Aller au contenu

Atidoha

Avy amin'i Wikipedia

Ny atidoha dia taova iray tena manan-danja ao amin’ny rafitra mitarika ny vatana (rafitra nevrôsy), ao anatin’ny karazana taova antsoina hoe rafitra afovoan’ny rafi-pitabatabana. Io no foibe misaina, mitadidy, manome baiko ny fihetsika sy ny fahaiza-misaina rehetra.

Toetoetry ny atidoha

[hanova | hanova ny fango]
  • Misy ao anaty karandoha, voaaro amin’ny taolana sy ny rano anaty loha (liquide céphalo-rachidien)
  • Mirefy eo amin’ny 1,3 ka hatramin’ny 1,4 kilao amin’ny olon-dehibe
  • Misy neurôna an-tapitrisany maro izay mifandray amin’ny alalan’ny synapses
  • Mizarazara ho faritra samihafa (cortex, cervelet, tronc cérébral)

Asan’ny atidoha

[hanova | hanova ny fango]
  1. Mitantana ny vatana: manome baiko amin’ny hozatra sy taova rehetra (toy ny fitempon’ny fo, ny fifohana rivotra)
  2. Mitahiry fahatsiarovana sy manampy amin’ny fahaiza-mianatra
  3. Manome saina sy fahatsapana: toy ny fihetseham-po, fahatsapana fanaintainana, fahasambarana
  4. Mifehy ny fiteny, fahitana, fihainoana, sns.

Fizaràn'ny atidoha

[hanova | hanova ny fango]
  • Atidoha aloha (cerveau proprement dit): mitarika ny fisainana, fahatsiarovana, fahatsapana
  • Atidoha ambany (tronc cérébral): mitantana asa fototra (toy ny fofonaina, fitempon’ny fo)
  • Cervelet: miandraikitra ny fifandanjana sy ny fivezivezena

Aretina mety hahazo ny atidoha

[hanova | hanova ny fango]
  • Aretina Alzheimer: fahaverezan-tsaina sy fitadidiana
  • Aretina Parkinson: olana amin’ny fivezivezena sy ny hozatra
  • Aretin-tsaina hafa: fahaketrahana, tsy fahampian-tsaina (schizophrénie), aretin’andoha

Zava-dehibe amin’ny fahasalaman’ny atidoha

[hanova | hanova ny fango]
  • Fihinanana sakafo[1] manankarena amin’ny omega-3 sy vitamina
  • Fanaovana fanatanjahantena sy fanaovana saina miasa (toy ny famakiana, lalao an-tsaina)
  • Fisorohana zava-mahadomelina sy fifohana sigara

Fanamarihana:

[hanova | hanova ny fango]
  • Ny "saina" amin’ny fiteny andavanandro dia miresaka momba ny toe-tsaina sy toe-panahy, nefa amin’ny siansa dia matetika miresaka mivantana ny atidoha.
  • Raha tianao atao lahatsoratra ho an'ny ankizy, dia azo atao amin'ny fiteny tsotra kokoa.
  • Raha tianao atao fandikan-teny avy amin’ny Wikipedia frantsay/anglisy, dia afaka manampy amin’izany koa aho.
  1. https://mg.globalvoices.org/2024/01/16/167816/