1240.
(Preusmjereno sa stranice 1240)
< |
12. vijek |
13. vijek
| 14. vijek
| >
< |
1210-e |
1220-e |
1230-e |
1240-e
| 1250-e
| 1260-e
| 1270-e
| >
<< |
< |
1236. |
1237. |
1238. |
1239. |
1240..
| 1241.
| 1242.
| 1243.
| 1244.
| >
| >>
| Gregorijanski | 1240.. (MCCXL) |
| Ab urbe condita | 1993. |
| Islamski | 637–638. |
| Iranski | 618–619. |
| Hebrejski | 5000–5001. |
| Bizantski | 6748–6749. |
| Koptski | 956–957. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1295–1296. |
| • Shaka Samvat | 1162–1163. |
| • Kali Yuga | 4341–4342. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 3876–3877. |
| • 60 godina | Yang Metal Miš (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11240. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Godina 1240 (MCCXL) bila je prijestupna godina koja počinje u nedjelju u julijanskom kalendaru (1. januar).
- zima 1239/40? - Mongolska invazija Kijevske Rusije: knez Mihail Vsevolodovič je u Kijevu pogubio mongolske izaslanike koje mu je poslao Munke (Möngke). Zatim odlazi u Ugarsku, pa u Poljsku, kod ujaka Konrada Mazovjeckog, ali ne dobija pomoć.
- januar - Gvelfi i Gibelini, rat cara Fridrika II. i pape Grgura IX: car zauzima Foligno i Viterbo, ali odustaje od pokreta na Rim zbog pobune u Apuliji, tada u Kraljevini Siciliji. Na jugu će stradati papini gradovi Sant'Angelo i Benevento.
- januar/februar - Vidljiva je kometa C/1240 B1.
- 8. 2. - Herceg Koloman daje magistru Dimitriju iz porodice Aba posjed Našice. Date su i povlastice "gostima" (hospitibus) u Petrinji.[1]
- rano proleće? - Nakon odlaska Mihaila iz Kijeva, grad nakratko uzima Rostislav Mstislavič (sin nekadašnjeg smolenskog kneza Mstislava Romanoviča), zatim ga zauzima Danilo Romanovič, galički knez, i postavlja svog vojvodu Dmitra.
- 11. 4. - Umro je kralj velškog Gwynedda Llywelyn ab Iorwerth, zvani Llywelyn Veliki. Nasleđuje ga sin Dafydd ap Llywelyn (do 1246).
- 13. 4. - Delhijski sultanat: vladarka Razija Sultana je zatvorena u Tabarhindi, njen polubrat Muiz ud din Bahram se proglasio za sultana 20-tog (do 1242). Razija će stradati u oktobru, kada se pokušala vratiti na vlast.
- 15. 4. - Latinski car Balduin II se krunisao u Carigradu - vratio se zimus sa vojskom u grad, posle skoro četiri godine na zapadu. Ove godine osvaja Curulon/Çorlu od Nikejskog carstva.
- 24. 5. - Pogibijom pretendenta Skulea Bårdssona, nakon 110 godina je okončana Era građanskog rata u Norveškoj, Haakon IV ostaje neosporni vladar (pošto je vanbračan, papino priznanje i krunu dobija tek 1246-47).
- 31. 5. - Zbačen je egipatski ajubidski sultan Al-Adil II, zamenjuje ga polubrat As-Salih Ayyub (do 1249), stiže sledećeg meseca sa emirom Karaka An-Nasir Dawudom.
- 3. 6.? - Gvelf Azzo VII d'Este je povratio Ferraru (kuća Este ostaje u gradu do 1597).
- 6. 6. - Papa odgovara hercegu Kolomanu povodom ideje da se oronula splitska nadbiskupija priključi zagrebačkoj biskupiji: treba zatražiti privolu od kaločkog nadbiskupa i zagrebačkog biskupa.[1]
- 12. 6. - Pariški disput ili Proces Talmudu: debata na dvoru Luja IX između franjevca i preobraćenika Nicholasa Donina i četvorice najuglednijih rabina o 35 tačaka "blasfemije" protiv hrišćanstva u Talmudu (veliki broj jevrejskih svetih tekstova će biti spaljen 1242; → Isus u Talmudu).
- jun - Umro je German II, vaseljenski patrijarh u Nikeji. Naslednik Metodije II, ranije iguman manastira Jakint, umire posle tri meseca. Manojlo II će biti patrijarh 1243-54.
- 11. 7. - Fridrik II., car Svetog rimskog carstva uspostavio jesenji Frankfurtski sajam, odredio je da su trgovci koji putuju na sajam pod njegovom zaštitom (prolećni sajam od 1330).
- 15. 7. - Švedsko-novgorodski ratovi – Bitka na Nevi: novgorodski knez Aleksandar Jaroslavič je zaustavio švedske napadače, za šta je dobio epitet Nevski.
- jul - Barunski križarski rat: Teobald I Navarski je sklopio ugovor sa ajubidskim emirom Damaska Al-Salih Ismailom - križari se udružuju sa Damaskom protiv Egipta i emira Karaka An-Nasir Dawuda; Jeruzalemsko Kraljevstvo dobiva natrag zemlje izgubljene od Saladinovog vremena (mada Ismail ne drži mnoga obećana mjesta). Ugovor je vrlo nepopularan među muslimanima.
- 15. 8. - Car Fridrih je zauzeo Ravenu i proterao Traversare, njegove ranije pristalice koji su promenili stranu prošle godine.
- avgust - Car Fridrih je opseo Faenzu, zauzima je sledećeg aprila.
- septembar - Livonski pohod na Rusiju: snage Dorpatske biskupije, Livonski red i pskovski pretendent Jaroslav Vladimirovič zauzimaju Izborsk a zatim i sam Pskov.
- septembar? - An-Nasir Dawud je zaključio ugovor sa Tebaldom Navarskim, potvrđeni su mnogi Al-Salih Ismailovi teritorijalni ustupci. Teobald i Petar Bretanjski polovinom septembra odlaze iz Palestine.
- 8. 10. - Barunski križarski rat: u Akru je stigao engleski princ Richard od Cornwalla. Dovršiće mirovne pregovore sa Ajubidima, nastavlja rad na askalonskom zamku.
- novembar - Möngkeovi Mongoli su pred Kijevom, poraženi su Crni Klobuci, ruski vazali. Opsada počinje 28-og.
- 6. 12. - Mongoli su zauzeli Kijev nakon devet dana opsade i uličnih borbi. Grad je opljačkan i većinom spaljen, velika većina stanovnika je ubijena.
- Batu-kan zatim hara Galicijom, zauzima glavne gradove Volodimir i Galič. Manje snage ulaze u Poljsku, da bi sprečili pomoć Ugarskoj.
- Polocka kneževina postaje vazal Litvanije.
- 14. 12. - Freibrief von Faenza: car Fridrih je dao carsku neposrednost kantonu Schwyz.
- zima 1240/41 - Aleksandar Jaroslavič (Nevski) je zbačen i proteran iz Novgoroda - ali pozivaju ga natrag već na proleće.
- zima 1240/41 - Kampanja biskupije Ösel–Wiek, Livonskog reda i Estonaca u Votiji, jugozapadno od današnjeg Sankt Peterburga - zauzeli su zemlju do 1242.
- Radovanov portal katedrale u Trogiru.
- c. Freske iz male crkve sv. Nikole u manastiru Studenica.[2][3]
- Historija Samobora: građani od hercega Kolomana dobivaju povlastice koje ih oslobađaju vlastelinskog gospodstva.
- Split ratuje sa Omišanima i Kačićima - braća Pribislav i Osor, sinovi Malduča Kačića i njihov brat od strica Toljen su pogazili prošlogodišnji mir i zauzeli Brač i Hvar. Napad splitskog kneza Gargana na Omiš je neuspešan. Knez Osor je zarobljen na Braču, nakon više okršaja, tako da je sklopljen mir povoljan za Split (predato je šest velikih i više manjih brodova, obećano da se više neće baviti gusarenjem)[1]
- Bosanski ban Matej Ninoslav posećuje Dubrovnik, obećava zaštitu ako bi došlo do rata sa raškim kraljem.[4]
- Osnovano Sveučilište u Sieni.
- Osmokutna utvrda Castel del Monte u Apuliji: car Fridrik naređuje lokalnom guverneru da dovrši neke radove. Car također počinje gradnju grada Aquila.
- Bavarski vojvoda Otto II dobija Minhen, ranije grad frajzinškog biskupa.
- Kralj Louis IX od Francuske podiže lučki grad Aigues-Mortes na sredozemnoj obali, kako ne bi zavisio od Italijana za prevoz u krstaškim pohodima (na koje isplovljava 1248. i 1270.).
- Rekonkvista: kralj Sancho II od Portugala zauzima Ayamonte na ušću Guadiane (dio Kastilje od 1263).
- Baba Ishak je uhvaćen i pogubljen, ali njegov ustanak protiv Rumskog Sultanata u Anadoliji traje do sledeće godine.
- 1240-41 - Prva mongolska invazija Tibeta, na čelu sa Doorda Darqanom - neki manastiri su zapaljeni, stradalo je 500 monaha.
- Nicola Boccasini, papa Benedikt XI († 1304)
- c. Cimabue, slikar († 1302)
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Klaić, 218
- ↑ Slikarstvo u srednjem veku. rastko.rs
- ↑ Manastir Studenica ::: Crkva Svetog Nikole. zaduzbine-nemanjica.rs
- ↑ Srpske međusobice. rastko.rs
- Literatura
- Svezak prvi. Prvo doba: Vladanje knezova i kraljeva hrvatske krvi (641-1102) i Drugo doba: Vladanje kraljeva Arpadovića (1102-1301). Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)
