Gaan na inhoud

Visby

Koördinate: 57°38′05″N 18°17′57″E / 57.63472°N 18.29917°O / 57.63472; 18.29917
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Visby
Dorp
Wapen van Visby
Wapen
Byname: 
Stad van rose
Koördinate: 57°38′05″N 18°17′57″E / 57.63472°N 18.29917°O / 57.63472; 18.29917
LandVlag van Swede Swede
ProvinsieGotland
GraafskapGotland
MunisipaliteitGotland
Stad1645
Oppervlak
 • Dorp12,44 km2 (4,80 vk. myl)
Bevolking
 (31 Desember 2017)[2]
 • Dorp24 330
 • Digtheid1 816/km2 (4 700/vk. myl)
 • Metro
58 003
TydsoneUTC+1 (MET)
 • SomertydUTC+2 (MEST)
Webwerfwww.visby.se

Visby (Sweedse uitspraak: [ˈvǐːsbʏ]) is ’n historiese dorp en die administratiewe hoofstad van die Sweedse eiland Gotland, geleë aan die weskus van die eiland in die Oossee. As een van Skandinawië se best bewaarde Middeleeuse stede, is Visby wêreldbekend vir sy indrukwekkende stadsmuur, ou kerkruïnes en geplaveide strate. Die stad het 'n ryk geskiedenis as ’n belangrike handelsentrum gedurende die Middeleeue, veral as lid van die Hanse. Vanweë sy kulturele en argitektoniese waarde is Visby in 1995 tot ’n UNESCO-wêrelderfenisgebied verklaar.

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

Visby het reeds in die 10de eeu ontstaan en het gedurende die 12de en 13de eeu vinnig ontwikkel as 'n belangrike hawe vir handel in die Oossee. Dit het deel geword van die Hanse, 'n invloedryke netwerk van handelstede in Noord-Europa. In die eerste helfte van die 14de eeu (1300–1350) was Visby op die hoogtepunt van sy rykdom en invloed, en dit was waarskynlik gedurende hierdie tyd dat die Wette van Visby, ’n stel seehandelwette wat wyd invloed uitgeoefen het in die Baltiese streek en daarbuite, afgekondig is.[3]

Die stad is in 1361 deur koning Waldemar II van Denemarke verower, en 'n veldslag naby die stad het gelei tot die dood van talle Gotlandse boere. Waldemar het ’n gedeelte van die muur afgebreek, drie enorme biervate opgerig en gedreig om sy manne los te laat om die stad te plunder, tensy die vate met silwer en goud gevul word. Die stadsraadslede van Visby het aan die eis voldoen, en die kerke is van hul waardevolle besittings gestroop. Waldemar het daarna "Koning van Gotland" by sy titel gevoeg.[4]

In die eeue daarna het Visby se invloed afgeneem, maar baie van die Middeleeuse strukture het behoue gebly.

Gotland het in 1645 onder Sweedse bewind gekom ingevolge die Verdrag van Brömsebro, ná byna 300 jaar van Deense heerskappy. In 1808 is Gotland deur Rusland verower, maar is reeds ná ’n paar maande vreedsaam deur die Swede herower.[5]

Kultuurerfenis

[wysig | wysig bron]
Hansestad Visby*
Unesco-wêrelderfenisterrein
Lande Vlag van Swede Swede
Tipe Kultuur
Kriteria iv, v
Verwysings 731
Streek†
Inskripsiegeskiedenis
Inskripsie 1995  (19de Sessie)
* Naam soos dit in die Wêrelderfenislys verskyn.
† Streek soos deur Unesco geklassifiseer.

Visby se stadsmuur, wat ongeveer 3,4 kilometer lank is en uit kalksteen gebou is, dateer uit die 13de eeu en is grotendeels ongeskonde. Die stad bevat ook verskeie ruïnes van Middeleeuse kerke, wat 'n belangrike deel van sy kulturele landskap vorm.

In 1995 is Visby deur Unesco verklaar tot 'n Wêrelderfenisgebied weens sy unieke middeleeuse argitektuur en geskiedkundige betekenis.

Hedendaagse Visby

[wysig | wysig bron]

Vandag is Visby 'n gewilde toeristebestemming, veral gedurende die somer wanneer die Middeleeuse Week (Medeltidsveckan) plaasvind. Tydens dié fees dra inwoners en besoekers Middeleeuse klere, en die strate word gevul met markte, toernooie, en opvoerings.[6]

Die Almedalsweek (Sweeds: Almedalsveckan) is ’n jaarlikse politieke en burgerlike forum wat elke somer in Visby plaasvind, gewoonlik gedurende die eerste week van Julie. Die geleentheid het ontstaan in 1968 toe die destydse minister van onderwys, Olof Palme, ’n toespraak in die Almedal-park gelewer het vanaf die agterkant van ’n vragmotor. Sedertdien het dit ontwikkel tot een van die belangrikste gebeurtenisse op die Sweedse politieke kalender.[7]

Verkeer

[wysig | wysig bron]
Die hawe van Visby.

Visby beskik oor 'n goed toegeruste hawe wat nie net gereelde veerbootdienste met die Sweedse vasteland bied nie, maar ook as aanlegplek dien vir internasionale passasierskepe, insluitend groot toeristevaartskepte wat gedurende die somerseisoen aan die Baltiese vaarte deelneem. Die veerbootroetes verbind Visby met Stockholm via Nynäshamn sowel as met die meer suidelike dorp Oskarshamn, wat belangrike toegangspunte tot Gotland vorm. Die hawe speel 'n sentrale rol in die ekonomie van die eiland deur toerisme, handel en vragvervoer te ondersteun.[8]

Daarbenewens beskik Visby oor 'n moderne lughawe, Visby Lughawe, wat geleë is net noord van die stad. Dié lughawe bied jaarlikse sowel as seisoenale vlugte aan na verskeie stede in Swede, insluitend Stockholm, Göteborg en Malmö, en tydens die somer ook na internasionale bestemmings.[9][10][11]

Die dorp het vroeër oor 'n spoorwegstasie beskik wat deel was van 'n smalspoorlynnetwerk op Gotland. Die spoorweë is egter in die middel van die 20ste eeu gestaak, en die Visby-stasie is sedertdien nie meer in gebruik nie.

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ "Tätorternas landareal, folkmängd och invånare per km2 2005 och 2010" (in Sweeds). Statistics Sweden. 14 Desember 2011. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 27 Januarie 2012. Besoek op 10 Januarie 2012.
  2. ↑ "Gotland i siffror, pdf". www.gotland.se. Region Gotland. p. 65. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Januarie 2018. Besoek op 8 Maart 2018.
  3. ↑ Stone, Arthur J. (Oktober 1842). "Canada's Admiralty Court in the Twentieth Century" (PDF). McGill Law Journal. 47: 511–558. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 20 Oktober 2017. Besoek op 11 April 2016.
  4. ↑ Westholm, Gun (2007). Visby 1361: Invasionen (in Sweeds). Stockholm: Prisma. ISBN 978-91-518-4568-5. Besoek op 12 Junie 2014.
  5. ↑ "I spåren efter den ryska invasionen av Gotland 1808". Sveriges Radio (in Sweeds). 22 Maart 2014. Besoek op 12 Mei 2025.
  6. ↑ "Medieval Week". gotland.com. Besoek op 12 Mei 2025.
  7. ↑ "Almedalen Week: At Sweden's One-of-a-Kind Festival, All Political Parties Gather in One Place". Democracy Now. 2 Julie 2014. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Julie 2014. Besoek op 12 Mei 2025.
  8. ↑ "Getting to Gotland". gotland.com. Besoek op 12 Mei 2025.
  9. ↑ "ESSV – Visby" (PDF). AIP Sverige/Sweden. Norrköping: The LFV Group. 23 Augustus 2012. pp. AD 2 ESSV 1-1..8. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 2 Januarie 2011. Besoek op 21 Oktober 2012.
  10. ↑ "Flygplatsstatistik". Transportstyrelsen. Besoek op 16 Februarie 2017.
  11. ↑ "Statistics". Swedavia. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 17 Maart 2012. Besoek op 17 Maart 2012.

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Visby&oldid=2771594"