Lucsemburg
| Ard-diucaght Lucsemburg Groussherzogtum Lëtzebuerg (Lucsemburgish) Grand-Duché de Luxembourg (Frangish) Großherzogtum Luxemburg (Germaanish) |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Jarroo-raa: "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" "By Vie Lhien Tannaghtyn Myr ta Shin" |
||||||
| Arrane ashoonagh: "Ons Heemecht" ("Y Thalloo Ghooghyssagh Ain") Arrane reeoil: "De Wilhelmus"[a] |
||||||
 |
||||||
| Preeu-valley (as y balley smoo) | Lucsemburg 49°36′ Hwoaie 06°07′ Hiar
| |||||
| Çhengey oikoil | Çhengey ashoonagh: Lucsemburgish Çhengaghyn reiragh: |
|||||
| Reiltys | Monarkaght vunraghtoil pharlamaidagh unnaneagh | |||||
| - | Ard-diuc | Henri | ||||
| - | Ard-vinishter | Luc Frieden | ||||
| Neuchrogheydys | ||||||
| - | Veih Impiraght y Rank as ardjaghey myr Ard-diucaght Lucsemburg | 9 Mean Souree 1815 | ||||
| - | Cummaltys liorish Impiraght y Ghermaan car y Chied Chaggey Dowanagh | 1 Luanistyn 1914 | ||||
| - | Seyrsnys veih Reich Mooar y Ghermaan | 1944/1945 | ||||
| Entreilys gys yn UO | 25 Mayrnt 1957 | |||||
| Eaghtyr | ||||||
| - | Yn clane | 2,586.4 km² (175oo) 998.6 mi ker |
||||
| Earroo yn phobble | ||||||
| - | Ooley 2009 | 493,500[1] | ||||
| - | Coontey-pobble | 681,987 | ||||
| - | Glooaght | 186/km² (59oo) 481/mi ker |
||||
| LTS (CCK) | Ooley 2008 | |||||
| - | Yn clane | $40.091 billoon[2] (97oo) | ||||
| - | Yn dooinney | $82,440[2] (2h) | ||||
| LTS (ennymagh) | Ooley 2008 | |||||
| - | Yn clane | $54.973 billoon[2] (65oo) | ||||
| - | Yn dooinney | $113,044[2] (1d) | ||||
| ALD (2007) | ▲ 0.960[3] (feer ard) (6oo) | |||||
| Argid | euro (€)[b] (EUR) |
|||||
| Traa ynnydagh | CET (UTC+1) | |||||
| - | Souree (TTLS) | CEST (UTC+2) | ||||
| Coad eddyr-voggyl | .lu[c] | |||||
| Coad çhellvane | +352 | |||||
Ta Lucsemburg, ny Ard-diucaght Lucsemburg dy h-oikoil (Lucsemburgish: Groussherzogtum Lëtzebuerg, Frangish: Grand-Duché de Luxembourg, Germaanish: Großherzogtum Luxemburg), ny çheer veg hallooinit 'syn Oarpey Heear. T'ee çhemmit liorish y Velg, y Rank, as y Ghermaan. Ta begnagh lieh-villoon cummaltee ayns Lucsemburg as ad cummal ayns çheer ta 2,586 kilometeryn kerrinagh (999 meeilaghyn kerrinagh) er eaghtyr.[4]
Ta Lucsemburg ny deynlaghys reihdagh ard-whaiylagh lesh reeriaght vunraghtoil; t'ee fo reirey ec Ard Diuc, as t'ee ny h-Ard-Diucaght yerrinagh 'sy theihll. Ta tarmaynys ny çheerey feer lhiasit, lesh Lane Troar Sthie yn dooinney s'yrjey rere y TAE (IMF) as Banc y Theihill. Ta'n scansh shendeeagh as strateyshagh goaill toshiaght ec y vunneeaght eck myr doon ass yn eash Romanagh as myr ynnyd cashtal da eearley Frankagh ayns ny Mean Eashyn Leah V'ee ny doon scanshoil er y raad Spaainagh nar va'n Spaainey ny cummaght Oarpagh s'troshey as ee cleayney y lieh heear jeh'n theihll er feie car ny 16-oo as ny 17-oo eashyn.
Ta Lucsemburg ny bun-oltey jeh'n Unnaneys Oarpagh, RCAH, RCTL, ny h-Ashoonyn Unnaneysit, Benelux, as yn Unnaneys Oarpagh Heear, as eh shen aahoilshey magh tuarym politickagh er son co-hymey cahnagh, politickagh as tarmaynagh. Ta balley Lucsemburg, y preeu-valley as y balley smoo, kione-cherroo shiartanse dy undinyssyn as jantyssyn jeh'n Unnaneys Oarpagh.
Ta Lucsemburg ny soie er scarrey cultooragh eddyr yn Oarpey Romanagh as yn Oarpey Ghermaanagh, as ee yeeassaghey cliaghtaghyn veih ny tradishoonyn shen er lheh. Ta Lucsemburg ny çheer tree-hengagh; ta staydys oikoil ec Germaanish, Frangish as Lucsemburgish. Faagail magh dy vel Lucsemburg ny steat neuvonnagh, ta'n çheer ny çheer Chatoleagh son y chooid smoo.
Noteyn
[reagh | edit source]- ↑ Cha nel "De Wilhelmus" cosoylagh rish "Het Wilhelmus" y Çheer Injil
- ↑ Roish 1999: franc Lucsemburg
- ↑ Ta .eu ymmydit myrane lesh çheeraghyn elley yn Unnaneys Oarpagh.
Imraaghyn
[reagh | edit source]- ↑ "Au 1er janvier 2009 le Luxembourg compte 493 500 habitants". Le Portail des Statistiques du Grande-Duché de Luxembourg. 2009. Feddynit magh er 05-05-2009.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=(cooney) - ↑ a b c d "Luxembourg" (ayns Baarle). International Monetary Fund. Feddynit magh er 01-10-2009.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=(cooney)CS1 maint: çhengey gyn enney (link) - ↑ (Baarle) Human Development Report 2009. Ny h-Ashoonyn Unnaneysit. Feddynit magh er 5 Jerrey Fouyir 2009
- ↑ (Baarle) Ard-Diucaght Lucsemburg
Çheeraghyn yn Oarpey |
|
|---|---|
| Abcaaish, yn2, 5 · Albaan, yn · Andorra · Ard-valley yn Phaab · Armeain, yn1 · Asserbajaan, yn2 · Austeyr, yn · Bosnia as Herzegovina · Chassaghstaan, y2 · Cheeprey, y1 · Cheeprey Hwoaie, y1, 6 · Çheck, y · Çheer Injil, y3 · Çhorshey, y2 · Chroit, y · Clovack, y · Clovean, y · Danvarg, y3 · Eeslynn, yn · Elveeish, yn · Estaan, yn · Finnlynn · Ghermaan, y · Ghreag, y · Iddaal, yn2 · Kosovo4 · Latvey, y · Liechtenstein · Litaan, y · Lucsemburg · Moldova · Monaco · Montenegro · Nerin · Norlynn3 · Ookraan, yn · Ossetia Yiass2, 5 · Pholynn, y · Phortiugal, y3 · Rank, y2 · Reeriaght Unnaneysit · Romaan, y · Roosh, y2 · San Marino · Serb, y · Spaainey, y2 · Toolynn, y · Turkee, y2 · Ungaar, yn · Valta, y · Vassadoan Hwoaie, y · Velaroosh, y · Velg, y · Vulgeyr, y 1 Ta'n çheer shoh soit dy slane 'syn Aishey Heear agh ta kianglaghyn shesh-pholitickoil eck lesh yn Oarpey. 2 Ta cooid jeh'n çheer shoh soit çheumooie jeh'n Oarpey. 3 Ta croghaneyn ec y çheer shoh soit çheumooie jeh'n Oarpey. 4Va neuchrogheydys Chosovo soilshit magh er 17 Toshiaght Arree, 2008 as t'ee er enney ec 62 olteynyn yn AU. 5Cha nel yn Abcaaish as Ossetia Yiass er enney agh ec 6 olteynyn yn AU. 6Cha nel y Cheeprey Hwoaie er enney agh ec y Turkee. |
Çheeraghyn yn Unnaneys Oarpagh |
||
|---|---|---|
| Austeyr, yn · Çheck, y · Cheeprey, y · Çheer Injil, y · Chroit, y · Clovack, y · Clovean, y · Danvarg, y · Estaan, yn · Finnlynn · Ghermaan, y · Ghreag, y · Iddaal, yn · Latvey, y · Litaan, y · Lucsemburg · Nerin · Pholynn, y · Phortiugal, y · Rank, y · Reeriaght Unnaneysit · Romaan, y · Spaainey, y · Toolynn, y · Ungaar, yn · Valta, y · Velg, y · Vulgeyr, y |  |
|
Reagheydys Chonaant yn Atlantagh Hwoaie (RCAH) |
|
|---|---|
| Olteynyn | Albaan, yn · Chanadey, y · Çheck, y · Çheer Injil, y · Chroit, y · Clovack, y · Clovean, y · Danvarg, y · Eeslynn, yn · Estaan, yn · Finnlynn · Ghermaan, y · Ghreag, y · Iddaal, yn · Latvey, y · Litaan, y · Montenegro · Lucsemburg · Norlynn · Pholynn, y · Phortiugal, y · Rank, y · Reeriaght Unnaneysit · Romaan, y · Spaainey, y · Steatyn Unnaneysit, ny · Toolynn, y · Turkee, y · Ungaar, yn · Vassadoan Hwoaie, y · Velg, y · Vulgeyr, y |
| Eddyrashoonagh | |
|---|---|
| Ashoonagh | |
| Çheer-oaylleeagh | |
| Ellyneyryn | |
| Sleih | |
| Elley | |
 |
She bun ta'n art shoh. Cur rish, son foays y yannoo da Wikipedia. |
- Lucsemburg
- Benelux
- Çheeraghyn yn Oarpey
- Diucaght Lucsemburg
- Çheeraghyn thallooinit
- Ny Çheeraghyn Injil
- Çheeraghyn-oltey Reagheydys Chonaant yn Atlantagh Hwoaie
- Çheeraghyn-oltey yn Unnaneys Oarpagh
- Çheeraghyn-oltey Choonseil yn Oarpey
- Çheeraghyn-oltey Organisation internationale de la Francophonie
- Çheeraghyn-oltey Unnaneys y Veanvooir
- Çheeraghyn-oltey ny h-Ashoonyn Unnaneysit
- Çheeraghyn-oltey yn RCTL
- Ardjyn staddyssaghtoil NUTS 1 yn Unnaneys Oarpagh
- Ardjyn staddyssaghtoil NUTS 2 yn Unnaneys Oarpagh
- Steatyn as thallooyn bunnit 'sy vlein 1815
- Steatyn Chochiangley yn Ghermaan
- Ardjyn rheynnit