1243.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	12. vijek – 13. vijek – 14. vijek
Decenija:	1210-e  1220-e  1230-e  – 1240-e –  1250-e  1260-e  1270-e
Godine:	1240 1241 1242 – 1243 – 1244 1245 1246

1243.. po kalendarima

Gregorijanski	1243.. (MCCXLIII)
Ab urbe condita	1996.
Islamski	640–641.
Iranski	621–622.
Hebrejski	5003–5004.
Bizantski	6751–6752.
Koptski	959–960.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1298–1299.
• Shaka Samvat	1165–1166.
• Kali Yuga	4344–4345.
Kineski
• Kontinualno	3879–3880.
• 60 godina	Yin Voda Zec (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11243.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1243 (MCCXLIII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak u julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• zima 1242/43, ili ranije - Mongolsko osvajanje Anadolije: Bajdžuovi Mongoli zauzimaju Erzurum. Rumski sultan Kaykhusraw II okuplja vojsku, sklopio je savez sa svim susedima.
• 21. 1. - Mirovni ugovor između Pule i Venecije, nakon prošlogodišnjeg sukoba i razaranja u Puli. Grad je pod dominacijom Mletaka; Akvilejski patrijarh, de jure markgrof Istre, nije ni pomenut.

• mart – Sporazum u Alcarazu kojim kastiljski kralj Fernando III stavlja muslimansko Kraljevstvo Murcija pod svoj protektorat; 1. 5. će kastiljske trupe biti razmještene po tamošnjim garnizonima, čime počinje proces kolonizacije i re-kristijanizacije te oblasti.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• 25. 4. - Konrad IV., rimsko-njemački kralj puni 15 godina. Jeruzalemski visoki sud će 5. juna odlučiti da njegov otac, car Friedrich II više ne može biti regent Jeruzalemskog Kraljevstva, postavlja ciparsku udovu kraljicu Alisu Šampanjsku i njenog muža Raula.

Stefan Uroš I, detalj freske iz Sopoćana

• proleće - Nakon pobune vlastele, kralj Vladislav Nemanjić je oboren, nasleđuje ga mlađi brat Stefan Uroš I (do 1276).
  • Susedne zemlje (Ugarska, Bugarska, nikejski i epirski Grci) su oslabljene, tako da Srbija jača u Uroševo vreme; on dovodi rudare Sase u zemlju.

• maj - Katarski križarski rat: francuske kraljevske trupe započinju Opsadu Montségura, katarskog uporišta na jugu Francuske (pada sledećeg marta).
• 25. 5. - Bitka kod Suchodola: Klemens Ruščaski je uz mađarsku pomoć porazio krakovskog kneza Konrada Mazovskog, zamenjuje ga nećak Boleslav V Stidljivi (do 1279).

Inocent IV, detalj iz rukopisa Historia Anglorum (1250-1259)

• 25. 6. - Nakon 19 mjeseci sedisvakancije, kardinal Sinibaldo Fieschi je izabran za papu pod imenom Inocent IV (do 1254). Nakon neuspješnih pregovora, sukob između papinstva i nemačkog cara Friedricha II se nastavlja.

Planina Kösedağ

• 26. 6. - Bitka na Kösedağu: rumski sultan Kaykhusraw II je pokušao zaustaviti invaziju Bajdžuovih Mongola, ali mu se vojska razbežala s dolaskom noći. Mongoli zauzimaju Kayseri, Sivas, Erzincan i Ankaru, sultanat postaje mongolski vazal.
  • Trapezuntsko Carstvo (Manojlo I) uskoro takođe postaje vazal.
• ca. 29. 6. - Mletačka flota od 26 galija i 20 manjih lađa sa vojskom i bojnim spravama kreće prema Zadru, koji se pobunio prošle godine. Grad brani hrvatski ban i herceg Dionizije.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• jun - jul - Zauzećem Tira se završava Rat Lombarda, "građanski rat" u Svetoj zemlji između carevih snaga i istočne aristokratije. Grad je zauzeo Balian, gospodar Bejruta, uz pomoć kiparskih snaga Alise Šampanjske, regentkinje Jerusalima.

• srpanj? - Pošto je ban i herceg Dionizije ranjen i odnesen, Zadrani u panici napuštaju grad, kojeg Mlečani zauzimaju bez otpora. Zadrani se naseljavaju u Ninu a u Zadar dolazi novo, većinom italijansko stanovništvo (u prosincu je za kneza/načelnika poslan Leonardo Kvirin; kralj Bela dogodine priznaje gubitak).
• 29. 7. - Vilim iz Modene osniva četiri biskupije u Pruskoj, pod Riškom nadbiskupijom: Culm/Chelmno, Pomesanija, Varmija i Samland.
• ljeto - Pregovori između pape i cara se komplikuju kada je u Viterbu došlo do pobune, nakon čega je car neuspešno opsedao grad.

• 11. 9. - Sklapanje mira između Trogira i Splita, uz posredovanje franjevca Girarda iz Mutine: selo Ostrog neka ostane Splitu, tj. stolnoj crkvi sv. Dujma - ali kralj Bela u prosincu potvrđuje povlastice Trogiru, proglašava ništetnim njihova obećanja, jer su ih Splićani iznudili, tako da je sukob dogodine obnovljen, pa i proširen na Hrvatsku i Bosnu.
• c. septembar - Manojlo II je vaseljenski patrijarh u Nikeji (do 1254).

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

• 15. 10. - Hedviga Šleska, udova vojvotkinja, umrla je u opatiji Trzebnica (kanonizirana 1267).

• 13. 11. - Kardinal Raniero Capocci je u Viterbu dao masakrirati carski garnizon.

Kroz godinu

• Prvi spomen utvrde Veliki Kalnik u Slavoniji i Marčane u Istri.
• Mlečani su Frankapanima uzeli otok Krk, zbog njihove podrške ugarsko-hrvatskom kralju Beli, i kaznili državnim progonom.
• Gruzijska kraljica Rusudan je poslala svog sina Davida na mongolski dvor kako bi bio priznat za vladara umesto njenog nećaka, takođe Davida (sin David VI vlada 1246-59, otcepljen na zapadu do 1293 a nećak David VII 1245-70).
• Osnovan grad Brno, tj. okupljena su manja naselja, češki kralj Vaclav I je dao kraljevske privilegije.
• Vladimirski knez Jaroslav II, otac novgorodskog kneza Aleksandra Nevskog, posetio je Batu-kana u Zlatnoj hordi na Volgi: potvrđen je kao vladar Vladimira, i izgleda Kijeva, i kao "najstariji od knezova Ruskog jezika". Sedište mu je u Vladimiru, čime je dovršen proces prenosa ruskog političkog centra iz Kijeva u taj grad (pozivnica je upućena i Danilu Romanoviču, galičkom vladaru i Mihailu Vsevolodoviču, černigovskom, ali oni nisu došli).
• Bonaventura se priključio franjevcima.
• Umro je Indravarman II, vladar Kmerskog carstva, nasleđuje ga Džajavarman VIII (do 1295) - vraća se hinduizmu, pokušava uništiti tragove budizma.
• 1243-44 - Dōgen se seli sa zajednicom, osnivaju hram Eihei-ji ("Hram večnog mira"), jedan od dva najvažnija Sōtō škole Zen budizma u Japanu.

Rođenja

• 31. 5. - Jaime II od Mallorce († 1311)
• 28. 6. - Go-Fukakusa, japanski car († 1304)

Smrti

• 10. 3. - Papa Kiril III od Aleksandrije (* ca. 1175)
• 15. 10. - Hedviga Šleska, vojvotkinja, katolička svetica (* 1174)
• Indravarman II, vladar Kmerskog carstva
• c. Domald, hrvatski velikaš (* ca. 1160)

Reference

Literatura

• Svezak prvi. Prvo doba: Vladanje knezova i kraljeva hrvatske krvi (641-1102) i Drugo doba: Vladanje kraljeva Arpadovića (1102-1301). Vjekoslav Klaić (archive.org)
• Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)

1243. na Wikimedijinoj ostavi