Funtua

![]() | ||||
---|---|---|---|---|
![]() | ||||
| ||||
Wuri | ||||
| ||||
Ƴantacciyar ƙasa | Najeriya | |||
Jihohin Najeriya | Jahar Katsina | |||
Yawan mutane | ||||
Faɗi | 75,029 | |||
• Yawan mutane | 167.48 mazaunan/km² | |||
Labarin ƙasa | ||||
Yawan fili | 448 km² | |||
Bayanan Tuntuɓa | ||||
Kasancewa a yanki na lokaci |






Funtua Ƙaramar hukuma ce a kudancin Jihar Katsina, Najeriya. Hedikwatarsa tana cikin garin Funtua akan babbar hanyar A126.
Tana ɗaya daga cikin manyan Ƙananan Hukumomin dake Najeriya da aka samar Tun bayan gyaran tsarin ƙananan hukumomi da akayi a shekarar 1976. Ita ce kuma hedikwatar mazaɓar Katsina ta Kudu, wadda ta kunshi ƙananan hukumomi har guda goma sha daya (11) waɗanda suka haɗa da: Bakori, Danja, Dandume, Faskari, Sabuwa, Kankara, Malumfashi, Kafur, Musawa, Matazu da ita kuma kanta Funtua.
Funtua tana da yanayi mai kyau yayin da take kan latitude da longitude 11°32′N da 7°19′E bi da bi. Garin yana da matsakaicin zafin jiki na 320C da zafi na 44%.
Tana da girman murabba'i 448 km² da yawan jama'a (225,571 a bisa ƙidayar 2006) sannan kuma mutum 570,110 bisa ga ƙiyasin 2016. Shugaban shine shugaban ƙaramar hukuma a hukumance. Mazauna karamar hukumar hausa Fulani ne akasarinsu, sana’o’insu shine kasuwanci, noma da kiwon dabbobi.
Funtua tana cikin iyakar kudancin jihar Katsina. Shi ne birni na biyu mafi girma a jihar bayan Katsina. Tana iyaka da ƙaramar hukumar Giwa ta jihar Kaduna a kudu, Bakori daga gabas, Danja a kudu maso gabas, Faskari a arewa maso yamma da Dandume a yamma.
Lambar ofishin sakonni na yankin ita ce 830.[1]
Tushen kogin Sokoto yana kusa da Funtuwa.

Kasuwanci da Masana'antu
[gyara sashe | gyara masomin]Funtua cibiyar masana'antu da kasuwanci ce tun zamanin mulkin mallaka, a halin yanzu tana da yawancin masana'antu a cikin jihar. Viz: Funtua Textiles Limited, Jargaba Agric Processing Company wanda ya shahara a masana'antar mai, abincin dabbobi, Diaries Arewa, Funtua Burnt Bricks, Funtua Fertiliser Blending Company, West African Cotton Company, Lumus Cotton Ginnery, Integrated Flour Mills, Funtua Bottling Company. Salama Rice Mills da dai sauransu.
Sufuri
[gyara sashe | gyara masomin]Funtua tana da tashar jirgin ƙasa a reshen yammacin layin dogo na ƙasa da manyan titunan tarayya guda 4: Titin Funtua-Birnin Gwari-Lagos, Funtua-Zamfara-Sokoto-Kebbi Road, Funtua-Yashe Road, da Funtua-. Zaria Road, Funtua-Bakori-malunfashi-Dayi Road
Cibiyoyin Ilimi
[gyara sashe | gyara masomin]A halin yanzu Funtua tana da manyan makarantu da ke ɗaukar ɗalibai daga ko’ina a faɗin ƙasar nan, ɗaya ita ce makarantar gyaran jiki da aka fi sani da Ahmadu Bello University School of Basic and Remedial Studies (SBRS), Funtua, wacce ke ɗaukar ɗalibai daga dukkan jihohi Sha tara (19) na Arewacin Najeriya. na biyu kuma tana da kwalejojin fasahar kiwon lafiya guda huɗu (4) da aka fi sani da Muslim Community College of Health Science & Technology Funtua, College of Health and Environmental Sciences Funtua, Umar bin Khattab School of health and Technology Funtua da Funtua Community College of Health Sciences and Technology Sannan Kuma Akwai wata Sabuwa Mai Suna Funtua Community College Of Health and Technology. Wata cibiyar bayar da shaidar difloma ita ce Abdullahi Aminchi College of Advanced Studies Funtua wacce ta yi rijistar bayar da shaidar difloma kamar yadda ta ke da alaka da ABU Zaria, inda a yanzu suka bude sashin bayar da shaidar digiri Wanda sukayi rijista da Jami'ar tarayya dake Dutsen ma wato FUDMA, Kwalejin Ilimi ta Imam Sa’idu, wadda ke ba da NCE da Isma’ila Isah College of Advanced Studies ita ma ta na ba da shaidar difloma. Takaddun shaida tare da haɗin gwiwar Haicas Tsafe. Funtua ta samu shahararriyar cibiyar bayar da takardar shedar a yanzu haka tana shirin fara bayar da Diploma da aka fi sani da College of Administration, Funtua. A kwanannan Kuma Allah ya kawo ma garin Funtua wani ci gaba na samun babbar jami'ar tarayya ta kiwon lapia, wadda Mai girma gwamnan jihar Katsina Malam Dikko Umar Radda PhD ya rattaba hannu tare da aminceewar ayi ta Funtua.
Wutar Lantarki da Ruwa
[gyara sashe | gyara masomin]Funtua tana da tashar watsa wutar lantarki ta ƙasa mai ƙarfin 132KV na National Grid da ke zuwa daga Mando tasha ta Zariya daga nan ta wuce Gusau ta tsaya a Talata Mafara. Yana da kyau a lura cewa tashar watsa wutar lantarki mai karfin 132kv/33kv da ke Funtua tana gudanar da ayyukan kananan hukumomi 9 daga cikin kananan hukumomi 11 da suka kunshi Gundumar shiyyar Funtua. Yayin da rashin wutar lantarki ya zama ruwan dare gama gari a fadin kasar, Funtua ba ta da irin wannan matsalar saboda garin na samun wutar lantarki na tsawon sa'o'i 8-10 a kullum. Don haka duk mai sha'awar zuba jari zai iya zuwa ya saka hannun jari.
Dangane da samar da ruwa, Allah ya albarkaci Funtua da madatsun ruwa guda 2, wato; Mairuwa da Gwaigwaye da suka yi hidimar birnin da wasu sassa na majalisar Faskari da yankin Bakori. Za a iya amfani da runfunan ruwa guda 2 don wasu abubuwa kamar ban ruwa da samar da wutar lantarki. Har ila yau kuma, akwai gonar Songhai da ake amfani da ita don horarwa da noman wasu kayayyakin gona.
Funtua Inland Dry Port
[gyara sashe | gyara masomin]Bayan matakin da gwamnatin tarayya ta ɗauka na rage cunkoso a tashoshin jiragen ruwanmu, gwamnatin Obasanjo ta kafa tashoshi 6 na busasshen ruwa a ƙasar nan a shekarar 2006, inda Funtua na cikin masu karɓar bakuncin. A halin yanzu aikin yana ci gaba da gudana a wurin kuma idan an kammala aikin busashen zai samar da guraben ayyukan yi da kuma samun kuɗaɗen shiga ga gwamnati.
Duba kuma
[gyara sashe | gyara masomin]- Tashoshin jirgin kasa a Najeriya
- Makarantar Koyon Ilimi da Gyaran Jami’ar Ahmadu Bello (SBRS), Funtua
Wasu garuruwa da kauyuka a Funtua
[gyara sashe | gyara masomin]Dukke, Maigamji, Maska, Tudun Iya, Gardawa, Unguwar Hamida, Gwaigwaye, Dan Fili, Goya, 'Yar Randa, Unguwar Fadi, Unguwar Nuhu, Gwauruwa, Rafin Dinya, Kaliyawa, Zamfarawa, Bakin Dutse, Unguwar Kankura, Unguwar Kwando, Cibauna, Lasanawa, Dukawa, Unguwar Biri, Kofar Yamma, Sabon Gari, Danlayi, Unguwar Tofa. Wasu daga cikin unguwannin Funtua sun hada da; BCJA, Jabiri, Unguwar Wanzamai, Bakori Road, Mai ruwa road, Danja Road, Tafoki Road, Goya road, GRA, Tudun Wada, Unguwan Magajin Makera, Sabon Layi, Bagari, Dan Daji, Unguwar mata, Nasarawa, Low-cost Yan Wanki, Dandaji, Unguwar Mata, Zaria Road, Karofi, Sabuwar Abuja, Dutsen Rimi da sauransu.
Manazarta
[gyara sashe | gyara masomin]- ↑ "Post Offices- with map of LGA". NIPOST. Archived from the original on 2009-10-07. Retrieved 2009-10-20.