Euklaz
| |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
BeAlSiO4(OH), hydroksokrzemian berylu i glinu[1] |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
7,5[2] |
| Przełam |
muszlowy[3] |
| Łupliwość |
doskonała wg. słupa[3] |
| Pokrój kryształu | |
| Układ krystalograficzny | |
| Właściwości mechaniczne |
kruchy[3] |
| Gęstość |
2,99–3,1 g/cm³[2] |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
jasno- i ciemnozielona, niebieska, żółta, biała, brunatna, bezbarwna[3], fioletowa[5] |
| Rysa |
biała[3] |
| Połysk |
szklisty[3]; perłowy na płaszczyznach łupliwości |
| Współczynnik załamania |
1.652 - 1.671 (dwuosiowy)[5] |
Euklaz – rzadki i szlachetny minerał klasy krzemianów wyspowych.
Euklaz został po raz pierwszy zgłoszony z okręgu Orenburg na rosyjskim Uralu, gdzie występuje z innymi materiałami szlachetnymi i złotem w żwirach strumieniowych[6]. Jego typową lokalizacją jest Ouro Preto w stanie Minas Gerais w Brazylii[2].
Właściwości
[edytuj | edytuj kod]Tworzy kryształy słupkowe, tabliczkowe, podłużnie wyraźne prążkowane, narosłe albo kolumnowe ze skośnymi zakończeniami, rzadko skupienia zbite[3]. Są one często bezbarwne do jasnozielonego, prawie zawsze przezroczyste. Bardzo rzadko można spotkać ten minerał w kolorze intensywnie niebieskim lub niebieskozielonym, czasem nawet ciemnozielonym. Ściany mają połysk szklisty i są prążkowane wzdłuż kryształu. Jego powstanie związane jest z przeobrażeniami berylu w pegmatytach. Wykazuje dwójłomność na poziomie 0.019 - 0.025. Ma silną dyspersję i bezbarwny pleochroizm[5]. Jest przezroczysty do półprzezroczystego. Nie jest radioaktywny[5] i nie wykazuje fluorescencji[4].
Występowanie
[edytuj | edytuj kod]Występuje w druzach pegmatytowych oraz hydrotermalnych żyłach typu alpejskiego[3]. Euklaz w formie masywnej lub włóknistej występuje zwykle w łupkach i fillitach[6]. Minerałami towarzyszącymi są przede wszystkim: bertrandyt, kwarc, beryl, skalenie, ankeryt, topaz, muskowit, anataz, fluoryt, szerlit, kalcyt, rutyl, mikroklin i peryklin[2][7].
Miejsca występowania:
- Brazylia
- Ural
- Tyrol
- Zimbabwe (Karoi)
- Zambia
- Niemcy[5]
- Rosja[5]
- Mozambik[5]
- Tanzania[7]
- Kolumbia[7]
- USA
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wirtualna Polska – Wszystko co ważne – www.wp.pl [online], encyklopedia.wp.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).
- ↑ a b c d e Euclase, [w:] Mindat.org [online], Hudson Institute of Mineralogy [dostęp 2025-01-11] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Rupert Hochleitner: Minerały, kamienie szlachetne skały. Multico Oficyna Wydawnicza, 2022, s. 348. ISBN 978-83-7073-816-7.
- ↑ a b Euclase Mineral Data.
- ↑ a b c d e f g h Euclase.
- ↑ a b Euclase: A rare beryllium mineral, a collector's gem [online], geology.com [dostęp 2025-01-11].
- ↑ a b c https://rruff.geo.arizona.edu/doclib/hom/euclase.pdf
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kieszonkowy atlas skał i minerałów Monica Price, Kevin Walsh
- Encyklopedia Gutenberga
- Minerały Rozpoznać – Podziwiać – Chronić Helga Hofmann, Rupert Hochleitner