyraźna
Pokrój kryształu	pryzmatyczny, równoległy, tabularne, piramidalne
Układ krystalograficzny	trygonalny, heksagonalny
Właściwości mechaniczne	kruchy
Gęstość	2,97–3,14 g/cm3
	Właściwości optyczne
Barwa	ciemnobrunatna, brunatna, brunatnożółta, czarna, rzadziej niebieskoczarna, żółtozielona, zielona lub ciemnozielona, czerwona
Rysa	biała, jasnozielona, jasnobrązowa
Połysk	szklisty, żywiczny, tłusty, półmetaliczny
Współczynnik załamania	1,637–1,668 (jednoosiowy)
Inne	dwójłomność: 0,0180–0,0290 pleochroizm: słaby; O = jasnożółty; E = bezbarwny;
	Dodatkowe dane
Klasyfikacja Strunza	9.CK.05

Uvit – bardzo rzadki minerał z rodziny krzemianów, będący odmianą turmalinu^[1]^[2].

Nazwa pochodzi od miejsca odkrycia – prowincji Uva na Sri Lance^[5].

Właściwości

Krystalizuje w układzie trygonalnym. Posiada pryzmatyczny, tabularny i piramidalny pokrój^[2]. Tworzy skupienia wachlarzowate, masywne^[3] i promieniste tzw. słońca turmalinowe. Jest bogatą w żelazo i magnez odmianą turmalinu. Okazy o zabarwieniu zielonym czasami zawierają chrom i wanad. To minerał kruchy, przezroczysty do przeświecającego^[1]. Jest silnie piezo- i piroelektryczny^[2]^[3].

Odmiany

Uwit bogaty w fluor nazywany jest fluor-uvit. W 2010 roku został uznany za odrębny minerał przez IMA(inne języki) ze wzorem chemicznym Ca(Mg,Fe²⁺)₃Al₅Mg(BO₃)₃Si₆O₁₈OH)₃F. Fluor-uvit występuje w przyrodzie znacznie częściej niż sam uvit^[5].

Występowanie

Bywa składnikiem niektórych skarnów^[3] i pegmatytów^[1]. Występuje w zmetamorfizowanych złożach magnezytu oraz w metamorficznych łupkach i marmurach^[3]. Towarzyszą mu tytanit, apatyt, magnezyt, cyrkon, kwarc^[3], kalcyt, dolomit, tremolit, aktynolit, hematyt, skapolit^[4]^[5]. Występuje na Słowacji, w Kanadzie, USA (Kalifornia, New Hampshire, New Jersey, Connecticut, Nowy Jork), Birmie, Rosji (Zabajkale, południowa Jakucja), Chinach^[3]^[1]^[5].

Galeria

okaz w kolorze bursztynowym z Pakistanu
czerwony z magnezytem z Brazylii
czarny uvit z Nowego Jorku
o zielonym zabarwieniu z Brazylii

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ JerzyJ. Żaba JerzyJ., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 469, ISBN 978-83-8293-231-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Uvite [online], National Gem Lab [dostęp 2025-05-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Uvite [online], Minerals Net [dostęp 2025-04-18] .
↑ ^a ^b ^c ^d John W.J.W. Anthony John W.J.W. i inni red., Uvite, [w:] Handbook of Mineralogy, 2001–2005, Mineralogical Society of America(inne języki) [dostęp 2025-05-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Uvite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-04-18] (ang.).

[strona4-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ JerzyJ. Żaba JerzyJ., Ilustrowana encyklopedia skał i minerałów, Wydawnictwa Videograf SA, 2024, s. 469, ISBN 978-83-8293-231-7 .

[strona3-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Uvite [online], National Gem Lab [dostęp 2025-05-12] (ang.).

[strona2-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Uvite [online], Minerals Net [dostęp 2025-04-18] .

[strona1-4] John W.J.W. Anthony John W.J.W. i inni red., Uvite, [w:] Handbook of Mineralogy, 2001–2005, Mineralogical Society of America(inne języki) [dostęp 2025-05-12] (ang.).

[mindat-5] Uvite, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-04-18] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]