Monaco
| Prinsaght Monaco | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| Jarroo-raa: "Deo Juvante" ("Lesh Cooney Yee") |
||||||
| Arrane ashoonagh: ""Hymne Monégasque" ("Hymn Monaco") |
||||||
 |
||||||
| Preeu-valley | Monaco 43°44′ Hwoaie 7°26′ Hiar
| |||||
| Çhengey oikoil | Frangish[1] | |||||
| Çhengaghyn cadjin | ||||||
| Reiltys | Monarkaght lieh-vunraghtoil pharlamaidagh unnaneagh | |||||
| - | Flah | Albert II | ||||
| - | Shirveishagh y Steat | Isabelle Berro-Lefèvre (shallidagh) | ||||
| Neuchrogheydys | ||||||
| - | Reeraghtys Grimaldi (fo kiondeeagh Phobblaght Genova) | 8 Jerrey Geuree 1297 | ||||
| - | veih Impiraght y Rank | 17 Boaldyn 1814 | ||||
| - | Ny Conaantyn Frangagh-Monacagh | 2 Toshiaght Arree 1861 | ||||
| - | Bunraght | 5 Jerrey Geuree 1911 | ||||
| Eaghtyr | ||||||
| - | Yn clane | 2.08 km² (232h) 0.80 mi ker |
||||
| - | Ushtey (%) | 0.0 | ||||
| Earroo yn phobble | ||||||
| - | Ooley 2009 | 32,965[2] (205oo) | ||||
| - | Coontey-pobble | 38,367 | ||||
| - | Glooaght | 16,818/km² (2h) 43,560/mi ker |
||||
| LTS (CCK) | Ooley 2015 | |||||
| - | Yn clane | $7.672 billoon (165oo) | ||||
| - | Yn dooinney | $115,700 | ||||
| LTS (ennymagh) | Ooley 2022 | |||||
| - | Yn clane | $7.784 billoon | ||||
| - | Yn dooinney | $240,862 | ||||
| ALD (2003) | ▬ 0.946 | |||||
| Argid | euro (€) (EUR) |
|||||
| Traa ynnydagh | CET (UTC+1) | |||||
| - | Souree (TTLS) | CEST (UTC+2) | ||||
| Coad eddyr-voggyl | .mc | |||||
| Coad çhellvane | +377 | |||||
Ta Monaco, ny Prinsaght Monaco (Frangish: Principauté de Monaco; Monacish: Principatu de Múnegu; Iddaalish: Principato di Monaco; Ocsitaanish: Principat de Mónegue), ny steat ard-valjagh veg 'syn Oarpey Heear er coose hwoaie meanagh ny Meanvooir, as joarey eck lesh y Rank er tree çheughyn, as ny soie mygeayrt 16 km veih'n Iddaal. Ta'n çheer beggan ny sloo na 2 km² er eaghtyr lesh begnagh 33,000 cummaltee. Ta Monaco ny çheer smoo cummaltit rere glooaght y phobble 'sy theihll, as t'ee ny çheer Frangish sloo 'sy theihll. She Monaco ennym ny çheerey myrane lesh ennym y phreeu-valley. Dy mennick t'eh er credjal dy vel ee ny pargys-keesh, as ta shiartanse dy ny cummaltee nyn gummaltee feer verçhagh as ad çheet ass çheeraghyn joarree. Ta ny deiney shen jannoo seose mooar-chooid jeh'n sleih-earroo ec mygeayrt 84% earroo yn phobble.[3]
Ta Monaco ny reeriaght vunraghtoil as ny prinsaght, as she y Flah Albert II fer toshee yn steat. Ta Monaco er ny ve reirit ec Reeraghtys Grimaldi veih'n vlein 1297, as va seyrsnys y steat currit er enney dy h-oikoil liorish ny Conaantyn Frangagh-Monacagh 'sy vlein 1861. Faagail magh dy vel Monaco ny steat seyr, ta coadey ny çheerey ny reggyrtys Frangagh. Cha nel Monaco ny h-oltey jeh'n Unnaneys Oarpagh agh ta'n oarey eck myr argid cadjin ny çheerey.
Imraaghyn
[reagh | edit source]- ↑ "Constitution de la Principauté". Coonseil y Reiltys. Er ny hashtey veih yn lhieggan bunneydagh er 22 Jerrey Souree 2011. Feddynit magh er 22 Boaldyn 2008.
- ↑ (Baarle) Monaco ec The World Factbook
- ↑ (Baarle) Rheynn y Steat S.U. Per capita purchasing power parity GDP (US dept. of State 2006 est.): $30,000
Çheeraghyn yn Oarpey |
|
|---|---|
| Abcaaish, yn2, 5 · Albaan, yn · Andorra · Ard-valley yn Phaab · Armeain, yn1 · Asserbajaan, yn2 · Austeyr, yn · Bosnia as Herzegovina · Chassaghstaan, y2 · Cheeprey, y1 · Cheeprey Hwoaie, y1, 6 · Çheck, y · Çheer Injil, y3 · Çhorshey, y2 · Chroit, y · Clovack, y · Clovean, y · Danvarg, y3 · Eeslynn, yn · Elveeish, yn · Estaan, yn · Finnlynn · Ghermaan, y · Ghreag, y · Iddaal, yn2 · Kosovo4 · Latvey, y · Liechtenstein · Litaan, y · Lucsemburg · Moldova · Monaco · Montenegro · Nerin · Norlynn3 · Ookraan, yn · Ossetia Yiass2, 5 · Pholynn, y · Phortiugal, y3 · Rank, y2 · Reeriaght Unnaneysit · Romaan, y · Roosh, y2 · San Marino · Serb, y · Spaainey, y2 · Toolynn, y · Turkee, y2 · Ungaar, yn · Valta, y · Vassadoan Hwoaie, y · Velaroosh, y · Velg, y · Vulgeyr, y 1 Ta'n çheer shoh soit dy slane 'syn Aishey Heear agh ta kianglaghyn shesh-pholitickoil eck lesh yn Oarpey. 2 Ta cooid jeh'n çheer shoh soit çheumooie jeh'n Oarpey. 3 Ta croghaneyn ec y çheer shoh soit çheumooie jeh'n Oarpey. 4Va neuchrogheydys Chosovo soilshit magh er 17 Toshiaght Arree, 2008 as t'ee er enney ec 62 olteynyn yn AU. 5Cha nel yn Abcaaish as Ossetia Yiass er enney agh ec 6 olteynyn yn AU. 6Cha nel y Cheeprey Hwoaie er enney agh ec y Turkee. |
Preeu-valjyn yn Oarpey |
|
|---|---|
| Amsterdam · Andorra la Vella · Ankara† · Aqwa† · Ard-valley yn Phaab · Yn Atheen · Bakı† · Belgraaid · Berleen · Berne · Bratislava · Bucharest · Budapest · Chișinău · Divlyn · Helsinki · København · Kyiv · Lefkosia† · Lisbon · Ljubljana · Lucsemburg · Lunnin · Madrid · Minsk · Monaco · Moscow · Oslo · Paarys · Praag · Prishtina · Podgorica · Yn Raue · Reykjavík · Rīga · San Marino · Sarajevo · Skopje · Sofia · Stockholm · Tallinn · Tbilisi† · Tiranë · Vaduz · Valletta · Veen · Vilnius · Yn Vrussyl · Warszawa · Yerevan† · Zagreb | |
| Ta ny preeu-valjyn ayns clou iddaalagh nyn breeu-valjyn er çheeraghyn nagh vel currit er enney ec yn AU. Ta † soilshaghey magh preeu-valjyn ta nyn soie 'syn Aishey, agh ta kianglaghyn cultooragh, çheer-oaylleeagh, ny shendeeagh lesh yn Oarpey oc. |
| Eddyrashoonagh | |
|---|---|
| Ashoonagh | |
| Çheer-oaylleeagh | |
| Ellyneyryn | |
| Sleih | |
| Elley | |
 |
She bun ta'n art shoh. Cur rish, son foays y yannoo da Wikipedia. |
- Monaco
- Preeu-valjyn 'syn Oarpey
- Steatyn Creestee
- Steatyn ard-valjagh
- Çheeraghyn yn Oarpey
- Coloinyn Massaliagh
- Çheeraghyn-oltey Choonseil yn Oarpey
- Çheeraghyn-oltey Organisation internationale de la Francophonie
- Çheeraghyn-oltey Unnaneys y Veanvooir
- Çheeraghyn-oltey ny h-Ashoonyn Unnaneysit
- Ard-valjyn purtey er y Veanvooir
- Prinsaghtyn
- Steatyn as thallooyn bunnit 'sy vlein 1297
- Thallooyn Phobblaght Genova
- Meegrasteatyn yn Oarpey